انجمن ایرانی مطالعات جهان

باسمه تعالی

سی‌وپنجمین نشست کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی‌شدن جهان با عنوان «انقلاب پژوهش در افکار عمومی شبکه‌ای‌شده و ضرورت‌های بومی‌سازی علوم اجتماعی محاسباتی» با سخنرانی دکتر سید مجید امامی، مدیرگروه روان‌شناسی اجتماعی، مؤسسه تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، در روز دوشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۸:۰۰ الی ۱۹:۳۰ به‌صورت مجازی در کانال اینستاگرام کرسی برگزار شد.

به‌گفته دکتر امامی، حکمرانی نوین، متأثر از متغیرهای فراوانی است، به‌خصوص متغیرهای فناورانه؛ و بیش از همیشه بر افکارعمومی و در عمل، بر کنش عمومی شهروندان مبتنی است. بین مخاطبان، ذی‌نفعان و متصدیان خط‌مشی عمومی تفکیک دقیقی مشاهده نمی‌شود. حکمرانی نوین اما بیش از همه، مبتنی بر شواهد داده‌های بزرگ (big data evidence based) توصیف شده است. این ویژگی در کنار شبکه‌ای‌بودن (networked)، ماهواً اجتماعی (social) و نه سیاسی بودن، چندرشته‌ای‌بودن (multidisciplinary)، تنظیم‌گرانه‌بودن (regulator) ودو‌فضایی‌بودن (dual speciation) سرشت و سرنوشت حکمرانی و هرنوع مدیریت اجتماعی‌ـ اقتصادی را با داده‌های فضای مجازی، به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی، پیوند زده است. شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها و نیز پلتفورم‌ها و برنامه‌های اجرایی، زیرساخت اصلی توزیع، مصرف و حتی تولید در جهان آینده است و اتصال متقابل انسان واشیا، بینهایت رابطه و گره و نظایر آن ایجاد کرده است که منبع مهم اطلاعات و تغییرند. بیشتر مطالعات امروز بر مفهوم دولت الکترونیکی و حکمرانی بر فضای مجازی متمرکز است؛ اینکه چگونه فعالیت‌های موجود دولت که از طریق بدنه اداری عمومی انجام می‌شود، بااستفاده از فناوری بهبود می‌یابد.
مثال واضحی نشان می‌دهد که صرفاً روزانه حدود ۲ میلیون پست تلگرام، حدود یک و نیم میلیارد بار بازدید تلگرامی در مجموع، در حدود ۱۶۵ هزار کانال تلگرامی فارسی، یک میلیون توییت فارسی، حدود۴۰ میلیون صفحه فارسی ایرانی در اینستا، حدود یک میلیون تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار پست اینستاگرام که حدود ۲۵۰ هزار لایک می‌خورد و در مجموع ده میلیون کامنت محقق می‌شود و این غیر از کنشگری فزاینده‌ای است که در امثال لایکی و مای‌اسپیس در حال رواج است.
 اگر بتوانیم با روشمندسازی کلان داده‌های در دسترس نهادهای داده‌کاو و بومی‌سازی تحلیل داده و تحلیل شبکه، با این تحول بزرگ مواجه شویم، حکمرانی نوین، قابل تصور است و به‌همان میزان کارامدی و موفقیت برای دولت‌های آینده متصور است. ما به عزمی ملی برای این بومی‌سازی سخت اما ضروری نیاز داریم. در این صورت خواهیم توانست بر اساس ورودی قابل‌اتکایی از اطلاعات و داده‌های کنشگران و پدیده‌های داخلی و بین‌المللی، به رکن اثرگذار و کرای سیاستگذاری یعنی تنظیم‌گری جامع نائل شویم.