| تاریخ ارسال: 1401/6/16 |
دورۀ عالی تخصصی دیپلماسی ورزشی برگزار شد.
دورۀ عالی تخصصی دیپلماسی ورزشی روز چهارشنبه ۹ شهریور ماه ۱۴۰۱ در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای برنامه، دکتر جواد شعرباف، دبیر علمی دوره‌های عالی دیپلماسی ضمن خیر مقدم به حضار و اساتید و سخنرانان دوره گفت: دانشکده مطالعات جهان در غیاب دانشکده روابط بین‌الملل فعالیت رسمی و غیررسمی آموزشی و ترویجی را در دستور کار خود قرار داد. به جز دیپلماسی که وزارت امور خارجه به آن می‌پردازد هیچ ارگانی به آموزش و پرورش این حوزه نپرداخته و این موضوع در کشور ما جدی گرفته نشده است.
وی در تعریف و توصیف دو نوع دیپلماسی مطروحه در حوزه بین‌الملل گفت: دیپلماسی مسیر ۱ (track۱ ) همان دیپلماسی است که وزارت امور خارجه آن را دنبال می‌کند و ویژگی‌های خاص خود را دارد: انحصاری، از بالا به پایین، نهادگرا، و منحصر به تصمیم‌گیری های سخت و پرهزینه. در کنار آن در جایی که دیپلماسی مسیر ۱ نمی‌تواند فعالیتهای خود را پیگیری کند و مسئولان در حل و فصل درمانده شده‌اند، دیپلماسی مسیر ۲ (track۲) مطرح می‌شود. این نوع از دیپلماسی کم‌هزینه، پردوام و دارای تصمیم‌گیری از پایین به بالا است و ارجمندی بیشتری دارد.
او ادامه داد: هر ایرانی با توجه به تخصص خود، می‌تواند در اختیار دستگاه دیپلماسی قرار گیرد. یکی از آنها فعالان حوزه ورزش هستند. امروز از چهره‌های شاخص این حوزه دعوت کرده‌ایم تا با استفاده از تجارب آنها این مفهوم را در جامعه بهتر درک کنیم.
مدیر مرکز آموزش های آزاد دانشکده مطالعات جهان در مورد حوزه‌های غیررسمی فعالیت دانشکده گفت: دوره‌های عمومی مختلف بلندمدت و کوتاه‌مدت دیپلماسی در این دانشکده در حال برگزاری است. سپس ادامه داد: اکنون وظیفه ماست با وجود بحران‌های موجود در ارتباط ایران با کشورهای همسایه، با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های دانشکده به کمک دستگاه دیپلماسی وزارت امور خارجه بشتابیم و بحران را به کمترین حد ممکن برسانیم. این کار را با مشارکت فعال متخصصان در حوزه‌های مختلف انجام می‌دهیم. سود و ارزش‌افزودۀ غیرمادی فعالیت بخش خصوصی مستقیماً نصیب وزارت امور خارجه خواهد شد. وی خاطر نشان کرد: دو وزیر امور خارجه و سفرای ایران در کشورهای مختلف از جمله اعضای هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان هستند و ظرفیت خوبی برای مخاطبان خواهد بود. سپس اضافه کرد: کارگاه‌های یک روزه و دو روزۀ دوره‌های بلندمدت دیپلماسی تجاری در قالب دوره‌های DBA نیز از اواخر مهر ماه ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد.
اولین سخنران این دوره دکتر سید عباس عراقچی، دبیر شورای روابط خارجی و معاون سابق وزارت امور خارجه بود. وی در ابتدای سخنرانی خود با عنوان مبانی و اصول دیپلماسی و مذاکرات بین‌المللی در حوزه ورزش به تعریف دیپلماسی ورزشی پرداخت و گفت: دیپلماسی ورزشی مجموعه‌ای از فعالیتهای دیپلماتیکی است که از طریق ورزش با هدف رسیدن به غرور ملی و منزلت بین‌المللی انجام می‌شود. وی در ادامه توضیح داد که ورزش از چه طرقی این هدف را محقق می کند
بنا به اظهارات او کشورها با تلاش برای کسب سکوهای قهرمانی به‌خصوص در ابررویدادهایی چون المپیک و جام جهانی در صدد اثبات مشروعیت و کارآمدی سیاسی، تحکیم هویت ملی، رسیدن به جایگاه برجسته در عرصه بین‌المللی و تبدیل همه اینها به وضعیت سیاسی هستند. به بیان وی جایگاه کشورها در جدول مدال‌ها هرچه بالاتر باشد بیانگر توسعه یافتگی، مشروعیت، کارآمدی سیاسی، پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و آموزشی کشورها است.
وی تصریح کرد: المپیک فقط صحنه رقابت ورزشکاران نیست، بلکه رقابت کشورها برای عرضه خود در عرصه بین‌المللی است تا مقام و منزلت خود را بالا ببرند و این نشان‌دهنده اراده ملی کشورهاست. سپس به بیانات مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: بنا به فرمایش ایشان، ایستادن جوان ایرانی بر سکوی قهرمانی، برافراشته شدن پرچم کشور و نواخته شدن سرود ملی مایه تفاخر و مباهات ملت است. عراقچی بر این نکته تأکید کرد: ورزشکار هنگام دریافت مدال استعداد و قدرت خود و کشورش را به جهانیان نشان می‌دهد. چون به نمایندگی از ملت به آنجا رفته و به ملت خویش خدمت می‌کند و پیام ایستادگی و عزم و اراده را به جهانیان می‌رساند. به بیان وی هر ورزشکار مدال‌آور به عنوان سفیر یک کشور به دنیا می‌گوید من سفیر ملتی هستم که اراده، قدرت و توان دارد و پرچم کشورش را به اهتزاز در می‌آورد.
به بیان عراقچی، یکی دیگر از اهداف کشورها در ورزش برای رسیدن به غرور ملی، منزلت و افتخار بین‌المللی، میزبانی مسابقات ورزشی به‌خصوص جام جهانی و المپیک است. چون از طریق میزبانی شایسته، قدرت مدیریت، پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشور را می‌توان به جهان نشان داد. چون میزبانی به کشوری داده می‌شود که توانمند باشد. او ضمن اشاره به میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ گفت: قطر با هزینه گزاف، تبلیغات پشت صحنه و لابی بسیار توانست میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را کسب کند. امروز همه دنیا به قطر نگاه می‌کنند و افتخار و منزلت برای آن محسوب می‌شود. حتی برای ورزشکاران آن کشور هم امتیاز میزبانی به ارمغان آورد. هنگام میزبانی مسابقات، عواید اقتصادی میلیاردی از طریق تبلیغات و توریسم نصیب کشورها می‌شود. وی سپس گریزی به المپیک توکیو داشت و گفت: المپیک توکیو اگرچه به دلیل شیوع بیماری کرونا و برگزاری بازی‌ها بدون تماشاگر برای ژاپن ضرر اقتصادی داشت، ولی در هر صورت منزلت میزبانی این کشور همچنان پابرجاست و عواید سیاسی و بین‌المللی برایش به ارمغان آورد.
به بیان عراقچی، کارکرد سوم ورزش که باعث منزلت و حیثیت بین المللی می‌شود بین‌المللی‌شدن ورزش‌های ملی است. او از چین، کره، ژاپن و هند نام برد که به ترتیب کاراته، کونگ فو، جودو و کبدی را به دنیا معرفی کردند و افزود: تلاش هند و انگلیس برای بین‌المللی کردن کریکت و آمریکایی‌ها برای بیسبال هنوز ادامه دارد. وی خاطر نشان کرد: البته این کار به لابی گسترده و رعایت الزامات و شرایط خاص احتیاج دارد. ایران برای بین‌المللی‌کردن ورزش زورخانه‌ای خیلی تلاش کرده است. در بیش از ۲۰ کشور نظیر ترکیه، بنگلادش، تاجیکستان، افغانستان، نپال و غیره فدراسیون ملی برای آن تشکیل شده است. قواعد آن نیز طوری تغییر داده شده است که قابلیت رقابت دارد. وی به یاد می‌آورد که در دوران خدمتش در ژاپن هم یک تور زورخانه‌ای به ژاپن سفر کرد و جاذبه زیادی برای ژاپنی‌ها داشت.
او چهارمین کمک ورزش به حیثیت و افتخار ملی را کسب کرسی‌های بین‌المللی دانست و گفت: انتصاب فردی به عنوان رئیس فیفا یا فدراسیون جهانی، هم برای ورزشکاران کشورش امتیاز محسوب می‌شود و هم باعث افتخار ملی آن کشور است. وی انتخاب آقای بن همام به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۲۰۰۳ را مثال زد و ادامه داد: انتخاب او اگرچه هزینه و تلاش زیادی برای قطر در برداشت ولی باعث شد کشوری که جایگاه خاصی در فوتبال جهان نداشت امروزه مطرح شده و میزبانی جام جهانی را از آن خود کند. کمک پنجم ورزش به حیثیت ملی و دیپلماسی از نظر عراقچی اعزام مربیان است. او جامعه فوتبال ایران را در این زمینه مثال زد که فوتبال کرواسی و مربیان آن را بهتر از دیپلمات‌ها و توده مردم می‌شناسند، چون با مربیان کروات مرتب در ارتباط بودند. به اعتقاد وی حتی آقای چلنگر هم در ایران از بسیاری از سیاستمداران شناخته شده‌تر است. اعزام مربی کروات به ایران باعث شد جایگاه این کشور در ایران بهتر شود.
بنا به اظهارات وی، نمادها عملکرد دیگر ورزش برای حفظ حیثیت و افزایش غرور ملی هستند. او توضیح داد: بازی‌ها و حرکات نمادین در ورزش نظیر گل خداداد عزیزی به استرالیا در بازی ایران و استرالیا که به حماسه ملبورن مشهور است برای ایران غرور آفرید. گل مارادونا به انگلیس که از نظر آرژانتینی‌ها به دست خدا معروف شد، اگرچه با دست زد ولی احساس حقارت آنها در شکست با انگلیسی‌ها در جنگ را کمی جبران کرد.
او تحقق اهداف سیاست خارجی را در موارد عنوان شده دانست و ادامه داد: این نوع عملکرد برای کشور غرور و حیثیت ملی می‌آفریند. سپس تأکید کرد: برعکس آن هم وجود دارد. یک حرکت در عرصه ورزشی مثل نزاع بین بازیکنان تیم در زمین فوتبال، حرکات زشت بازیکن اخراجی یا تعویضی، حرکت‌های خشن، پنالتی گل نشده و گل به خودی می‌تواند به جای غرور ملی سرافکندگی ملی ایجاد کند.
او در پاسخ به این سوال که دیپلماسی و دستگاه سیاسی یک کشور چگونه می‌تواند به ورزش کمک کند گفت: در همه موارد گفته شده دیپلماسی باید به کمک ورزش بشتابند. برای کسب میزبانی‌ها، لابی‌های گسترده، گرفتن کرسی‌های بین‌المللی، کسب سکوی قهرمانی و مقابله با ناداوری‌ها باید از دیپلماسی ورزشی استفاده کرد تا از منافع کشور دفاع شود. سفارتخانه‌ها، دیپلمات‌ها و کل دستگاه سیاست خارجی کشور باید در راستای این هدف قرار گیرند. نه تنها کسب کرسی‌ها بلکه بنا به اذعان عراقچی انتصاب به عنوان کارمند یک فدراسیون بین‌المللی هم برای یک کشور افتخار است. او در مورد تلاش‌های دولت قطر برای پیروزی بن همام در انتخابات اظهار کرد: دولت قطر به همه سفارتخانه‌ها دستور داده بود در هر کشوری که بن همام به قصد لابی سفر می‌کند باید در حد وزیر از او استقبال شود. ملاقات‌ها و مجامع باید به خوبی آماده‌سازی شوند تا بتواند خودش را عرضه و رأی بیاورد. بنا به اظهارات وی کشورها با حضور در این کرسی‌ها می‌توانند قوانین را به نفع کشور خود تغییر دهند و یا جلوی بی‌عدالتی نسبت به کشور خودشان را بگیرند. او حضور به موقع در مسائل بین‌المللی نظیر جذب مربی خارجی و روادید و غیره را از وظایف دستگاه سیاست خارجی برشمرد و توصیه کرد: وزارت خارجه و عوامل ورزش باید با هم هماهنگ باشند. چون ورزش می‌تواند به اهداف سیاست خارجی کمک کند.
به اعتقاد دبیر شورای روابط خارجی دو گام مهم در این عرصه باید در ایران برداشته شود. گام اول استفاده از لابی گسترده در عرصه بین‌الملل و همکاری نهادینه بین فدراسیون‌ها و دستگاه سیاست خارجی و حضور به موقع در کمیته‌ها و سامان دادن لابی‌ها است. او گام دوم را بین‌المللی شدن فدراسیون‌ها و رعایت پروتکل‌ها دانست.
به توصیه وی در کشور باید افراد مسلط به قواعد بین‌المللی ورزش، مسلط به لابی‌گری، مسلط به زبان بین‌المللی ورزش و تخصصی انگلیسی، نامه‌نگاری و آشنا به پروتکل‌ها و تشریفات ورزشی تربیت شوند. همچنین به فدراسیون‌ها پیشنهاد داد از تجارب دیپلمات‌ها و سفرای بازنشستۀ وزارت امور خارجه استفاده کنند. چون در این زمینه ماهر بوده و شناخت خوبی از کشورها دارند.
او با طرح سوالی دیگر یعنی چگونگی کمک ورزش به دیپلماسی، ضمن اشاره به این واقعیت که ورزش تابعی از سیاست رسمی کشورهاست گفت: ورزشکاران نمی‌توانند از چارچوب سیاسی یک کشور فراتر برود. به بیان وی اگرچه در بند ۳ منشور المپیک آمده است هرگونه تظاهر، نمایش و تبلیغات سیاسی یا نژادی در میادین المپیک جایز نیست ولی در عمل اینگونه نیست و سیاست‌های کلی کشورها در ورزش حاکم است.
وی در بیان کمک ورزش به سیاست خارجی کشورها، به المپیک سال ۱۹۶۴ به میزبانی ژاپن اشاره کرد و گفت: پس از انجام المپیک، ژاپن شکست خورده در جنگ جهانی دوم دوباره تقویت و به جامعه بین‌الملل برگردانده شد. المپیک ۱۹۷۲ برلین نیز برای برگرداندن آلمان به عرصۀ بین‌الملل بود. او اضافه کرد: ورزش می‌تواند معرف فرهنگ یک کشور باشد. در رویدادهای بین‌المللی کشورها سعی می‌کنند از طریق لباس خود را مطرح کنند. مثلاً حضور خانم ایرانی با چادر معرفی یک نماد است. اسکاتلندی‌ها هم با همان دامن مخصوص خود در المپیک حاضر می‌شوند.
او عرصه المپیک را فرصتی برای عرضه فرهنگ و ارزش‌های ملی کشور قلمداد کرد و گفت: انجام سجده شکر، روزه گرفتن، و نماز خواندن ورزشکار مسلمان در کنار زمین می‌تواند بیانگر هویت او به دنیا از طریق ورزش باشد. او محمد صلاح را مثال زد که روزه می‌گیرد و در کنار زمین نماز می‌خواند و اعتقادات مذهبی خود را از طریق ورزش معرفی می‌کند. وی یاابوالفضل گفتن رضازاده را نیز مثال زد که در دنیا معروف شده بود. و در پایان تأکید کرد: می‌توان نمادهای یک کشور را از طریق ورزش به عرصه داخلی و خارجی معرفی کرد.
در ادامه برنامه، مدرسان دوره با موضوعات زیر به ارائه مطالب خود پرداختند:
دکتر سید نصرالله سجادی مشاور عالی کمیته ملی المپیک و عضو شورای المپیک آسیا، با موضوع «ساختارهای بین‌المللی ورزش و باشگاه‌ها و اماکن ورزشی»
دکتر امیرساعد وکیل، وکیل دعاوی بین‌المللی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با موضوع «قراردادنویسی بین‌المللی ورزشی و رسیدگی به دعاوی»
دکتر حسین راغفر، ملی‌پوش و رییس پیشین فدراسیون فوتیال و اقتصاددان عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء، با موضوع «بازرایابی بین‌المللی ورزشی با تکیه بر کسب و کار جدید و استارتاپ‌ها»
مهندس سید مصطفی هاشمی‌طبا، عضو پیشین کمیته بین‌المللی المپیک و رییس پیشین سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک، با موضوع « انتقال تجربه موفق دیپلماسی ورزشی»
در پایان دوره مهندس فرهاد طلوع کیان، دبیر اجرایی دوره و مدیر مسئول پیشین روزنامه ایران ورزشی، برای آشنایی و انتقال تجارب و شبکه‌سازی به استماع سخنان شرکت‌کنندگان و تبادل نظر پرداخت.
سپس در مراسم اختتامیه، گواهینامه‌‌ها توسط دکتر جواد شعرباف، مدیر مرکز آموزش‌های آزاد دانشکده مطالعات جهان به شرکت‌کنندگان اهدا شد.
دوره عالی دیپلماسی ورزشی چهارمین جلسه از سلسله برنامه های مدرسه تابستانی دیپلماسی دانشکده مطالعات جهان در سال ۱۴۰۱ بود.
دورۀ عالی تخصصی دیپلماسی ورزشی روز چهارشنبه ۹ شهریور ماه ۱۴۰۱ در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای برنامه، دکتر جواد شعرباف، دبیر علمی دوره‌های عالی دیپلماسی ضمن خیر مقدم به حضار و اساتید و سخنرانان دوره گفت: دانشکده مطالعات جهان در غیاب دانشکده روابط بین‌الملل فعالیت رسمی و غیررسمی آموزشی و ترویجی را در دستور کار خود قرار داد. به جز دیپلماسی که وزارت امور خارجه به آن می‌پردازد هیچ ارگانی به آموزش و پرورش این حوزه نپرداخته و این موضوع در کشور ما جدی گرفته نشده است.
وی در تعریف و توصیف دو نوع دیپلماسی مطروحه در حوزه بین‌الملل گفت: دیپلماسی مسیر ۱ (track۱ ) همان دیپلماسی است که وزارت امور خارجه آن را دنبال می‌کند و ویژگی‌های خاص خود را دارد: انحصاری، از بالا به پایین، نهادگرا، و منحصر به تصمیم‌گیری های سخت و پرهزینه. در کنار آن در جایی که دیپلماسی مسیر ۱ نمی‌تواند فعالیتهای خود را پیگیری کند و مسئولان در حل و فصل درمانده شده‌اند، دیپلماسی مسیر ۲ (track۲) مطرح می‌شود. این نوع از دیپلماسی کم‌هزینه، پردوام و دارای تصمیم‌گیری از پایین به بالا است و ارجمندی بیشتری دارد.
او ادامه داد: هر ایرانی با توجه به تخصص خود، می‌تواند در اختیار دستگاه دیپلماسی قرار گیرد. یکی از آنها فعالان حوزه ورزش هستند. امروز از چهره‌های شاخص این حوزه دعوت کرده‌ایم تا با استفاده از تجارب آنها این مفهوم را در جامعه بهتر درک کنیم.
مدیر مرکز آموزش های آزاد دانشکده مطالعات جهان در مورد حوزه‌های غیررسمی فعالیت دانشکده گفت: دوره‌های عمومی مختلف بلندمدت و کوتاه‌مدت دیپلماسی در این دانشکده در حال برگزاری است. سپس ادامه داد: اکنون وظیفه ماست با وجود بحران‌های موجود در ارتباط ایران با کشورهای همسایه، با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های دانشکده به کمک دستگاه دیپلماسی وزارت امور خارجه بشتابیم و بحران را به کمترین حد ممکن برسانیم. این کار را با مشارکت فعال متخصصان در حوزه‌های مختلف انجام می‌دهیم. سود و ارزش‌افزودۀ غیرمادی فعالیت بخش خصوصی مستقیماً نصیب وزارت امور خارجه خواهد شد. وی خاطر نشان کرد: دو وزیر امور خارجه و سفرای ایران در کشورهای مختلف از جمله اعضای هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان هستند و ظرفیت خوبی برای مخاطبان خواهد بود. سپس اضافه کرد: کارگاه‌های یک روزه و دو روزۀ دوره‌های بلندمدت دیپلماسی تجاری در قالب دوره‌های DBA نیز از اواخر مهر ماه ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد.
اولین سخنران این دوره دکتر سید عباس عراقچی، دبیر شورای روابط خارجی و معاون سابق وزارت امور خارجه بود. وی در ابتدای سخنرانی خود با عنوان مبانی و اصول دیپلماسی و مذاکرات بین‌المللی در حوزه ورزش به تعریف دیپلماسی ورزشی پرداخت و گفت: دیپلماسی ورزشی مجموعه‌ای از فعالیتهای دیپلماتیکی است که از طریق ورزش با هدف رسیدن به غرور ملی و منزلت بین‌المللی انجام می‌شود. وی در ادامه توضیح داد که ورزش از چه طرقی این هدف را محقق می کند
بنا به اظهارات او کشورها با تلاش برای کسب سکوهای قهرمانی به‌خصوص در ابررویدادهایی چون المپیک و جام جهانی در صدد اثبات مشروعیت و کارآمدی سیاسی، تحکیم هویت ملی، رسیدن به جایگاه برجسته در عرصه بین‌المللی و تبدیل همه اینها به وضعیت سیاسی هستند. به بیان وی جایگاه کشورها در جدول مدال‌ها هرچه بالاتر باشد بیانگر توسعه یافتگی، مشروعیت، کارآمدی سیاسی، پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و آموزشی کشورها است.
وی تصریح کرد: المپیک فقط صحنه رقابت ورزشکاران نیست، بلکه رقابت کشورها برای عرضه خود در عرصه بین‌المللی است تا مقام و منزلت خود را بالا ببرند و این نشان‌دهنده اراده ملی کشورهاست. سپس به بیانات مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: بنا به فرمایش ایشان، ایستادن جوان ایرانی بر سکوی قهرمانی، برافراشته شدن پرچم کشور و نواخته شدن سرود ملی مایه تفاخر و مباهات ملت است. عراقچی بر این نکته تأکید کرد: ورزشکار هنگام دریافت مدال استعداد و قدرت خود و کشورش را به جهانیان نشان می‌دهد. چون به نمایندگی از ملت به آنجا رفته و به ملت خویش خدمت می‌کند و پیام ایستادگی و عزم و اراده را به جهانیان می‌رساند. به بیان وی هر ورزشکار مدال‌آور به عنوان سفیر یک کشور به دنیا می‌گوید من سفیر ملتی هستم که اراده، قدرت و توان دارد و پرچم کشورش را به اهتزاز در می‌آورد.
به بیان عراقچی، یکی دیگر از اهداف کشورها در ورزش برای رسیدن به غرور ملی، منزلت و افتخار بین‌المللی، میزبانی مسابقات ورزشی به‌خصوص جام جهانی و المپیک است. چون از طریق میزبانی شایسته، قدرت مدیریت، پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشور را می‌توان به جهان نشان داد. چون میزبانی به کشوری داده می‌شود که توانمند باشد. او ضمن اشاره به میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ گفت: قطر با هزینه گزاف، تبلیغات پشت صحنه و لابی بسیار توانست میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را کسب کند. امروز همه دنیا به قطر نگاه می‌کنند و افتخار و منزلت برای آن محسوب می‌شود. حتی برای ورزشکاران آن کشور هم امتیاز میزبانی به ارمغان آورد. هنگام میزبانی مسابقات، عواید اقتصادی میلیاردی از طریق تبلیغات و توریسم نصیب کشورها می‌شود. وی سپس گریزی به المپیک توکیو داشت و گفت: المپیک توکیو اگرچه به دلیل شیوع بیماری کرونا و برگزاری بازی‌ها بدون تماشاگر برای ژاپن ضرر اقتصادی داشت، ولی در هر صورت منزلت میزبانی این کشور همچنان پابرجاست و عواید سیاسی و بین‌المللی برایش به ارمغان آورد.
به بیان عراقچی، کارکرد سوم ورزش که باعث منزلت و حیثیت بین المللی می‌شود بین‌المللی‌شدن ورزش‌های ملی است. او از چین، کره، ژاپن و هند نام برد که به ترتیب کاراته، کونگ فو، جودو و کبدی را به دنیا معرفی کردند و افزود: تلاش هند و انگلیس برای بین‌المللی کردن کریکت و آمریکایی‌ها برای بیسبال هنوز ادامه دارد. وی خاطر نشان کرد: البته این کار به لابی گسترده و رعایت الزامات و شرایط خاص احتیاج دارد. ایران برای بین‌المللی‌کردن ورزش زورخانه‌ای خیلی تلاش کرده است. در بیش از ۲۰ کشور نظیر ترکیه، بنگلادش، تاجیکستان، افغانستان، نپال و غیره فدراسیون ملی برای آن تشکیل شده است. قواعد آن نیز طوری تغییر داده شده است که قابلیت رقابت دارد. وی به یاد می‌آورد که در دوران خدمتش در ژاپن هم یک تور زورخانه‌ای به ژاپن سفر کرد و جاذبه زیادی برای ژاپنی‌ها داشت.
او چهارمین کمک ورزش به حیثیت و افتخار ملی را کسب کرسی‌های بین‌المللی دانست و گفت: انتصاب فردی به عنوان رئیس فیفا یا فدراسیون جهانی، هم برای ورزشکاران کشورش امتیاز محسوب می‌شود و هم باعث افتخار ملی آن کشور است. وی انتخاب آقای بن همام به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۲۰۰۳ را مثال زد و ادامه داد: انتخاب او اگرچه هزینه و تلاش زیادی برای قطر در برداشت ولی باعث شد کشوری که جایگاه خاصی در فوتبال جهان نداشت امروزه مطرح شده و میزبانی جام جهانی را از آن خود کند. کمک پنجم ورزش به حیثیت ملی و دیپلماسی از نظر عراقچی اعزام مربیان است. او جامعه فوتبال ایران را در این زمینه مثال زد که فوتبال کرواسی و مربیان آن را بهتر از دیپلمات‌ها و توده مردم می‌شناسند، چون با مربیان کروات مرتب در ارتباط بودند. به اعتقاد وی حتی آقای چلنگر هم در ایران از بسیاری از سیاستمداران شناخته شده‌تر است. اعزام مربی کروات به ایران باعث شد جایگاه این کشور در ایران بهتر شود.
بنا به اظهارات وی، نمادها عملکرد دیگر ورزش برای حفظ حیثیت و افزایش غرور ملی هستند. او توضیح داد: بازی‌ها و حرکات نمادین در ورزش نظیر گل خداداد عزیزی به استرالیا در بازی ایران و استرالیا که به حماسه ملبورن مشهور است برای ایران غرور آفرید. گل مارادونا به انگلیس که از نظر آرژانتینی‌ها به دست خدا معروف شد، اگرچه با دست زد ولی احساس حقارت آنها در شکست با انگلیسی‌ها در جنگ را کمی جبران کرد.
او تحقق اهداف سیاست خارجی را در موارد عنوان شده دانست و ادامه داد: این نوع عملکرد برای کشور غرور و حیثیت ملی می‌آفریند. سپس تأکید کرد: برعکس آن هم وجود دارد. یک حرکت در عرصه ورزشی مثل نزاع بین بازیکنان تیم در زمین فوتبال، حرکات زشت بازیکن اخراجی یا تعویضی، حرکت‌های خشن، پنالتی گل نشده و گل به خودی می‌تواند به جای غرور ملی سرافکندگی ملی ایجاد کند.
او در پاسخ به این سوال که دیپلماسی و دستگاه سیاسی یک کشور چگونه می‌تواند به ورزش کمک کند گفت: در همه موارد گفته شده دیپلماسی باید به کمک ورزش بشتابند. برای کسب میزبانی‌ها، لابی‌های گسترده، گرفتن کرسی‌های بین‌المللی، کسب سکوی قهرمانی و مقابله با ناداوری‌ها باید از دیپلماسی ورزشی استفاده کرد تا از منافع کشور دفاع شود. سفارتخانه‌ها، دیپلمات‌ها و کل دستگاه سیاست خارجی کشور باید در راستای این هدف قرار گیرند. نه تنها کسب کرسی‌ها بلکه بنا به اذعان عراقچی انتصاب به عنوان کارمند یک فدراسیون بین‌المللی هم برای یک کشور افتخار است. او در مورد تلاش‌های دولت قطر برای پیروزی بن همام در انتخابات اظهار کرد: دولت قطر به همه سفارتخانه‌ها دستور داده بود در هر کشوری که بن همام به قصد لابی سفر می‌کند باید در حد وزیر از او استقبال شود. ملاقات‌ها و مجامع باید به خوبی آماده‌سازی شوند تا بتواند خودش را عرضه و رأی بیاورد. بنا به اظهارات وی کشورها با حضور در این کرسی‌ها می‌توانند قوانین را به نفع کشور خود تغییر دهند و یا جلوی بی‌عدالتی نسبت به کشور خودشان را بگیرند. او حضور به موقع در مسائل بین‌المللی نظیر جذب مربی خارجی و روادید و غیره را از وظایف دستگاه سیاست خارجی برشمرد و توصیه کرد: وزارت خارجه و عوامل ورزش باید با هم هماهنگ باشند. چون ورزش می‌تواند به اهداف سیاست خارجی کمک کند.
به اعتقاد دبیر شورای روابط خارجی دو گام مهم در این عرصه باید در ایران برداشته شود. گام اول استفاده از لابی گسترده در عرصه بین‌الملل و همکاری نهادینه بین فدراسیون‌ها و دستگاه سیاست خارجی و حضور به موقع در کمیته‌ها و سامان دادن لابی‌ها است. او گام دوم را بین‌المللی شدن فدراسیون‌ها و رعایت پروتکل‌ها دانست.
به توصیه وی در کشور باید افراد مسلط به قواعد بین‌المللی ورزش، مسلط به لابی‌گری، مسلط به زبان بین‌المللی ورزش و تخصصی انگلیسی، نامه‌نگاری و آشنا به پروتکل‌ها و تشریفات ورزشی تربیت شوند. همچنین به فدراسیون‌ها پیشنهاد داد از تجارب دیپلمات‌ها و سفرای بازنشستۀ وزارت امور خارجه استفاده کنند. چون در این زمینه ماهر بوده و شناخت خوبی از کشورها دارند.
او با طرح سوالی دیگر یعنی چگونگی کمک ورزش به دیپلماسی، ضمن اشاره به این واقعیت که ورزش تابعی از سیاست رسمی کشورهاست گفت: ورزشکاران نمی‌توانند از چارچوب سیاسی یک کشور فراتر برود. به بیان وی اگرچه در بند ۳ منشور المپیک آمده است هرگونه تظاهر، نمایش و تبلیغات سیاسی یا نژادی در میادین المپیک جایز نیست ولی در عمل اینگونه نیست و سیاست‌های کلی کشورها در ورزش حاکم است.
وی در بیان کمک ورزش به سیاست خارجی کشورها، به المپیک سال ۱۹۶۴ به میزبانی ژاپن اشاره کرد و گفت: پس از انجام المپیک، ژاپن شکست خورده در جنگ جهانی دوم دوباره تقویت و به جامعه بین‌الملل برگردانده شد. المپیک ۱۹۷۲ برلین نیز برای برگرداندن آلمان به عرصۀ بین‌الملل بود. او اضافه کرد: ورزش می‌تواند معرف فرهنگ یک کشور باشد. در رویدادهای بین‌المللی کشورها سعی می‌کنند از طریق لباس خود را مطرح کنند. مثلاً حضور خانم ایرانی با چادر معرفی یک نماد است. اسکاتلندی‌ها هم با همان دامن مخصوص خود در المپیک حاضر می‌شوند.
او عرصه المپیک را فرصتی برای عرضه فرهنگ و ارزش‌های ملی کشور قلمداد کرد و گفت: انجام سجده شکر، روزه گرفتن، و نماز خواندن ورزشکار مسلمان در کنار زمین می‌تواند بیانگر هویت او به دنیا از طریق ورزش باشد. او محمد صلاح را مثال زد که روزه می‌گیرد و در کنار زمین نماز می‌خواند و اعتقادات مذهبی خود را از طریق ورزش معرفی می‌کند. وی یاابوالفضل گفتن رضازاده را نیز مثال زد که در دنیا معروف شده بود. و در پایان تأکید کرد: می‌توان نمادهای یک کشور را از طریق ورزش به عرصه داخلی و خارجی معرفی کرد.
در ادامه برنامه، مدرسان دوره با موضوعات زیر به ارائه مطالب خود پرداختند:
دکتر سید نصرالله سجادی مشاور عالی کمیته ملی المپیک و عضو شورای المپیک آسیا، با موضوع «ساختارهای بین‌المللی ورزش و باشگاه‌ها و اماکن ورزشی»
دکتر امیرساعد وکیل، وکیل دعاوی بین‌المللی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با موضوع «قراردادنویسی بین‌المللی ورزشی و رسیدگی به دعاوی»
دکتر حسین راغفر، ملی‌پوش و رییس پیشین فدراسیون فوتیال و اقتصاددان عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء، با موضوع «بازرایابی بین‌المللی ورزشی با تکیه بر کسب و کار جدید و استارتاپ‌ها»
مهندس سید مصطفی هاشمی‌طبا، عضو پیشین کمیته بین‌المللی المپیک و رییس پیشین سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک، با موضوع « انتقال تجربه موفق دیپلماسی ورزشی»
در پایان دوره مهندس فرهاد طلوع کیان، دبیر اجرایی دوره و مدیر مسئول پیشین روزنامه ایران ورزشی، برای آشنایی و انتقال تجارب و شبکه‌سازی به استماع سخنان شرکت‌کنندگان و تبادل نظر پرداخت.
سپس در مراسم اختتامیه، گواهینامه‌‌ها توسط دکتر جواد شعرباف، مدیر مرکز آموزش‌های آزاد دانشکده مطالعات جهان به شرکت‌کنندگان اهدا شد.
دوره عالی دیپلماسی ورزشی چهارمین جلسه از سلسله برنامه های مدرسه تابستانی دیپلماسی دانشکده مطالعات جهان در سال ۱۴۰۱ بود.
کلیدواژه ها: انجمن ایرانی مطالعات جهان | دانشکده مطالعات جهان | مدرسه تابستانی دیپماسی | موسسه دانش پذیران مطالعات جهان | دیپلماسی مضاف | دیپلماسی ورزشی |
مطالب مشابه
دفعات مشاهده: 242 بار |
دفعات چاپ: 95 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
آخرین مطالب سایت