انجمن ایرانی مطالعات جهان

                    جلسه نشست سینمای آلمان، دوشنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ با حضور آقای امیرضا نوری پرتو منتقد سینمای   آلمان برگزار شد.

  در این جلسه ابتدا آقای نوری پرتو به توضیح درباره چگونگی پیدایش سینمای آلمان و سیر تحول این سینما تا به امروز پرداخت.

وی با اشاره به تاریخ سینما در آلمان گفت: همانندِ کشورهای دارای صنعتِ سینما، از همان سال ‌ها و دهه‌ های نخستِ پس از پیدایشِ سینما، در آلمان نیز فیلم‌ هایی ساخته شدند که بسیاراز آنها آثاری باارزش به‌شمار نمی‌آمدند. اما با تأثیرپذیری از شرایطِ سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ سال‌ های نخستِ قرنِ بیستم و دورانِ برپاییِ آتشِ جنگِ جهانیِ اول، و نیز با درنظرگرفتنِ هنرِ اکسپرسیونیستی- به‌عنوانِ هنرِ چیرۀ اروپای مرکزی و غربی- آرام‌ آرام مکتبِ سینماییِ اکسپرسیونیسم درونِ سینمای آلمان پا گرفت که اوجِ این مکتب را باید در سال‌های بیستِ میلادی دانست.

این منتقد سینما افزود: با به ‌قدرت‌ رسیدنِ آدولف هیتلر و پیروانش در دهۀ ۱۹۳۰ مکتبِ ناسیونال‌ سوسیالیسم در هنرِ شکلی رسمی به خود گرفت و کیفیتِ ساختاریِ برخی فیلم ‌های مهمِ برآمده از مکتبِ اکسپرسیونیسم مورد سرزنش قرار گرفت. با همین رویکرد، سینمای دورانِ رایشِ سوم به سینمایی ایدئولوژیک و پروپاگاندا تبدیل شد. پس از پایانِ جنگِ جهانیِ دوم و در سال‌ هایی که آلمان به دو پارۀ شرقی و غربی بخش ‌بندی شد، سینمای آلمانِ شرقی به ‌سوی مرام‌ های کمونیستی رفت و سینمای آلمانِ غربی نیز تا زمانِ پاگرفتنِ جریانِ داس نویه کینو (سینمای نوینِ/ جوانِ آلمان) دربرگیرندۀ فیلم‌ هایی تجاری و گیشه ‌پسند شدند.

نوری پرتو خاطرنشان کرد: یکی از نقطه‌های اوجِ تاریخِ سینمای آلمان، ظهورِ فیلمسازانی جوان و نوگرا و ساختارشکن بود که جریانِ سینمای نوین را پدید آوردند. در سال‌ های پس از فروریختن «دیوارِ برلین»، سینمای آلمانِ متحد، جدا از آنکه همچنان جریانِ سینمای بازاری و گیشه ‌پسند را در دلِ خود تجربه می‌ کرد، زمینه‌ سازِ رشدِ فیلمسازانی و ساختِ آثاری شد که همگی با نگاهی به شرایطِ اجتماعی و سیاسیِ روزِ آلمان و یا با کَندوکاو در تاریخِ معاصر و پُرفراز‌ونشیبِ این کشور حرف‌ های نو برای مخاطبانِ گوشه و کنارِ دنیا داشتند.

وی تصریح کرد: با وجود این، از مهم ‌ترین تجربه ‌ها در سینمای هنری و اندیشمندِ آلمانِ سال ‌های پیش از آغازِ جنگِ جهانیِ نخست می ‌توان به فیلمِ دیگری (ماکس مَک، ۱۹۱۳)، راهِ روستایی (پُل فون وُرینگن، ۱۹۱۳) و دانشجوی پراگ (استلَا رای، پُل وِگِنِر، ۱۹۱۴) اشاره کرد. البته بسیاری از مورخانِ تاریخِ سینما بر این باورند که دانشجوی پراگ، که هانس هاینز اِوِرز نیز در ساختِ آن همکاری کرده، زمینه سازِ پیدایشِ مکتبِ اکسپرسیونیسمِ آلمان است و حتی از آن به‌ عنوانِ نخستین فیلمِ این مکتب یاد می ‌کنند.

امیررضا نوری پرتو دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات نمایشی در دانشگاه سوره است و در زمینه سینما مقاله و نقد و یادداشت های علمی و پژوهشی و فیلمنامه می نویسد و دستی هم درنمایشنامه نویسی دارد و در زمینه نقد فیلم و تاریخ سینما تدریس می کند.

آلبوم عکس های این نشست