انجمن ایرانی مطالعات جهان

کتاب «چندجانبه گرایی در سیاست خارجی ایران؛ مجموعه مقالات همایش چندجانبه گرایی در سیاست خارجی ایران؛ ظرفیت ها و راهبردها منتشر شد. این کتاب که در بردارنده مقالات پذیرفته شده همایش سالانه انجمن در سال ۱۳۹۷ است با همکاری انتشارات جهاد اندیشه به چاپ رسید. کتاب شامل ۲۷ مقاله برگزیده همایش است که در ۵۴۱ صفحه و در قطع وزیری چاپ شده است. در مقدمه کتاب که به قلم دکتر رضا دهقانی، دبیر علمی همایش، به نگارش درآمده می خوانیم:
 

چندجانبه گرایی به عنوان بدیل یکجانبه گرایی با رویکرد ضد هژمونیک، بر آن است تا با گشودن مجاری متعدد برای بازیگران عرصه بین المللی، ساحتی فراخ تر برای بازیگری آنان تدارک ببیند و تعاملات را از تنگناهای سیاسی و امنیتی رهایی بخشد. در الگوی چندجانبه گرایی اصل بر مسئولیت پذیری و کنش تعاملی در عرصه های مختلف امنیت، صلح جهانی، اقتصاد و محیط زیست است؛ چندجانبه گرایی هسته سختی در مرکز تعاملات خود دارد که مانع از پذیرش هرگونه یکجانبه گرایی از سوی دولت ها و نهادها و سازمانهای سلطه جو است. اهمیت و ضرورت پرداختن به این موضوع آنگاه روشنتر می شود که عملکرد دولت آمریکا را در قبال مسائل مختلف جهانی به عنوان مصداقی بارز از رفتار یکجانبه گرا مشاهده م یکنیم. پیرو همین رفتار، دولت آمریکا با خروج یک جانبه از برجام بر این سیاست هژمونیک خود مهر تأیید زد؛ برجامی که ماحصل توافق دیپلماسی بین المللی بود و دولت آمریکا با پیمان شکنی و خروج از آن، بار دیگر تحریمهای یکجانبه و بی سابقه ای علیه ایران وضع کرد. این اقدم آمریکا را می توان نوعی بازگشت به دوران جنگ سرد برای ایجاد نظم هژمونیک آمریکایی با ابزار تحریم دانست. درچنین شرایط بغرنجی آنچه می تواند الگویی موفق و پویا برای گذار از این دوران سخت تحریمی برای ایران باشد، نه الگو ی دو قطبی غرب و شرق ، بلکه الگوی چندجانبه گرایی است. در این الگوی تعامل بین المللی، ایران می تواند به عنوان بازیگری مسئول در عرصه صلح و امنیت جهانی و با حضور فعال در مجامع بین المللی و برگزیدن روش گفتگو، آثار تحریمهای آمریکا را تقلیل دهد و به صیانت از منافع ملی خود بپردازد.