نشست مجازی «جهانی شدن و تاثیر آن بر معماری ایران به ویژه مسکن شهری در ایران» برگزار شد

 | تاریخ ارسال: 1400/2/4 | 
باسمه تعالی
 
سی و هشتمین نشست کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان برگزار شد. سی و هشتمین نشست کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان روز سه شنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ به صورت پخش زنده در صفحه اینستاگرام کرسی از ساعت ۱۹:۰۰ تا ۲۰:۳۰ برگزار شد. عنوان این نشست، «جهانی شدن و تاثیر آن بر معماری ایران به ویژه مسکن شهری در ایران»، و سخنران آن دکتر بابک داریوش، دکترای رشته معماری منظر شهری از دانشگاه ژنو سوییس، عضو هیئت علمی و رئیس مؤسسه پژوهشی شیخ بهائی بود.
دکتر داریوش در ابتدا بیان کرد که جهانی شدن بر بسیاری از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی انسان تاثیر گذاشته است. نظریه پردازان این حوزه نظریات مختلفی را در نقد و طرفداری از این پدیده ارائه کرده اند. در تعاریف، زمان مشخصی برای شروع این پدیده ذکر نشده است و برخی شروع جهانی شدن را مرتبط با تشکیل امپراتوری های باستانی ایران و روم دانسته اند. برخی با عصر صنعتی شدن و برخی با رسانه های جمعی و برخی با ورود اینترنت. به هر ترتیب آنچه که در رابطه با این پدیده غیر قابل انکار است، تاثیر عمیق این پدیده با ابعاد مختلف زندگی بشر است.
از جمله ویژگی هایی که دکتر داریوش برای جهانی شدن ذکر کرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • فرایند جهانی شدن که با گسترش تکنولوژی های اطلاعاتی- ارتباطی نوین همراه بوده، از نظر کمی و کیفی ارتباطات انسانی را گسترش داده و ارکان مختلف زندگی اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
  • آلوین تافلر معتقد است موج سومی در راه است که در نتیجه آن دولت ها بخشی از قدرت حاکمیت خود را از دست خواهند داد. دخالت های فرهنگی و اقتصادی دیگر کشورها موجب برخوردهای شدید، عمیق و همه جانبه، بین تمودن موج سومی ( اطلاعات و ارتباطات) با تمدن های موج دوم (صنعتی) و موج اول (کشاورزی) خواهد شد.
  • جهانی شدن و جهانی سازی: واژه" globalization" را گاهی به جهانی شدن و زمانی به جهانی سازی ترجمه می کنند. این دو ترجمه به لحاظ بار معنایی و واقعیت کاربردی با هم تفاوت زیادی دارند. در ترجمه می خواهد این پیام را به خواننده منتقل کند که جهانی شدن واقعیتی ملموس، ضروری و گریزناپذیر است که هر جامعه اگر خواهان رفاه شهروندانش باشد، چاره ای ندارد جز اینکه خود را با این جریان سازگار کند. در ترجمه دوم یعنی جهانی سازی: جهانی سازی طرحی است که توسط کشورهای ثروتمند و قدرتمند دنیا و در رأس آنها آمریکا، تدوین شده و منظور از آن ادامه سلطه اقتصادی، سیاسی و نظامی بر دیگر کشورهای جهان است.
  • به اعتقاد گیدنز: یکپارچگی جهانی، پدیده ای بیرونی و مربوط به نظام های بزرگ، میدان های بازار جهانی یا صرفا روندهای تاثیرگذار بر ملت ها نیست، بلکه پدیده ای ذاتی نیز هست و تأثیر آن را باید در مقیاس های کلان میانی و خرد مورد توجه قرار داد. زندگی، شخصیت، هویت، هیجان ها و روابط مردم با یکدیگر، با روند یکپارچگی جهانی تغییر شکل می دهند و حالت جدید می گیرند؛ چون یکپارچگی جهانی، فرهنگ محلی و محتوای زندگی محلی را مورد تهاجم قرار می دهد و ما را مجبور می کند تا به صورتی بازتر، انعطاف پذیرتر و فردی تر زندگی کنیم.
  • شولت مجموعه ای از معانی را برای جهانی سازی مطرح کرده است: بین المللی شدن؛ آزادسازی؛ همگانی شدن؛ غربی شدن؛ قلمرو زدایی یا ادغام قلمروها
وی در ادامه افزود که فضا و محیط کالبدی به دنبال تغییرات اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی، تغییر کرده است. جهانی شدن و شهرنشینی را تشویق می کند و الگویی غربی برای شکل شهرها پیشنهاد می دهد. این تغییرات در معماری هم قابل مشاهده است. بررسی این موضوع در ایران نشان می دهد به دنبال جهانی شدن و تغییرات فرهنگی، سلایق ایرانی ها هم تغییر کرده است و فردگرایی و مصرف گرایی ناشی از تولید، سبک زندگی جدیدی را برای ایرانیان بوجود آورده است. این تغییرات سبب شده تا الگوهای زیبایی شناسی معماری در ایران تغییر کند. همزمان با پیشرفت های تکنولوژیک در حوزه انتقال اطلاعات و ارتباطات، پیشرفت های عظیمی در حوزه های فنی و تکنولوژیک ساختمان رخ داده است. تغییرات فرهنگی به همراه پیشرفت های تکنولوژی ساخت، این امکان را فراهم کرده تا معماری ما بیشتر غربی شود. از سوی دیگر ترویج شیوه شهرنشینی به توسعه سریع شهرها منجر شده که این مسأله بر ابعاد کالبدی معماری تاثیر می گذارد از جمله کاربری های مسکونی، تجاری، مذهبی و ... به عنوان مثال شاهد ساخت مال های عظیم در شهرهای نسبتا بزرگ و بزرگ هستیم. این مسأله حتی بر فرم بناهای مذهبی هم تأثیرگذار بوده، تا جایی که مساجدی ساخته ایم که هیچ نشانه ای از فرم های مذهبی قبلی ندارند. اما از آنجا که مسکن یک عنصر کالبدی چندوجهی است و علی الخصوص برای ما ایرانی ها یک عنصر عینی ذهنی و دارای بیشترین فراوانی است، بیشترین تاثیر را در نوع معماری مسکونی شاهد هستیم. با توجه به تاثیر عمیق این پدیده بر مسکن در ایران این ضرورت وجود دارد تا رابطه مسکن و جهانی شدن به درستی تبیین شود.
دکتر داریوش جهانی شدن را دارای ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دانست و افزود: در بعد اقتصادی، شاهد از دست رفتن کنترل دولت محلی بر اقتصاد ملی، افزایش قدرت شرکت های چندملیتی و فراملی، گسترش بازارهای بین المللی و گسترش روزافزون جریان های مالی، جهانی شدن محصول یا تولیدات، همگرایی و همسان شدن نهادها و سازمانها در کشورهای مختلف، تحول در روش های تولید به واسطه ایجاد زمینه های رقابتی هستیم. همچنین در بعد فرهنگی، گرایش به فرهنگ جهانی، تغییر سبک زندگی و توجه به فرد، قابل ملاحظه بوده است. بعد سیاسی جهانی شدن در تحلیل دکتر داریوش، شامل کاهش اهمیت مرزهای سیاسی، ارتباط تنگاتنگ کشورها با هم در شرایط جنگ آلودگی، بیماری و مسائل محیط زیستی است.
وی در ادامه به بیان دیدگاه های منتقدان و طرفداران جهانی شدن پرداخت و از جمله دیدگاه های گروه اول به نابرابری فقیر و غنی، افزایش مداوم فاصله فقیر و غنی و توسعه شرکت های بزرگ و از بین رفتن شرکت های کوچک شده است، و در خصوص دیدگاه های طرفداران جهانی شدن به ایجاد ظرفیت های جدید و رشد اقتصادی کشورهای کوچک اشاره کرد. وی همچنین در حوزه فرهنگی از پدید آمدن فرهنگ توده ای، نابودی فرهنگ ها و هویت های بومی، بحران هویت، مصرف گرایی و یکسان شدن زیان، ارزش ها، تمایلات و شیوه گذران اوقات فراغت به عنوان نقدهای وارد بر جهانی شدن یاد کرد و افزود در حوزه فرهنگی طرفداران جهانی شده معتقدند این پدیده موجب پدید آمدن نظام های معنایی و هویت بخش مشابه، ایجاد هویت های جدید در ترکیب با هویت های بومی، تقویت و یکپارچگی هویت ها، تنوع هویت ها، ایجاد فردیت جدید درون یک ساختار الکترونیکی مجازی، تغییر نگرش نسبت به خود و ایجاد فضای متفاوت، تشکیل شبکه های اجتماعی و هویت ساز جدید و خلق ارزش های جدید فضای اجتماعی خاص شده است.
دکتر داریوش آثار جهانی شدن بر شهر و شهرنشینی را موجب افزایش تعداد شهرهای کوچک، افزایش جمعیت شهرها، نابرابری اجتماعی و رشد شتابان شهرها، شهرهای دوگانه جهان سوم (دوگانگی بین بخش های قدیمی و بخش های جدید) و شباهت شهرها با یکدیگر (به دلیل تبعیت شهرسازی مدرن از الگوی جهانی) دانست و گفت در ایران این پدیده سبب افزایش کلان شهرها و بزرگتر شدن شهرها، تغییر الگوی فرهنگی بر اثر ورود فرهنگها از طریق رسانه و ورود تکنولوژی در طراحی و ساخت بوده است. در توضیح بیشتر این موارد، وی اشاره کرد که جهانی شدن موجب ورود تکنولوژی از طریق آموزش از خارج، هوشمندسازی ساختمان ها، ورود تکنولوژی به شیوه های ساخت، ورود مصالح جدید در ساختمان سازی، تغییر در شیوه های طراحی براساس مدل های کامپیوتری، امکان پایش و افزایش کیفیت با مدل سازی، طراحی فرم های غیررایج که قبل از آن با ماکت سازی مقدور نبودند و تغییر در زمانبندی و مدیریت ساخت شده است. همچنین امروزه شاهد کاهش امنیت و تأثیر آن بر نمای ساختمان، یکسان سازی نماهای شهری بر اثر حذف خرده فرهنگ ها و تولید انبوه مسکن، تولید انبوه ساختمان و غلبه کمیت بر کیفیت، کم شدن مساحت خانه ها، تاثیر بر ضوابط شهری، روی آوردن به آپارتمان نشینی و بلندمرتبه سازی برای ساخت مسکن بیشتر هستیم.
فایل این سخنرانی در صفحه اینستاگرام کرسی یونسکو به نشانی Instagram.com/ucccdsw.ut در دسترس است.
 
 
 
 

کلیدواژه ها: انجمن ایرانی مطالعات جهان | کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی | جهانی شدن | معماری | مسکن شهری |

دفعات مشاهده: 1062 بار   |   دفعات چاپ: 251 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر



CAPTCHA

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به انجمن ایرانی مطالعات جهان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Iranian World Studies Association

Designed & Developed by : Yektaweb