«تجربیات ادراکی از واقعیت مجازی در نشست«متاورس: رئالیسم مجازی در برابر تخیلگرایی مجازی» برگزار شد.
| تاریخ ارسال: 1403/3/7 |
نشست «تجربیات ادراکی از واقعیت مجازی در نشست«متاورس: رئالیسم مجازی در برابر تخیلگرایی مجازی» برگزار شد.
شصت و هشتمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی؛ دو فضایی شدن جهان، سهشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ با عنوان «تجربیات ادراکی از واقعیت مجازی در متاورس: رئالیسم مجازی در برابر تخیلگرایی مجازی» برگزار شد.
سخنران این نشست منیژه اخوان، پژوهشگر مرکز پژوهشی سیاستهای فضای مجازی دانشگاه تهران، و دانشجوی دکترای مدیریت رسانه دانشگاه تهران بود.
او سخنان خود را با طرح دو پرسش «آیا تجربه ادراکی از موجودیتهای مجازی در جهانهای متاورسی مطابق با واقع است یا تخیل است؟»، «در جهانهای مجازی آیا ابژههای مجازی واقعی هستند؟» آغاز کرد. وی در تعریف متاورس گفت: متاورس به مثابه یک سرویس جدید در اینترنت فعلی، یک جهان زنده به موازات جهان واقعی، و لحظه تلفیق ماده و مجاز است. او متاورس را شبکهای از جهانهای مجازی پایدار و سه بعدی دانست که با همگرایی فناوریهای مختلفی به وجود آمده و کاربر در این فضا به جای اینکه تماشا کند حضور، تجربه و غوطهوری داشته و نوعی تعامل و درک را به او میدهد.
به بیان وی مرز بین واقعیت و مجازی همیشه روشن نیست. بنابراین برای آن شاخص تعیین میکنند. او برای مثال گفت: فرض کنید درختی در اینجا وجود دارد و به طور مستقیم و غیرمستقیم قابل مشاهده است و نوری هم از آن به چشم میخورد. درخت و نور هر دو واقعی هستند. ما در این حالت با واقعی_واقعی سرکار داریم. ولی گاهی فقط نور از آینه مقعری به چشم ما میخورد و درختی وجود ندارد. گاهی هم فقط سایهای از درخت میبینیم و نه درخت و نه نوری به چشم میخورد. او در توضیح این پدیده افزود: ذهن ما اینطور آموزش دیده است که آن را درخت تصور کنیم. پس با رویکردهای مختلف، شاخصهای مختلفی هم میتوانیم داشته باشیم.
او ضمن اشاره به ویژگی تسخیرکنندگی ذهن بشر یعنی درک فاصلهها و درک سه بعدی تصاویر توضیح داد: شعبدهبازها، سازندگان متاورس، صنایع تولید سرگرمی، و جادوگرها برای تصاحب قدرت سیاسی از این ویژگی مغز بسیار استفاده کردهاند.
سپس او به نظریات چالمرز نماینده واقعگرایان مجازی و داگارد نماینده غیرواقعگرایان مجازی پرداخت و گفت: از نظر چالمرز محاسبات ابژهها یا آواتارهای مجازی واقعی هستند. ابژه مجازی ابژه دیجیتالی است که طی فرایندی در کامپیوتر ساخته شدهاند. ابژه دیجیتال ساختار داده یا برآمده از ساختار داده یا علاوهبر ساختار داده از ذهن کاربر هم به وجود آمده است. وی اضافه کرد: چالمرز ابژه مجازی را یا ابژه دیجیتال میداند یا رابطه بنیان نهی از ابژه دیجیتال است. رابطه بنیان نهی به این معناست که رابطه «آ» رابطه «ب» را به وجود میآورد. چالمرز ماهیت اجتماعی به ابژه مجازی میدهد و در واقع ذهن کاربر را درگیر میکند.
اخوان سپس به نظریات غیرواقعگرایان مثل تاکارد پرداخت و گفت: آنها نقطه مقابل چالمرز هستند و معتقدند اگر در جهان شبیهسازی شده زندگی میکردیم حق با چالمرز بود. ولی ابژههای مجازی متفاوت از ابژههای واقعی است. دادههای صفرویک چون فقط روی تراشههای کامپیوتر هستند واقعی نیستند.
این پژوهشگر مرکز پژوهشی سیاستهای فضای مجازی در پاسخ به سوال دوم پژوهش خود با ذکر مقدمهای گفت: چالمرز در کتاب «واقعیت» خود مطرح میکند که زندگی در دنیای مجازی اصولا میتواند به خوبی زندگی خارج از دنیای مجازی باشد و شما میتوانید یک زندگی کاملا معنادار در دنیای مجازی داشته باشید. تاگارد معتقد است که زندگی صرفا مجازی، معنا ندارد. واقعیت مجازی آینده میتواند با ارائه تجربیاتی مانند خوردن غذای نفیس در یک قصر زیبا توهم تامین نیازها را به شما بدهد. اما اگر هنوز گرسنه باشید و در یک غار خطرناک گیر افتاده باشید نیازهای شما را برآورده نخواهد کرد.
به بیان وی تب متاورس به دلایل نیاز به پهنای باند زیاد، طرح مسائل زیست محیطی، وجود انحصار، عدم تکامل فناوری و غیره فرو نشسته است. او در پاسخ به این سوال که چرا متاورس کاملا از بین نمیرود گفت: وقوع کرونا به ما نشان داد بشر به چنین دنیایی نیاز دارد. متاورس مشاغل دیجیتالی ایجاد میکند و برگزاری جلسات در متاورس مثلا در دوران کرونا، و به دلیل جریانات دیگری نظیر پیری جمعیت و تنهایی و انزوای اجتماعی میتوان آن را نگه داشت.
او در پایان به طرح سوالاتی چون «اگر بتوانید همه کارها را با آواتارها انجام دهیم آیا از خانه خارج میشوید؟»، «با توجه به مصرف زیاد انرژی از سوی متاورس آیا ما باید آن را داشته باشیم؟»، و «با توجه به حجم عظیم مشکلات زیست محیطی نظیر آلودگی فناوری, آیا نگهداری دادهها و غیره که به وسیله متاورس ایجاد شده منطقی است؟» پرداخت و با بدون پاسخ گذاشتن سوالات اخیر به مخاطبان اجازه داد با تحقیق بر روی این سوالات نشستهای آتی را رقم بزنند.