پنجمین همایش بینالمللی «صلح و حل منازعه» در روز دوشنبه و سه شنبه هفتم و هشتم خرداد ماه ۱۴۰۳ در دانشکده مطالعات جهان ( دانشگاه تهران) برگزار شد.
دکتر ایمن خلیل، رئیس موسسه عربی مطالعات امنیتی اردن، سخنران اصلی مراسم افتتاحیه این همایش بود.
او در سخنرانی خود به صورت آنلاین و با عنوان رابطه ایران و اعراب؛ امنیت محیطی، ابزار توسعه همکاری‌ها و کاهش تنش بین ایران و اعراب، ضمن تشکر از فرصتی که در اختیار وی گذاشته شده بود گفت: رابطه حسنه میان ایران و همسایگان عربی و اخیرا ایجاد روابط بهتر دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی، همچنین گفتگو و بهبود روابط ایران و کشورهای عربی در منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. به عقیده او مذاکره باعث می‌شود طرفین به منافع مشترک دست یابند.
او افزود: روابط خوب کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و ایران از لحاظ اقتصاد جهانی، تجارت بینالملل، و غیره مهم بوده و به امنیت انرژی جهان کمک می‌کند. تقویت سطح استراتژیک منطقه، ترک چالش‌ها و منازعات، اتحاد بینالمللی در مقابل تروریسم، ترک منازعات یمن، و غیره باعث ایجاد امنیت محیطی خواهد شد.
دکتر خلیل ضمن اشاره به ارتباط تنگاتنگ امنیت و محیط بر یکدیگر، کمبود آب را یکی از عوامل ایجاد رقابت در منطقه برای فراهم کردن آب عنوان کرد و گفت: این امر بر امنیت محیطی تاثیر خواهد داشت. منازعه آب به یک موضوع پیچیده جغرافیایی تبدیل شده و رقابت در این زمینه باعث تشدید منازعات در منطقه می‌شود.
سپس دکتر علی اکبر علیخانی، دبیر علمی همایش ضمن خیر مقدم به اساتید و پژوهشگران داخلی و خارجی گفت: در این همایش ۴۰ سخنران خارجی و بیش از ۴۰ سخنران ایرانی شرکت دارند.
وی در بیان ضرورت برگزاری این همایش گفت: از معجزات بزرگ نظام خلقت وجود تفاوت در انواع رنگ‌ها، حیوانات، کهکشان‌ها و در راس تمام آنها انسان‌ها است. این تفاوت در انسان‌ها باعث بروز اختلاف نظر، تضاد و تعارض در منافع خواهد شد. به عقیده وی، این اختلافات نباید منجر به خشونت، تضعیف حقوق یکدیگر، و از دست رفتن کرامت انسانی شود. بلکه باید به طور منطقی این تعارض‌ها حل شوند. حل آنها فقط به صورت تخصصی امکان‌پذیر خواهد بود. او افزود: رشته‌های گوناگون مرتبط با صلح و حل منازعه در دنیا حدود ۱۵۰ سال سابقه دارند. چند رشته تخصصی نیز در دنیا وجود دارد که تنها در سطح خویشاوندی، قومی، مذهبی و جغرافیایی برای حل تعارضات و رسیدن به توافق بحث می‌کنند.
او در پایان از همه دست‌اندرکاران تأسیس رشته صلح و حل منازعه در دانشگاه تهران سپاسگزاری کرد و گفت: این خدمتی ماندگار برای بشر بود تا بتوان اختلافات را به طور علمی و تخصصی مورد مطالعه قرار داده و مانند روانشناسی بالینی پس از ماه‌ها مطالعه راه‌حلی برای منازعات یافت تا از خشونت‌ها و جنگ‌ها جلوگیری شود. زیرا تعالی انسان در سایه صلح و آرامش اتفاق می‌افتد.
در ادامه مراسم، دکتر سید محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران، ضمن سلام و تشکر از دکتر سعیدرضا عاملی و دکتر علیخانی برای برگزاری پنجمین همایش صلح و حل منازعه گفت: یکی از وجوه اشتراک میان جوامع فارغ از هر قوم و مذهبی این است که همه به دنبال عدالت واقعی هستند و تحقق آن آرزوی همه ملت‌هاست.
او تحقق عدالت را مستلزم فراهم شدن زمینه‌های آن دانست و خاطر نشان کرد: برگزاری این گونه همایش‌ها با حضور اندیشمندان جهان نتایج پر خیر و برکتی را برای جوامع بشری به همراه خواهد داشت.
وی تاکید کرد: هنگام صحبت از صلح ابتدا باید به چند سوال کلی پاسخ داد. اول، ارائه تعریف عملیاتی از صلح که پس از بررسی ابعاد صلح می‌توان تعریف جامعی ارائه داد. دوم، باید بدانیم انواع منازعات در چه قالب‌ها و دسته‌هایی قرار می‌گیرند. نکته سوم این است که باید بدانیم چه بسترهایی منجر به شکل‌گیری منازعات می‌شود چون شناسایی بسترها باعث ارائه راهکارهای مناسب خواهد شد. چهارم، شناسایی انواع تعارض‌ها. زیرا هر تعارض راهکار متفاوتی دارد. پنجم اینکه چه راهبردهایی باید اتخاذ شود تا صلح پایدار محقق شود.
او در پاسخ به این سوالات به طور مختصر به بیان مقدمه‌ای پرداخت و گفت: خداوند با هدف خاصی انسان‌ها را متفاوت آفریده است. در قرآن هم آمده است شما را متفاوت آفریدیم تا بهتر شناخته شوید. اگر جوامع در نگرش خود تفاوت نداشته باشند با جامعه ساکن و راکدی روبرو خواهیم بود.
وی در ادامه به حدیثی از امام علی علیه السلام اشاره کرد که می‌فرمایند: اگر کسی از منازعه کناره‌گیری کند خصومت دشمن را بیشتر خواهد دید. پس باید حد بهینه رعایت شود. نباید در برابر هر ظلم و تجاوزی سکوت کرد تا به آرامش و صلح رسید. و نباید نسبت به تحولات اطراف بی‌تفاوت بود.
دکتر مقیمی گفت: وقتی عدالت در جایی مستقر شود در آنجا شاهد کمترین تعارض خواهیم بود. اگرچه گاهی آرامش و صلح برقرار می‌شود ولی، آن صلح پایدار نیست. او در پاسخ به سوال دوم گفت: در بحث مدیریت، برخی تعارضات به معنی نهادینه شده و برخی به معنای تعارض نوظهور است. تعارضات نهادینه شده در زمینه اهداف و آرمان‌هاست و تعارضات نوظهور بیشتر در زمینه منافع است. در تعارضات معطوف به هدف گاهی انسان‌ها جان خود را هم فدا می‌کند.
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم گفت: در برابر کفار هدف اشتراکی وجود ندارد. هدف ما قرب به خداوند است و هدف کفار دور شدن از خداست. در برابر کفار باید شدت عمل نشان داد. ولی در جایی که هدف رسیدن به قرب الهی است باید با مهربانی واکنش نشان داد. نباید در برابر ظلم بی‌تفاوت بود ولی باید به دنبال راه‌حلی بود که به صلح منجر شود.
وی افزود، امروزه در دنیا بسترهای مختلفی برای تعارض ایجاد شده است. بحث انرژی، اقتصاد، سیاست، و غیره مطرح است. شیوه‌های متفاوتی باید برای مدیریت آنها اعمال شود. مثلاً در منازعات آب و انرژی، بین شهرها و کشورها منازعاتی به وجود آمده است. این‌ها تعارضات نوظهور در منافع است. در جریان حل تعارض یا دو طرف برنده و یا بازنده می‌شوند و یا یک طرف برنده می‌شود.
او ضمن اشاره به بیانات حضرت امام خمینی ره گفت: به اعتقاد امام خمینی ما فقط با اسرائیل و حکومت آفریقای جنوبی نمی‌توانیم مذاکره کنیم چون اهداف ما با هم متفاوت است. حکومت آنها مبتنی بر بی‌عدالتی است و ارتباط با آنها ممنوع است. این نمونه‌ای از تعارض نهادینه شده است. بین ایران و آمریکا در زمینه منافع تعارضاتی وجود دارد. ایران با داعش به لحاظ فکری و بنیادی تعارض دارد.
به بیان رییس دانشگاه تهران، نظام سلطه مبتنی بر این است که ما باید برنده و طرف مقابل باید بازنده باشد. اما نظام اسلامی معتقد است هر دو طرف باید برنده باشند. مثلاً در جنگ هسته‌ای هیچ کدام از طرفین برنده نخواهند بود.
به پیشنهاد وی کشور فلسطین نیز برای رسیدن به صلح پایدار باید از طریق مذاکره پیش برود و مردم فلسطین باید بتوانند با اراده خودشان حکومت تشکیل دهند. او در پایان خاطر نشان کرد: مسائل مربوط به حل منازعات به صورت بسیار پیچیده بوده و ابراز امیدواری کرد در این همایش به آن پرداخته و واقعیت‌های مربوط به بسترسازی صلح جهانی فراهم شود. با ظهور امام زمان عجل الله عدالت برقرار شده و جنگ و منازعه‌ای وجود نداشته باشد.
سپس دکتر علیرضا قیامتی، شاهنامه‌پژوه، سخنرانی خود را با عنوان «صلح در اندیشه فردوسی» آغاز کرد و گفت: در این زمان صلح یکی از نیازهای مهم بشری است. صلح و دوستی در تار و پود فرهنگ ایرانی نهفته است. همه جهانیان نظیر ادوارد براون و بسیاری از بزرگان جهان اذعان دارند در هیچ زبان، فرهنگ، و تمدنی در دنیا به اندازه زبان فارسی سخن از صلح رانده نشده است. بزرگترین خاورشناس جهان به زبان و ادبیات فارسی دلبستگی خاصی داشت. به این دلیل که پیام‌های مهرورزی و اخلاقی بینظیری این فرهنگ به جهان داده ارائه کرده است.
او شاهنامه را حماسه صلح جهانی معرفی کرد و گفت: هیچ داستان حماسی از جمله ایلیاد و ادیسه که یکی از بنیانهای تمدن غرب است به اندازه شاهنامه سخن از صلح و مهرورزی و عشق و دوستی میان انسان‌ها در آن گفته نشده است. پیام فردوسی به همه جهانیان این است که شما مهربانی بافزون کنید/ ز دل کینه و آز بیرون کنید.
به بیان وی، در شاهنامه جنگ دستاورد بی‌خردی و سنگدلی و صلح دستاورد مهرورزی است. در شاهنامه خرد زیربنای اخلاق و اخلاق زیربنای دینداری است. در فرهنگ شاهنامه انسان خردمند به دنبال کینه و خشونت نیست. در این شاهکار ادبی بیشتر از کتاب‌های ادبی دیگر جهان سخن از صلح و دوستی به میان آمده است.
او وقوع جنگ‌ها در شاهنامه را برای دفاع از میهن دانست و گفت: جنگ در شاهنامه بین داد و بیدادگری است. جنگ نژادی در آن دیده نمی‌شود. جنگ‌ها ابتدا بر پایه دادگری و بعد دفاع از میهن است. زور و قدرت در خدمت اخلاق و صلح است. در شاهنامه آمده است چنان زندگی کن که در روز قیامت شرمنده پروردگار خود نباشید.
بنا به اظهارات این شاهنامه‌پژوه، اولتیماتوم جنگی که در سال ۱۹۰۷ در جهان تصویب شده است هزار سال پیش در شاهنامه به آن پرداخته شده است. رستم به پادشاه یمن می‌گوید اگر کیکاووس رها شود جنگی صورت نمی‌گیرد. ولی اگر آزاد نشود جنگ اتفاق می‌افتد. او افزود: قانون اسیران جنگی هم که در حدود ۹۰ سال در جهان تصویب شده است در شاهنامه به زیبایی نهادینه و تبیین شده بود.
سپس وی به آسیب‌شناسی جنگ اشاره کرد که در شاهنامه به خوبی به آنها پرداخته شده است. برای مثال، اگر دشمن از تو امان خواست دیگر حق نداری به او آسیب برسانی. تا زمانی که دشمن جنگ را آغاز نکرده و دست به سلاح نبرده است شما شروع نکنید. هنگام پیروزی به اسرا آسیب نرسانید. غیرنظامیان دشمن در امان هستند. به کشته‌ها احترام بگذارید. مجروحان آنها را مداوا کنید. او با اشاره به جنگ تحمیلی گفت: ایرانیان در جنگ اینگونه صفات را از خود نشان دادند.
وی سپس گریزی به اشعار مولانا زد و گفت: اوج آزادمنشی و تکثرگرایی در شعار مولانا نیز دیده می‌شود. در شعرهای مولانا همه ادیان یک هدف و یک دین دارند. او در اوج جنگ‌های مذهبی می‌گوید هر فردی یک روش و دین داشته است و ریشه جغرافیایی، تاریخی و ارثی مجزایی دارد و خود فرد در آن نقشی ندارد. از نگاه مولانا جنگ و دعواها به دلیل وجود چشم‌اندازهای متفاوت است. او می‌گوید چشم‌اندازها را به رسمیت بشناسید. پهلوانان ایرانی هیچ وقت نمی‌خواهند در جنگ بیدادگران پیروز شوند. رستم در برابر افراسیاب شک می‌کند و از خدا می‌خواهد اگر حق با او نیست پیروز نشود.
او در پایان خاطرنشان کرد: این اندیشه‌ها هزاران سال است که در جهان رواج دارد. این اندیشه مهرورزانه می‌تواند برای جهانیان بزرگترین درس باشد. در فرهنگ ما بزرگترین دوزخ کینه است. آنها که اهل صلح هستند در زندگی پیروز هستند. در فرهنگ ایرانی نیکی نژاد، قوم، مذهب و دین نمی‌شناسد.
برنامه پنجمین همایش بینالمللی صلح و حل منازعه در دو روز و به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی به شرح زیر اجرا شد.
نشست ۱: تالار حنانه
صلح‌سازیِ داخلی و بینالمللی؛ از آموزش تا سیاستگذاری
رئیس نشست:
دکتر محمدحسین شریفی‌نیا
دوشنبه ۱۲:۰۰-۱۰:۰۰
صلح مثبت؛ نقش و جایگاه نظامهای تعلیم و تربیت در کاهش منازعات بینالمللی بر مبنای دوستی
دکتر بابک شمشیری/ عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز
پداگوژی انتقادی صلح: سناریوهای تربیتی برای فهم منازعه
دکتر علی خورسندی طاسکوه/ دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی
تمرکززدایی؛ بستری مناسب برای رسیدن به صلح و دیالوگ، ناظر به دوره کودکی
دکتر میثم کوهگرد/ مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان شهید رجائی شیراز
جایگاه مطالعات صلح در آموزش عالی کشورهای حوزه آسه‌آن
دکتر بهاره سازمند/ دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
رویکرد صلح توسعه‌ای چین و صلحسازی ترکیبی؛ مطالعه موردی میانمار و پاکستان/افغانستان
دکتر فریده محمدعلیپور/ استادیار دانشکده حقوق و روابط بینالملل دانشگاه خوارزمی
انگلیسی
نشست ۲: تالار ملل
مسئله غزه- فلسطین؛ رسانه‌ها و روایت‌ها
رئیس نشست:
دکتر الهام کدخدایی
دوشنبه ۱۲:۰۰-۱۰:۰۰
فهم صلح و درگیری در یک پلتفرم دیجیتال: پاسخ‌های ریشی سوناک و کِر استارمر به منازعۀ اوکراین و غزه در ایکس
دکتر رضا باقری/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
پاسخ سازمان ملل به جنگ غزه: ارزیابی کاستی‌های آن
دکتر لونا فرحات / عضو هیئت علمی دانشگاه فنیقیه، لبنان
تبلیغ جنگ یا صلح در غزه: پوشش رسانه‌ای واکنش‌های سیاستمداران هندی نسبت به جنگ غزه
دکتر حمیده مولائی/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
خشونت و خشونت؛ بدون عدالت، هرگز صلح برای فلسطین فراهم نخواهد شد (آنلاین)
دکتر سیما بیدیا / استادیار مرکز مطالعات غرب آسیا دانشگاه جواهر لعل نهرو، هند
اینفلوئنسرها برای جنایات جنگی؛ احتمال روایت‌پردازی‌های مثبت و مطلوب جنایات جنگی اسرائیل در رسانه‌های اجتماعی
دکتر زینب قاسمی طاری/ استادیار دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
نماز و ناهار۱۳:۲۰- ۱۲:۰۰
فارسی
نشست۳: تالار حنانه
جامعه‌شناسی و روان‌شناسیِ صلح و خشونت
رئیس نشست:
دکتر علی خورسندی طاسکوه
دوشنبه ۱۵:۰۰-۱۳:۲۰
تحلیل و نقد نظریه‌های جامعه‌شناسی از جنگ و صلح و حل منازعات ازطریق تعاملات اجتماعی (آنلاین)
دکترحسین ادیبی/ عضو هیئت علمی دانشگاه ادیث کان، استرالیا
چالش‌های روان‌شناختی در حل منازعات بینالمللی و راهبرد عبور از آنها
دکتر محمدحسین شریفی‌نیا/ دانشیار گروه روانشناسی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
بررسی امکان رویکردی یکپارچه به صلح و حل منازعه، از دیدگاه معنویت و روانشناسی فرافردی
دکتر محمدجواد قائدشرف/ پژوهشگر روانشناسی و فرهنگ چینی کنفوسیوسی، مرکز پژوهشی مجد شیراز
مطالعه مردم‌شناسی مویه‌های مردمی در دوران جنگ تحمیلی
دکتر مینو سلیمی/ استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
عوامل فردی- اجتماعی مؤثر بر خشونت بین‌فردی جوانان استان فارس
دکتر مریم سروش/ عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی فارس
انگلیسی
نشست ۴: تالار ملل
بحران منازعه و حل منازعه در آسیا
رئیس نشست:
دکتر رفعت عبدالله جاسم
دوشنبه ۱۵:۰۰-۱۳:۲۰
مشکلات و احتمالات تنش‌زدایی در مناطق شمال غرب و شمال شرق سوریه (آنلاین)
دکتر تیمور منصوروف/ عضو هیئت علمی دانشگاه فدرال کازان، فدراسیون روسیه
انتقال کشمیر پس از نسخ ماده ۳۷۰: ارزیابی مختصری از معمای کشمیر (آنلاین)
دکتر امتیاز گلخان/ استادیار گروه آموزش عالی سرینگار، هند
آسیای مرکزی: فرایندهای سیاسی و امنیت منطقه
دکتر گوزل سادی اِوا/ رئیس بخش سیاسی آکادمی مدیریت دولتی، ازبکستان
روابط بین ایران و پاکستان: اعتماد و بیاعتمادی- تشدید و تنش زدایی و راه پیش رو (آنلاین)
دکتر اعجاز احمد لونه/ استادیار دانشگاه بینالمللی اسلامی، مالزی
تحلیل الگوی رفتاری اسرائیل در پاسخ به عملیات هفت اکتبر حماس؛ «حق دفاع از خود» یا انتقام کور از رژیم اشغالگر؟
امیرپارسا گرمسیری/ دانشگاه تهران، ایران
استراحت و پذیرایی۱۵:۲۰- ۱۵:۰۰
فارسی
نشست ۵: تالار حنانه
بنیانهای الهیاتیِ صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر محمدجعفر امیرمحلاتی
دوشنبه ۱۷:۰۰-۱۵:۲۰
الهیات سیاسی صلح در آیات قرآن
دکتر محمد عثمانی/ پژوهشگر مدعو مؤسسه جهان عرب پاریس، فرانسه
اصول و روش‌های صلح و حل منازعه در صلح حدیبیه
دکتر خسرو قبادی/ عضو هیئت علمی گروه پژوهشی علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
فقهِ صلح و دوستی: نگاهی به سازوکارها و رویکردهای بنیادی فقها در شالوده گستریِ صلح و دوستی‌های اجتماعی
دکتر محمّد برکت/ مدیر و پژوهشگر ارشد مرکز پژوهشی مجد شیراز
گفتگوی ادیان و ترویج صلح: بررسی گفتگوهای اسلام و مسیحیت ارتدکس
دکتر الهه کریمی ریابی/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
پیشگیرانه‌های دینی جنگ
دکتر مرتضی رحیمینژاد/ پژوهشگر ارشد مرکز پژوهشی مجد شیراز
انگلیسی
نشست ۶: تالار ملل
بنیانهای نظری و فلسفیِ
صلح، منازعه و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر محمدرضا سعیدآبادی
دوشنبه ۱۷:۰۰-۱۵:۲۰
تأثیر پیش‌فرض اصالت صلح قرآنی بر اخلاق جنگ
دکتر محمدتقی اسلامی/ استادیار پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ایران
دیدگاه فارابی پیرامون نقش هنر در صلح و سعادت جهانی
دکتر نادیا مفتونی/ دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ایران
دولت‌های جهان در فلسفه و ادبیات داستانی معاصر (آنلاین)
دکتر یوهانس کامینسکی/ عضو هیئت علمی آکادمی علوم اسلواکی، جمهوری اسلواکی
فراتر از صلحِ دموکراتیک، به سوی نظمِ نوینِ هنجاری جهان
دکتر حسین هوشمند/ پژوهشگر پیوسته دانشگاه سیمون فریزر ونکوور، کانادا
مفهوم صوفیانه صلح و حل تعارض: یک ارزیابی فلسفی (آنلاین)
دکتر سراج الاسلام/ رئیس گروه علوم انسانی دانشگاه ویسوا-بهاراتی، هند
استراحت و پذیرایی۱۷:۲۰- ۱۷:۰۰
فارسی
نشست ۷: تالار حنانه
نقش فرهنگ، هنر و اقتصاد در صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر جواد شعرباف
دوشنبه ۱۹:۰۰-۱۷:۲۰
نقش فرهنگ و هنر در درونی کردن ارزش‌های صلح از دیدگاه آلن تورن و پییر بوردیو
دکتر حجتالله ایوبی/ دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
ضرورت پاسداشت ظرفیت‌های حوزه عمومی در ایجاد صلح و هم‌زیستی؛ مطالعه موردی غزّه
دکتر غلامعلی سلیمانی/ استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران
نقش و جایگاه نهادهای فرهنگی در تقویت صلح و پیشگیری از منازعات در آسه‌آن
دکتر طیبه واعظی/ استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
اقتصاد منازعه و صلح در چارچوب آموزه‌های مکتب اقتصادی اتریش
دکتر روح‌الله کهن‌هوش‌نژاد/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
بررسی ارتباط دوسویه صلح و اقتصاد
دکتر احمد دنیانور/ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
عربی
نشست ۸: تالار ملل
مبانی و مفاهیم صلح با نگاهی به خاورمیانه
رئیس نشست :
دکتر لونا فرحات
دوشنبه ۱۹:۰۰-۱۷:۲۰
مبانی تکوین صلح در جوامع، پس از جنگ (مرتکزات بناء السلام فی مجتمعات مابعد الصراع (آنلاین)
دکتر احمد عدنان المیالی/ استادیار دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بغداد، عراق
دکترین نظامی و مفاهیم رویکردی، یک مطالعه تحلیلی (العقیده العسکریه والمفاهیم المقاربه دراسه تحلیلیه) (آنلاین)
دکتر حسین علی مکتوف الاسدی/ عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بغداد، عراق
تشدید تهدیدات امنیتی در کشورهای حوزه دریای سرخ و تأثیرات اقتصادی آن (التهدیدات الامنیه المتصاعده فی حوض البحر الاحمر: تأثیرات اقتصادیه علی دول المنطقه) (آنلاین)
دکتر ابراهیم ناصر/ دکترای علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه استانبول، ترکیه
نقش زنان در ساختار امنیت و صلح (دور النساء فی صنع الامن و السلام)
دکتر عذراء اسماعیل زیدان/ مدیر مرکز مطالعات زنان دانشگاه بغداد، عراق
مشارکت استراتژیک چین در خاورمیانه و نقش آن در تقویت صلح و حل منازعات (مشارکه الصین الاستراتیجیه فی منطقه الشرق الاوسط و دورها فی تعزیز السلام و حل النزاعات)
سیدباقر صالحی موزان/ دانشگاه تهران، ایران
پذیرایی پایانی–
فارسی
نشست ۹: تالار حنانه
نقش ساختارها و نظامهای حقوقی در صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر مهدی ذاکریان
سه‌شنبه ۱۰:۰۰-۰۸:۰۰
همخوانی و تعارض صلاحیت شورای امنیت و دیوان بینالمللی دادگستری در حل و فصل اختلافات بینالمللی
دکتر محمدتقی حسینی/ معاون آموزشی مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
صلحسازی سازمان امنیت و همکاری اروپا
دکتر علی صباغیان/ استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
کارکردهای کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو در منازعات مسلحانه قرن ۲۱
دکتر سید حسین وکیلی/ دکترای حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی
جایگاه قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل بر فرایند صلحسازی زنان در بالکان غربی
دکتر رکسانا نیکنامی/ استادیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
فرایند صلح خاورمیانه؛ ارزیابی سیاست ایران
دکتر سیدهادی برهانی/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
به‌رسمیت شناختن نهادهای صلح و دوستی در حقوق خصوصی به مثابه پیشگیری از منازعات
حمید اسکندری/ پژوهشگر فقه و حقوق مرکز پژوهشی مجد شیراز
انگلیسی
نشست ۱۰: تالار ملل
الگوهای آموزشی و روان‌شناختیِ صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر سیدمحمدعلی موسوی
سه‌شنبه ۱۰:۰۰-۰۸:۰۰
ترابط سپاس و صلح، تأملی پیرامون صلح شاکرانه
دکتر سیّدشهاب‌الدین مصباحی/ پژوهشگر ارشد مرکز پژوهشی مجد شیراز، ایران
روانشناسی سیاسی آغازگران صلح: سینگ، مودی و نزاع بین هند و پاکستان
دکتر شایان افراسیابی/ اندیشکده حکمرانی شریف، ایران
آشتی ملی: تلاشی در جهت ایجاد مدلی روانی-اجتماعی جدید برای «بحث پیرامون مسئله عراق»
دکتر رفعت عبدالله جاسم/ عضو هیئت علمی دانشگاه بصره، عراق
تصمیم‌گیری تحت فشار، تعارض و بازی‌های دیفرانسیلی: مزایا و معایب تعامل بین سیستم‌های پویا و روانشناسی سیاسی
دکتر غلامرضا رکنی لموکی/ دانشیار دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر دانشگاه تهران، ایران
دین، توسعه پایدار، صلح و رفاه (آنلاین)
دکتر دیلیپ کومار موهانتا/ استاد گروه فلسفه دانشگاه کلکته، هند
استراحت و پذیرایی۱۰:۲۰- ۱۰:۰۰
فارسی
نشست ۱۱: تالار حنانه
صلح و حل منازعه در اندیشه‌های سیاسی اجتماعی
رئیس نشست:
دکتر حمیدرضا نمازی
سه‌شنبه ۱۲:۰۰-۱۰:۲۰
ظرفیت های مکتب ایرانی صلح؛ در حل تنازع
دکتر محمد منصورنژاد/ عضو هیئت مدیره و مسئول کمیته دین‌پژوهی انجمن علمی مطالعات صلح ایران
حل منازعه در اندیشه سیاسی جان رالز
دکتر سیدرضا موسوی/ استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران
پژوهشی بر منشور صلح در «ارته شاستره» سیاست نامه هند باستان
دکتر فرزانه اعظم لطفی/ دانشیار دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران
جنگ و صلح در اندیشه سیاسی موزی
دکتر علی آقاجانی/ استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
نشست ۱۲: تالار ملل
مقررات و ساختارهای بینالمللی؛ منازعه و حل منازعه از نظریه تا عمل
رئیس نشست:
دکتر محمدتقی اسلامی
سه‌شنبه ۱۲:۰۰-۱۰:۲۰
دلایل اصلی سقوط غرب و ظهور آیندهای بهتر (آنلاین)
دکتر جان اوبرگ/ مدیر بنیاد فراملی صلح و تحقیقات آینده، سوئد
باند بر روی زخم‌های گلوله: نگاهی انتقادی به راه‌‌حل‌های کوتاه‌مدت برای درگیریهای بلندمدت
دکتر محمدرضا سعیدآبادی/ دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
مسائل جاری مقررات حقوقی بینالمللی پهپادها در زمان صلح و درگیریهای مسلحانه
دکتر شیرین خمداموا/ دانشیار دانشگاه اقتصاد و دیپلماسی جهانی، ازبکستان
برخی از ایده‌ها در مورد حل‌و فصل اختلافات قبل از محاکمه در کشورهای بریکس
دکتر سنیا میخایلوُونا بلیکوُوا/ استاد دانشگاه حقوق ایالتی کوتافین مسکو، روسیه
نقش جوامع بومی در تقویت صلح در هندوراس
دکتر الهه نوری غلامی‌زاده/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
نماز و ناهار۱۳:۲۰- ۱۲:۰۰
فارسی
نشست ۱۳: تالار حنانه
کرامت انسانی و اخلاق؛ صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر مقصود فراستخواه
سه‌شنبه ۱۵:۰۰-۱۳:۲۰
تدوین منشور کرامت انسانی و ضرورت‌های آن برای صلح بینالملل
دکتر محمدجعفر امیرمحلاتی/ استادتمام الهیات صلح دانشگاه اوبرلین ایالات متحده
ایده و استراتژی اخلاق سیاسی و سیاست اخلاقی برای صلح و حل منازعه
دکتر سیدمحمود نجاتی حسینی/ استادیار جامعه‌شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
بازخوانی مفهوم دارالسلام براساس اندیشه صلح جهانی قرآن کریم و مباحث شرع اسلامی
دکتر حسن ستاری ساربانقلی/ دانشیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
عفو و بخشایش به‌مثابه مهم‌ترین پیش‌فرض انسانی و اسلامی صلح و مهار جنگ
دکتر محمّدهادی طلعتی/ پژوهشگر ارشد مرکز پژوهشی مجد شیراز
انسان‌شناسی صلح و خشونت
دکتر منصور میر/ استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران
انگلیسی
نشست ۱۴: تالار ملل
ابتکارات و اهرم‌های بین‌المللیِ صلح و حل منازعه
رئیس نشست:
دکتر سنیا میخایلوُونا بلیکوُو
سه‌شنبه ۱۵:۰۰-۱۳:۲۰
کمک‌های بشردوستانه اتحادیه اروپا در پاسخ به بحران‌ها و شرایط اضطراری در سراسر جهان (آنلاین)
دکتر کلاودیا سندا میدزینسکا/ استادیار دانشگاه کمیسیون آموزش ملی کراکوف، لهستان
نیاز به صلح و ابزاری برای صلح (آنلاین)
دکتر خاویر مائو/ رئیس دپارتمان فلسفه شیلونگ، هند
ابتکارات مسالمت‌آمیز اتحادیه آفریقا برای امنیت داخلی و مقاومت در برابر مداخله خارجی
دکتر امیربهرام عرب‌احمدی/ دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
ارزیابی نقش دوگانه بازیگران غیردولتی خاورمیانه در ایجاد صلح و درگیری: مطالعه موردی حزبالله
دکتر رضا جوادی/ دکترای علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه تهران، ایران
اقتصاد سیاسی زنجیره‌های عرضه جهانی: تضاد یا صلح در روابط تجاری بین ایالات متحده و چین
زهرا کلهر/ دانشگاه تهران، ایران
استراحت و پذیرایی۱۵:۲۰- ۱۵:۰۰
فارسی
نشست ۱۵: تالار حنانه
صلح و منازعه در سیاست ایرانی؛ از فهم نظری تا
دشواریهای عملی
رئیس نشست:
دکتر محمد سمیعی
سه‌شنبه
۱۷:۰۰-۱۵:۲۰
میونکسیا یا کوتاه آمدن در قدرت
دکتر حمیدرضا نمازی/ استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
«تعامل مهاری» الگویی برای فهم منازعات؛ با نگاهی به ایران
دکتر سعیده کوزهگری/ دکتری روابط بینالملل دانشگاه تربیت مدرس
تأملی در دشواری مصالحه و رفع منازعه در سیاست‌ورزی ایرانی
دکتر مقصود فراستخواه/ استاد برنامه‌ریزی توسعه و آموزش عالی مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی آموزش عالی
مدیریت منازعه در فقدان شرایط فیصله‌بخش در ایران
دکتر محمدرضا جوادی یگانه/ دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران
مروری بر تاریخ صدساله منازعه نخبگان در ایران
دکتر احمد میدری/ استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز و مدیر اندیشکده مقابله با فقر و نابرابری
انگلیسی
نشست ۱۶:تالار حنانه
الگوهای بازیگران شرق آسیایی صلح؛ مالزی، ژاپن و چین
رئیس نشست:
دکتر شیرین خمداموا
سه‌شنبه
۱۷:۰۰-۱۵:۲۰
جهانی‌کردن دستور کار مدنی: طرح دیپلماتیک مالزی برای حل مناقشات بین ملل مسلماندکتر عبداللطیف بن‌محمدابراهیم/ مؤسسه بینالمللی مطالعات پیشرفته اسلامی، مالزی
رونمایی از صلح‌طلبی ژاپنی: بررسی پویایی‌های داخلی و خارجی در تغییرات امنیتی
دکتر علی گل‌محمدی/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
سون تزو و چاناکیا: تحلیل تطبیقی از جنگ، صلح و حکومت داری در چین و هند در چارچوب سیاست جهانی
دکتر مازیار مظفری فلارتی/ استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، ایران
ساخت پل‌ها، شکل دادن راه‌حل‌ها: مزیت دیپلماتیک مالزی در جهان اسلام
وان نعیم وان منصور/ مؤسسه بینالمللی مطالعات پیشرفته اسلامی، مالزی
تحلیلی از سازمان همکاری شانگهای و سیاست «نگاه به شرق» ایران
دکتر تانگ یو وو/ پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه تهران، دانشکده روابط بینالملل، حقوق و علوم سیاسی، چین
در مراسم اختتامیه این همایش دکتر محمدباقر قهرمانی، دانشیار دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در سخنرانی خود با عنوان «از صلح‌طلبی تا صلح‌ستیزی؛ مطالعه موردی کوئیکرها در سینما» ابتدا به تاثیرگذاری سینما در جامعه اشاره کرد و به نقل از بزرگی گفت: با اینکه مذهب برای مردم دنیا چگونه زیستن و تعامل با دیگران را به ارمغان آورده است ولی امروزه مردم به جای کلیسا به سینما می‌روند تا روش زندگی خود را بیابند.
او ادامه داد: در دنیایی که شاهد نسل‌کشی و قتل‌عام مردم بی‌گناه هستیم نیاز به صلح‌طلبی بیشتر حس می‌شود. سپس وی به گروهی به نام کوئیکر اشاره کرد که حدود ۴ قرن پیش با اصلاح‌طلبی، مخالفت خود را با درگیریهای مذهبی ابراز کردند.
دکتر قهرمانی در توضیح روند فعالیت این گروه افزود: گروه کوئیکر در سازمان‌های صلح‌طلب انگلیس و امریکا فعالیت می‌کردند. کوییکرها در سال ۱۹۴۷ به خاطر پیگیری و تاثیرگذاری در برقراری صلح جهانی جایزه صلح نوبل را دریافت کردند. آنها از پیام‌های موجود در انجیل الگوبرداری و از قول حضرت عیسی مسیح می‌گفتند: خوشا به حال رحیمان چون به آنها رحم خواهد شد و خوشا به حال صلح‌جویان. به دشمنان خود محبت کنید و دعای خیر کنید.
به بیان وی، داستان فیلم ماجرای نیمروز به این گروه اشاره دارد که در سال ۱۹۵۲ ساخته شده است. این استاد دانشگاه داستان فیلم را به این صورت تعریف کرد: کلانتری با خانمی عضو گروه کوئیکر ازدواج می‌کند. او که مخالف خشونت است از همسرش می‌خواهد شغل کلانتری را کنار بگذارد. در این بین شخصی که کلانتر درگذشته او را زندانی کرده بود آزاد شده و قصد کشتن او را دارد. با این وجود همسر او با کشتن زندانی آزاد شده مخالف بود و به همین دلیل از او جدا شد. دکتر قهرمانی این فیلم را جزو ۲۵ فیلمی معرفی کرد که کنگره آمریکا آنها را بخشی از گنجینه‌های فرهنگی خود می‌داند.
فیلم دیگری که این استاد دانشگاه به آن پرداخت داستان گروهی بود که با برده‌داری مخالف بودند. طبق اظهارات وی رونالد ریگان این فیلم را به گورباچف هدیه کرد و ابراز امیدواری کرد در منازعات بینالمللی بتوانند به صلح بیاندیشند و سپس قسمت‌هایی از فیلم پخش شد.
او در پایان گفت: همان‌گونه که به طور خلاصه در دو فیلم دیدیم شخصیت‌های اصلی کوئیکر در مواجهه با جنگ و خونریزی و قتل، راه صلح‌طلبی را دنبال می کنند و تلاششان بر آن است که در این راه پایدار بمانند. هنگامی دست به سلاح می‌شوند که برای دفاع از جان راهی جز مبارزه نداشته باشند. این دو فیلم که در بحبوحه آرتیزم آمریکا ساخته شده است حکایت از مقاومت حق‌طلبانه برای حمایت در برابر ترس و محرومیت‌های اجتماعی آن دوران دارد. صلح‌طلبی را تا آخرین لحظه ممکن حتی برای سخت‌باورترین افراد مذهب کوئیکرها درست می‌شمارند. تا زمانی که جان انسانی که هدیه الهی است در خطر نباشد.
دکتر بهزاد احمدی، دبیر اجرایی و استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، در سخنرانی خود با عنوان «هوش مصنوعی و کاربرد آن در صلح» ضمن سپاسگزاری از دست‌اندرکاران همایش و طرح ایده‌های نو از حضار خواست تا موافقت و مخالفت خود را با هوش مصنوعی اعلام کنند. وی با توجه به کثرت نگاه بدبینانه حضار به هوش مصنوعی گفت: امیدوارم در طول سخنان خود بتوانم شما را نسبت به آن خوش‌بین نمایم.
وی ضمن اشاره به اصطلاح روابط بینالملل آنالوگ و دیجیتال ابتدا به توضیح روابط بینالملل آنالوگ و ویژگی‌های آن پرداخت و گفت: تا قبل از قرن بیستم روابط بینالملل مبتنی بر فناوری‌های غیردیجیتال و روش‌های ارتباطی قدیمی بود.گرچه در قرن بیستم هم فناوری دیجیتال وجود داشته و کامپیوترهای آنالوگ نیز به عنوان ابزار استفاده می‌شدند.
دکتر احمدی در تبیین ویژگی‌های دیگر آنالوگ گفت: این فناوری از طبیعت الهام گرفته و مقیاس آن قابل درک است. همچنین الگوهای مشخصی داشته و تغییرپذیر است. روابط بینالملل توسط انسان‌ها انجام می‌شود و عقل محاسبه‌گر و رفتارها از انسان است. محیط آن را انسان تغییر داده و عاملیت انسان در روابط بینالملل را از بین نبرده است. هم در سطح نظام بینالملل و هم در داخل کشورها دارای سلسله مراتب شمال و جنوب می‌شود. اگر این روابط آنالوگ در صلح و جنگ استفاده شود دارای بعد انسانی، مکانی، و زمانی است.
به بیان وی در مسائل مربوط به جنگ و صلح در روابط بینالملل شاهد گذاری از تغییر صنعتی به دیجیتال هستیم. تغییر صنعتی اوایل قرن بیستم اتفاق افتاده است و ماحصل آن از بین رفتن نظام مبتنی بر قرن ۱۹ است. وقوع دو جنگ جهانی نظم جدیدی را با خود به همراه آورد. سپس جنگ سرد اتفاق افتاد که ساختاری بود.
او ادامه داد: تغییر صنعتی اوایل قرن بیستم کل نظام بینالملل را متحول و فناوری، اکوسیستم جدیدی ایجاد کرد. رئالیست‌ها آن را به یک ابزار تغییر تقلیل دادهاند و معتقدند فناوری در خدمت بشر بوده است.
اما به اعتقاد دکتر احمدی تغییر صنعتی کل اکوسیستم بینالملل را تغییر داد. بدین معنا نظام آنالوگ در حال فروپاشی است. او افزود: فروپاشی نظام یک اجبار است و نظم جدید بر اساس معادلات جدید ایجاد می‌شود. تحول از نظم آنالوگ به نظم دیجیتال پتانسیلی قوی برای صلح و منازعه دارد. یعنی در مقابل صلح سایبری منازعه سایبری نیز می‌توانیم داشته باشیم. برخلاف نظم بینالملل آنالوگ این نظم مادی، پیوندی، و فرایندی نیست بلکه شبکه‌ای است. گسسته بوده و انسان را نسبت به محیط پیرامونش بیگانه می‌کند. خارج از دید و کنترل اجتماعی است. مهم‌ترین نتیجۀ تغییر از آنالوگ به دیجیتال این است که از عناصر اصلی یعنی زمان، فضا، تمرکز قدرت، و دانش از آنالوگ در حال تحول هستند.
دبیر اجرایی همایش خاطر نشان کرد: در واقع با شکل‌های جدیدی از سیاست در لیست دیجیتال روبرو هستیم که پیامدهای گسترده‌ای برای صلح، جایگزینی معماری بینالملل فعلی، و حتی مختل‌سازی نهادهایی روبرو هستیم که همچنان مهم هستند.
بنا به تاکید وی به عنوان متخصص بینالملل باید خود را با جنین تحول عظیمی آماده کنیم. هوش مصنوعی یا روابط بینالملل دیجیتال ما را با یک اکوسیستم بسیار جدید روبرو می‌کند و به دلیل رشد تصاعدی آن در چند سال آینده ملموس‌تر خواهد بود.
او تغییرات دیجیتالی نظیر شکاف دیجیتالی و تکنولوژیک را از جمله ترس‌های ناشی از ظهور هوش مصنوعی دانست و در بیان مزیت‌های آن گفت: اخیرا در ۵ کشور دنیا انتخابات برگزار شد. فناوری هوش مصنوعی توانست به این فرایند‌ها و فعالیت‌های دموکراتیک و تشخیص چهره و غیره کمک کند. با هوش مصنوعی می‌توانیم منازعه را کنترل و حل کنیم و کمک خواهد کرد در تثبیت صلح و بازسازی موثر باشیم. درجایی که امکان دارد هر انسانی چند زبان و فرهنگ تمامی کشورها را نداند، هوش مصنوعی می‌تواند کمک کند.
این استاد دانشگاه کاربست‌های هوش مصنوعی را به این ترتیب برشمرد: نخست، هشدار و پیش‌بینی اولیه پیشرفته. او در توضیح این کاربست گفت: با پیش‌بینی وقوع منازعه می‌توان باعث پیشگیری از آن شد. با توسعه سیستم‌های هشداردهی هوش مصنوعی می‌توان صنایع داده‌ای مختلف را تجزیه و تحلیل کرده بدین ترتیب ابزار قدرتمندی نزد انسان است. حتی با هوش مصنوعی می‌توان احساس رسانه اجتماعی را نیز درک کرد. دومین کاربرد، میانجیگری و مذاکره موثر است. مذاکره عنصری قدیمی و موثر است که در ایران از زمان اشکانیان شکل گرفته و سیاست خارجی الگوی مشخصی پیدا کرد. در این الگوی قدیمی هر کس اطلاعات دقیق‌تری دارد و احساسات را بهتر درک می‌کند و فرایندهای حل منازعه را موثرتر می‌داند مذاکره‌کنندۀ بهتری است. هوش مصنوعی به کمک بحران آمده و در حوزه زبانی می‌تواند موثر باشد.
کاربست سوم هوش مصنوعی، به بیان احمدی کارآمدسازی تثبیت صلح و بازسازی پس از جنگ است. او در توضیح گفت: پهپادهای هوشمند غیرتسلیحاتی بر محیط درگیری می‌توانند نظارت داشته باشند. مثلا پس از جنگ جمعیت زیادی نیاز به کمک روانی دارند. او کاربست چهارم هوش مصنوعی را توانمندسازی دیپلماسی داده‌نگار عنوان کرد و ادامه داد: دیپلماسی مبتنی بر داده، توانایی بهتری در بازیابی تاریخ و سوابق دیپلماتیک داشته و درک بهتری از معاهدات و تعاملات ایجاد می‌کند. او آخرین کاربست هوش مصنوعی را مبارزه با اطلاعات نادرست و سخنان نفرت برانگیز دانست.
وی چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی را تعصب و تبعیض، عدم شفافیت، استفاده تسلیحاتی از هوش مصنوعی، و امنیت داده‌ها بیان و تاکید کرد: با ارتباط عمیق بین دانشگاه، افراد فنی، نهادهای مدنی، و سازمان‌های بینالمللی می‌توان با چالش‌های هوش مصنوعی مبارزه کرد.
دکتر نعمت الله فاضلی، استاد بازنشسته پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در معرفی و رونمایی از کتاب «صلح ایرانی» ضمن تشکر از دکتر علیخانی و حضار در مورد روند خلق این کتاب گفت: در سال ۱۳۹۹ انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار شد. من به عنوان دبیر همایش از همه اساتید علوم انسانی و اجتماعی برای هم‌اندیشی دعوت کردم تا بفهمیم علوم انسانی و اجتماعی چه کمکی می‌تواند به صلح داشته باشد.
به بیان او پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد جهان به شدت به سوی صلح در حرکت است. او عنوان کتاب را از نکات مهم کتاب دانست و گفت: ممکن است این عنوان برای برخی معنادار و برای برخی دیگر معنادار نباشد. وی به مردمان روستایی در ایران اشاره کرد که حدود ۴۱۱ سال میان آنها نزاعی درنگرفته است. آنها مراقب طبیعت و یکدیگر هستند حتی در برخی نقاط ایران آیینی برای صلح وجود دارد. در شاهنامه فردوسی نیز شرف ایرانی بر صلح استوار است.
او مفهوم آشتی در اوستا را نیز مفهومی بنیادین معرفی کرد که زرتشت و اوستا بر آن استوار شده است. سپس به مشهورترین کتاب منتشرشده در قرن بیستم اشاره کرد که در مورد سه قبیله است که زندگی آنها به جای رقابت خصمانه بر پایه همیاری استوار است. وی نتیجه گرفت فرهنگ‌ها می‌توانند صلح‌جو یا جنگ‌جو باشند. در جهان واقعیت‌های تلخی وجود دارد و سهم ما مردم ایران کجاست. مردم جهان هر کدام صلح را به گویش خودشان بیان می‌کنند و ایرانی‌ها شعر هر چیزی را میسرایند.
او افزود: ذوق و فرهنگ ایرانی بر پایه آواز است. اگر شعر صلح را بسراییم برای آینده چشم‌اندازی طراحی می‌کنیم که از درون قابلیت‌های واقعی ایرانی می‌جوشد. ایران شاعری به نام خیام دارد که کتاب نوروزنامه را می‌سراید. این کتاب صلح را از چهار حوزه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی مطالعه کرده است. قصه هزار و یک شب بسیار شگفت انگیز است و این فرهنگ ایرانی است که می‌تواند با قصه گفتن با عاملیت زنان، جنگ و خشونت را به صلح و آشتی تبدیل کند.
دکتر محمدمهدی مجاهدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، آخرین سخنران در مراسم اختتامیه همایش بود. او در ابتدا به توضیح واژه‌هایی پرداخت که همزمان سه وجه دارند. درد، درمان و قربانی. دلالت‌های سه گانه همزمان نظیر صلح و صلح ایرانی به خصوص چنین مفهومی دارند.
به عقیده او همه مفاهیم مهم بحران‌زده هستند. دکتر مجاهدی ادامه داد: این‌ها مفاهیم دندانه‌داری بوده و صیقلی و صاف نیستند. مفاهیم هرچه پرمحتواتر باشند بحرانی‌ترند و صلح هم یکی از آنها است. سپس او به توضیح مفهوم شعری پرداخت و گفت: بحران دقیقا در وضعیتی حاصل می‌شود که جهان کهن از دست رفته و جهان نو هنوز زاده نشده است.
وی در توضیح مفهوم درد و درمان؛ و وصل و هجران و مستثنی‌پنداری ایرانیان گفت: مستثنی‌پنداری معمولا یا با سابقه امپراتوری یا استعماری رنگ‌آمیزی شده یا ترکیبی از این دو است. خودمستثنی‌پنداری نوعی بیماری تحلیلی مشابه انفعال تهاجمی در روانشناسی است. در ایران هم خود مستثنی‌پنداری زمینه‌های پنهان و آشکار زیادی دارد. هنوز برای برخی عوام و خواص پذیرش برخی واقعیت‌ها دشوار است. مفهوم صلح ایرانی اگر خوب درک نشود بر ضد خودش خواهد بود.
بنا به اظهارات وی اگر ملتی خود را صلح‌طلب‌ترین جامعه بداند حتی خشونت‌هایی که بر او رفته است را تقصیر دیگران می‌داند و خودش را قربانی خشونت‌خواهی و و بداندیشی دیگران می‌داند.
او در بیان تفاوت بین مدارا و رواداری گفت: مدارا اخلاق امپراطور و قدرت است. مثل یک پدر که با فرزندان مدارا می‌کند. ولی هر موقع بخواهد می‌تواند آنها را محروم کند. رواداری یعنی دیگران هرچند زورشان از من کمتر است ولی حق دارند. وظیفه من است که با آنها مدارا کنم.
مجاهدی در پایان تاکید کرد: صلح ایرانی اگر در مفهوم مدارا شکل بگیرد عمیق‌ترین خشونت‌ها را می‌تواند در بر داشته باشد. ولی اگر در مفهوم رواداری و حسرت‌باورانه شکل بگیرد با یک مفهوم سالم و بهداشتی از صلح ایرانی روبرو خواهیم بود.