هفتادو ششمین نشست کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان با موضوع «هوش مصنوعی؛ آینده انسان» ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ با سخنرانی دکتر احسان شاهقاسمی، دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
هفتادو ششمین نشست کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دوفضایی شدن جهان با موضوع «هوش مصنوعی؛ آینده انسان» ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ با سخنرانی دکتر احسان شاهقاسمی، دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. دکتر احسان شاه قاسمی در این نشست گفت: در طول تاریخ، انسانها همواره فناوریهای انقلابی را توسعه دادهاند، از آتش و چرخ گرفته تا رایانههای مدرن که نشاندهنده توانایی آنها در نوآوری و کنترل ابداعاتشان است، ظهور هوش مصنوعی نگرانیهای تازهای را برانگیخته است مبنی بر اینکه آیا ماشینها ممکن است در نهایت از هوش و استقلال انسان پیشی بگیرند. بر این اساس او به نقش هوش مصنوعی در جامعه انسانی با رویکرد انتقادی پرداخت و گفت: ممکن است هوش مصنوعی از کنترل و عاملیت (اختیار) انسان پیشی بگیرد. همچنین نشان داده می شود که هرچند هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند است، فاقدخودمختاری، توانایی خود-تقویتی و عاملیت هدفمند است و همین امر جایگزینی آن را بهجای تصمیمگیری انسانی نامحتمل میسازد. وی پیشرفتهای فناورانه در طول تاریخ در این حوزه را مرور کرد و خاطر نشان کرد: انسانها همواره توانستهاند نوآوریهای جدید را وفق دهند و تحت کنترل درآورند. این استاد دانشگاه درنهایت گفت: علیرغم پیشرفت های سریع هوش مصنوعی، این فناوری همچنان به طور بنیادین به ورودی های انسانی وابسته است، فاقد درک واقعی میباشد و قادر به خودتقویتی مستقل نیست. سیر تاریخی پیشرفت فناوری نشان می دهد که هرچند فناوریهای جدید میتوانند جوامع را دچار تحول کنند، انسانها همواره توانسته اند خود را با شرایط تطبیق داده و کنترل را حفظ نمایند. نقدهای فلسفی وارد بر هوش مصنوعی نیز این استدلال را تقویت میکنند که هوش صرفاً محاسباتی نیست، بلکه ریشه های عمیقی در تجسد فیزیکی، شهود و عاملیت مشترک دارد، ویژگی هایی که هوش مصنوعی فاقد آنهاست. درواقع، نگرانیها درباره غلبه هوش مصنوعی بر عاملیت انسانی عمدتاً نابجاست. همانگونه که بشر از عهده انقلابهای فناورانه پیشین، از جمله اختراع خط، مکانیزهسازی و رایانهها برآمده است، هوش مصنوعی نیز متناسب با نیازهای انسانی و ملاحظات اخلاقی یکپارچه و تنظیم خواهد شد. هرچند هوشیاری ضروری است، اما افسانه خودمختاری هوش مصنوعی اغراقآمیز است.