انجمن ایرانی مطالعات جهان

نشست تخصصی «طوفان در خاورمیانه» برگزار شد.

نشست تخصصی «طوفان در خاورمیانه» روز دوشنبه ۲۲ آبان سال ۱۴۰۲ در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
در ابتدای نشست، مدیر گروه مطالعات غرب آسیا و آفریقا، دکتر جواد شعرباف، در سخنرانی خود با عنوان «بازنمایی طوفان الاقصی در دیپلماسی عمومی اسرائیل» ضمن خیر مقدم و تشکر از دست اندرکاران، ابتدا به تعریف دیپلماسی پرداخت و گفت: دیپلماسی، هنر و فن تعامل با کشورهای دیگر است تا روابط حسنه با دیگر کشورها برقرار شود. دیپلماسی عمومی در این حوزه‌ از جانب وزارت امور خارجه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در دیپلماسی عمومی از همه ابزارها برای تقویت اعتبار، نفوذ و حفظ تمامیت یک کشور بهره‌برداری می‌شود.

وی در این باره توضیح داد: در دیپلماسی عمومی وزارت خارجه چتر اصلی را باز می‌کند و بقیه مجموعه‌ها اعم از حوزه نظامی، صنعتی، اقتصادی، ورزشی، صدا و سیما، و سینما به کمک چهارچوب‌های اصلی ترسیم شده در وزارت خارجه می‌شتابند و آنها را تقویت می‌کنند. سپس برای ذکر نمونه هایی از کاربردهای دیپلماسی عمومی گریزی به دوران پیش از انقلاب در ایران زد و گفت: در آن دوران ایران با عراق روابط حسنه‌ای نداشت. به همین دلیل تعدادی از سیاست‌مداران با همراهی برخی خوانندگان آن دوران به بغداد رفتند و با هنرمندی آنها ارتباطات فی‌مابین بهتر شد. پس از انقلاب و افول اتحاد جماهیر شوروی هم در دوره ای که فضای آسیای مرکزی و قفقاز آماده پذیرش اهداف سیاست‌های جمهوری اسلامی نبود، ابزارهای فرهنگی برای اهداف دیپلماسی عمومی مورد توجه برخی صاحب نظران بود. به طور کلی هدف دیپلماسی عمومی در همه دوران‌ها نفوذ داخل کشور مورد نظر است.
رژیم صهیونیستی نیز از همین ابزارها استفاده می‌کند و امکانات هماهنگ، موثر و قانون‌مدار برای بحث دیپلماسی عمومی دارد. این دولت با تبلیغات رسانه‌ای، فضای عمومی جامعه جهانی را به تدریج تغییر می‌دهد. او درباره اصطلاح مطروحه در دیپلماسی عمومی اسرائیل توضیح داد: هاسبارا به معنای عرضه افکار منفی و یا افعال مثبت از طریق تبلیغات است. بدین منظور به وزارتخانه‌هایی نظیر وزارت دیپلماسی عمومی در اسرائیل نیاز بود که تشکیل شد که البته اخیرا منحل و وزیر آن نیز برکنار شد.
وی سپس در بیان چگونگی انجام دیپلماسی عمومی در اسرائیل گفت: امروزه در اسرائیل هر یهودی یک رسانه است. یهودی‌ها برای همه امور دیپلماسی عمومی دستورالعمل خاص و مفصلی دارند. اینکه چگونه مذاکره را آغاز کنند و ادامه دهند؛ و دیگر اینکه در طول مذاکره در مقابل توهین و غیره چگونه واکنش نشان دهند. مثلا آنها نباید هنگام قرارگیری در برخی موقعیت‌ها هویت خود را آشکار کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: یکی از تبلیغات اسرائیلی‌ها این است که می گویند ما ارتش اخلاقی داریم که در جنگ غزه خلاف آن ثابت شد. ارتش سایبری اسرائیل نیز  همه جا هست. آنها در راستای منافع ملی حرکت می کنند و در خدمت اهداف سیاست خارجی خود هستند. وی ادامه داد: امنیت بیمارستان‌ها یکی از ارزش‌های اخلاقی بیان شده اسرائیل است ولی در جنگ غزه خلاف آن عمل شد. آنها بمباران بیمارستان را کتمان کردند و آن را به حماس نسبت دادند. حتی در جنگ ایران و عراق نیز بیمارستان‌ها مورد هدف قرار نمی‌گرفت. این روایت‌ها همه توسط یک مرکز حرفه‌ای و تخصصی و آشنا به موضوع رسانه در راستای هدفی که ۱۰۰درصد غیرانسانی است ایجاد می‌شود و با آن به توجیه خود می‌پردازند.
وی در ادامه به معرفی موسسات و مجموعه‌هایی پرداخت که در خدمت اهداف دیپلماسی عمومی اسرائیل هستند و در حوزه‌های مختلف تحصیلات تکمیلی و رسانه‌ها کار رصد اخبار بر علیه اسرائیل و غیره را انجام می‌دهند. وی بیان کرد که معمولاً همه اخبار ضد اسرائیلی به ایران نسبت داده می‌شود. او همچنین گفت: اسرائیل در هفته اول جنگ با غزه آمریکا را بسیار تحریک می‌کرد و به دنبال جنگ با ایران بود که البته این جنگ اتفاق نیفتاد. در صورتی که اعراب و روس‌ها به دنبال باز شدن پای ایران به این جنگ هستند.
او در پایان تاکید کرد: در طول تحرکات، با اینکه حجم انبوهی از تبلیغات وارد فضای مجازی ایران شد ولی نباید اجازه داد فضای مجازی دشمن در ایران فعالیت کند. بهتر است در این مسیر امکانات و هزینه کافی در اختیار دست‌اندرکاران قرار بگیرد تا فضای مجازی را تحت کنترل درآورد چون مسیر تبلیغات بسیار پرهزینه است.

سخنران دوم، دکتر رضا باقری مدیر گروه مطالعات اروپا، در سخنرانی خود با عنوان «اروپا و مسئله فلسطین» ابتدا در توصیف وضع اسفبار غزه به زمانی اشاره کرد که نلسون ماندلا در حوالی سال ۲۰۱۰ هنگام بازدید از سرزمین‌های اشغالی به غزه رفته و در سخنرانی خود گفته بود من امیدوارم بدون خشونت به آزادی برسیم؛ چون او مظهر مقاومت غیرخشونت‌آمیز است. بنا به اظهارات باقری، ماندلا با دیدن فضای غزه به این نتیجه رسید که گاهی اشکال ندارد با خشونت به آزادی برسیم و ابراز امیدواری کرد فرایندی که در فلسطین توسط نیروهای مقاومت در حال انجام است به پیروزی نهایی برسد.
وی ادامه داد: فرایند دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی توسط موسسه‌ای فعال در اروپا به شدت دنبال می‌شود. آنها با ایجاد ترس و خشونت فعالیت و فضایی ایجاد می‌کنند که جرات مخالفت با اسرائیل را از همه بگیرند مثلا به صورت نمادین پرچم اسرائیل را همه جا نصب می‌کنند. به عقیده وی، دیپلماسی ترس هم قابلیت کار کردن دارد. فضاسازی حقوقی، برخی را به انجام کارهایی وا می‌دارد. اروپا و بریتانیا موضعی را اتخاذ کرده‌اند که سه سطح دارد و سپس به تعریف این سطوح پرداخت. سطح یک، سیاسی و دولتمردان اروپایی (بریتانیا)، سطح دو رسانه‌ها و سطح سوم افکار عمومی است. دولتمردان درجه یک و مسئولان عالی رتبه اتحادیه اروپا در اتفاقات اخیر غزه انسجام سیاستی داشتند. هفته اول آمریکا دیکته و بقیه تکرار می‌کردند. سناریو به طرزی نوشته شده بود که حماس مقصر همه اتفاقات است و مردم هم تا اندازه‌ای واکنش نشان دادند و تصویر عمومی تغییر کرد و کودک‌کشی را دروغین تصور کردند.
او در توضیح سطح یک افزود: در دولت بریتانیا، احزاب سیاسی و رهبر حزب مخالف (کارگر) بر سر حمایت از اسرائیل اختلافاتی دارند. مثلاً حزب کارگر موافق کمک‌های بشردوستانه به فلسطین هستند. آنها از هفته سوم موضوع آتش بس را مطرح کردند ولی آمریکا و اسرائیل مخالف بودند. در دیپلماسی وحشت، اسرائیل بر تروریست بودن حماس تاکید دارد. برای شکل‌گیری اذهان عمومی درباره غزه وزیر کشور بریتانیا پلیس را زیر سوال ‌برد. حتی حزب محافظه‌کار که به طور سنتی طرفدار اسرائیل هستند علیه آن مواضعی گرفتند. به گفته وی، در سطح بالای سیاسی افرادی هستند که پیرو آمریکا هستند. در لایه‌های پایین‌تر به خاطر فشار افکار عمومی، مواضع آنها از آمریکا و اسرائیل فاصله می‌گیرد. جدا از رسانه‌هایی نظیر الجزیره و المیادین، برخی رسانه های غربی هم علیرغم فضای بین المللی اروپا اعتراض هایی را نسبت به کشتار با بیان های مختلف ابراز کردند که سابقه نداشت.
او تاکید کرد: آسیبی که حماس قصد داشت به اسرائیل بزند کمتر از آنچه بود که فضای عمومی به اسرائیل زد و این بی‌آبرویی عظیم برای آن اتفاق افتاد. بیش از ۱۰۰ خبرنگار بین‌المللی به مدیران رسانه‌های غربی نظیر بی‌بی‌سی نامه نوشتند که چرا دوگانه عمل می‌کنید. این‌ها اتفاقات بی‌نظیری است.
وی سپس به توضیح سطح سوم یعنی افکار عمومی پرداخت و گفت: رسانه‌ها تماماً در اختیار اسرائیل هستند ولی جنبش طرفدار فلسطین در بریتانیا ضدنژادپرستی و خواستار توقف جنگ هستند. چند گروه فعال نیز علاقه‌مند به فلسطین هستند که با هم همکاری می‌کنند و بخشی از آنها تحت تاثیر افکار عمومی به کمک آمدند. افکار عمومی که طرفدار اسرائیل هستند نه از لحاظ تعداد و نه وزن گفتمانی و روایت با طرفداران فلسطین قابل مقایسه نیستند.

سومین سخنران این نشست، دکترکدخدایی در نگاه به اندیشکده های آمریکا و تأثیر آن بر گفتمان ها گفت: در بررسی تولیدات محتوایی که در اتاق های فکر آمریکا در ارتباط با طوفان الاقصی نوشته شده است می توان به مفهوم استثمارگرایی اتکا کرد و تا هنگامی که چنین نگاهی نسبت به خاورمیانه وجود دارد شاهد سیاست های مداخله جویانه  آمریکا خواهیم بود که بیش از هر چیز بیانگر عدم تغییر سیاست های تکراری این کشور در منطقه برای پیش برد اهداف خود است.
 وی نتایج ارزیابی خود از بررسی اندیشکده Carnegie را در اهمیت نگاه انتقادی این اندیشکده در تولید محتوا نسبت به حوادث بعد از طوفان الاقصی دانست نظیر مقاله ای با عنوان توسعه سکوت در قبال نسل کشی در غزه و یا مصاحبه ای که انتقاد نسبت به سرکوب افکار عمومی در کشورهای عربی  را عاملی برای دوری از تنش و منازعات در غزه بیان می کند و یا در مطلبی دیگر که به کاربرد هوش مصنوعی در سرکوب مردم فلسطین می پردازد.
نکته قابل توجه در این بررسی برخورد با مطالبی است که برخلاف رویکرد گذشته این اندیشکده نسبت به فلسطین تاکید دارند از جمله آن که طبق رویکرد آن ها حوادث کنونی امکان دارد به نقطه عطفی در شرایط غرب در سطح بین المللی تبدیل شود که می توان از آن به در معرض خطر قرار گرفتن منافع غرب در منطقه و سطح بین الملل تعبیر کرد.
این عضو هیات علمی گروه مطالعات غرب آسیا در ادامه افزود: تولیدات محتوایی در اندیشکده Foundation for Defense of Democracies را می توان در مقابل محتوای تولید شده در اندیشکده Carnegie قرار داد و بررسی کرد که حامی منافع ملی اسرائیل بوده و بر عادی سازی تمرکز دارد به گونه ای که نوک پیکان انتقادات آن به سمت حماس است و آن را عامل حماس معرفی می کند، همچنین به توجیه عملکرد کشورهای عربی مانند فداکاری امارات می پردازد. وی با پرداختن به نتایج این ارزیابی ها سخنان خود را به پایان برد.
دکتر برهانی یکی دیگر از سخنرانان این نشست با پرداختن به پیامدهای طوفان الاقصی بر سیاست های داخلی اسرائیل سخنان خود را آغاز کرد و گفت: از نظر نظامی، با درنظر گرفتن شهرت اسرائیل به شکست ناپذیری در جنگ ها (به جز جنگ ۱۹۷۳ با اعراب و جنگ ۳۳ روزه با لبنان در ۲۰۶۶) ، حمله حماس به اسرائیل را با وجود داشتن نیروی هوایی و زرهی بسیار قوی آن باید منحصر به فرد دانست.
از نظر امنیتی نیز در جایی که اسرائیل ثابت کرده است که اشراف اطلاعاتی نسبت به دشمنان خود دارد، غافلگیری به صورت کامل اتفاق افتاده است و سیستم اطلاعاتی اسرائیل هنگام این حمله کاملا ناکام ماند. از نظر خسارات نیز  اگر چه می توان این گونه بیان کرد که در مقایسه با جنگ های گذشته اسرائیل تلفات کمتری داشته است اما هیچگاه در یک روز به این میزان کشته نداده است.
دکتر برهانی در همچنین ضمن آن که از نظر تاریخی شکست اسرائیل را از نظر امنیتی و نظامی کم سابقه خواند، افزود: با وجود توقف اعتراضات و افزایش اتحادها در اسرائیل برای مقابله با حماس، انتقادات سکولارها و گروهی از مذهبی ها نسبت به دولت اسرائیل برای این شکست همچنان باقی است و محبوبیت نتانیاهو به عنوان مسئول اول این شکست در مقایسه با گذشته سقوط کرده است، و خاطر نشان کرد: مقاومت حماس از جمله چالش هایی است اسرائیل برای پیشبرد اهداف کلیدی خود با آن روبه روست.  دکتر برهانی همچنین به تفسیر و طبقه بندی نگرش های مختلف در غزه و اسرائیل نسبت به این جنگ، آینده و پیامدهای آن پرداخت.
اداره این نشست را مریم یوسفی صدر، دانشجوی دانشکده مطالعات جهان بر عهده داشت. 

 

پنجاه و نهمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی؛ دو فضایی شدن جهان برگزار شد.


پنجاه و نهمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی؛ دو فضایی شدن جهان، دوشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۲ با عنوان معرفی و بررسی کتاب «شهرگی» برگزار شد.
در ابتدا دبیر علمی نشست در معرفی کتاب گفت: کتاب با نگاه تاریخچه‌ای به مفهوم سلبریتی آغاز و از نگاه مهم‌ترین نظریه پردازان این حوزه دیدگاه‌هایی را مطرح می‌کند. در فصل اول کتاب، پیوند میان صنعتی شدن و رشد فناوری در توضیح مفهوم سلبریتی مطرح شده است. فصل دوم، حول تعاریف و توضیحات جامعه شناختی از سلبریتی و مفهوم کاریزما است که پیوند عمیق با شهرت دارد. در فصل سوم، نویسنده به مفهوم سلبریتی از دیدگاه روانشناسی پرداخته و همچنین سلامت روان مخاطب و اختلالات شخصیتی نظیر خودشیفتگی و وسواس بررسی شده است. در فصل بعدی، سلبریتی و فرهنگ رسانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته و نویسنده سلبریتی را برگرفته از فرهنگ رسانه‌ای می‌داند و به این نتیجه رسیده است که خود این مفهوم توان فرهنگ‌سازی دارد.
او ادامه داد: در فصل پنجم تاثیرات سلبریتی‌ها مورد مطالعه قرار گرفته و دیدگاه‌های خوشبینانه و بدبینانه اثرگذار بر آنها بررسی شده است. در فصل ششم دغدغه‌های مدیریتی مطرح و فصل هفتم به جایگاه اجتماعی سلبریتی پرداخته است. این فصل با نگاه تاریخی نسبت به سلبریتی شروع و منبع خوبی برای این حوزه را فراهم کرده است. در پایان کتاب، سیاست‌های عملیاتی به منظور بهره‌مندی از وجود سلبریتی‌ها به عنوان سرمایه‌های اجتماعی مطرح شده است.
اولین سخنران این نشست برنا فیروزی، دانش آموخته دکتری مدیریت رسانه از دانشگاه تهران، ضمن سلام و تشکر از وزارت ارشاد و دانشکده مطالعات جهان و تقدیر ویژه از اساتید حاضر گفت: کتاب با هدف واکاوی پدیده سلبریتی تهیه شده است.‌ او خاطر نشان کرد: تاثیرات اجتماعی این قشر در بین روشنفکران و جامعه نخبگان به نوعی هنجارمند نبوده است. من به بررسی ابعاد مختلف این پدیده پرداختم و در این رابطه پژوهش و نظریاتی را گردآوری کردم تا بتوانم نسبت به تئوری‌سازی و تاثیرات این پدیده حرف جدیدی را وارد ادبیات فارسی کنم. تمام تلاش من این است که تکراری نگویم و از نظریات افراد صاحب نظر دنیا استفاده کنم.
او افزود: هنگام صحبت از شهرت در واقع از پدیده اجتماعی صحبت می‌کنیم که هم روانشناختی، جامعه شناسی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی است. و البته یک پدیده احساسی است که تاثیرات جدی بر بعد عواطف جامعه دارد.
به عقیده وی پژوهشگران هنگام مطالعه در مورد این پدیده بیشتر به انتقاد گرایش دارند و بعد منفی قضیه را مشاهده می‌کنند. جایگاه سلبریتی را باید در هویت فرهنگی، کنش اجتماعی و رفتارهای نمایشی آن فرد در رسانه مشاهده کنیم. تا زمانی که آنها مورد توجه رسانه‌ها قرار نگیرند نمی‌توان آنها را سلبریتی به شمار آورد. امکان دستیابی به شهرت امروزه تغییر یافته و شبکه‌های اجتماعی در این زمینه نقش پررنگی دارند.
سپس او به نظریه‌ای اشاره کرد که سلبریتی‌ها را منبع تولید، نیاز و مصرف می‌داند. وی درباره تاریخچه بروز سلبریتی گفت: سلبریتی هر چند مفهوم جدیدی است ولی پدیده جدیدی نیست. در تاریخ، پادشاهانی برای ضرب سکه از تصویر خود و مفهوم شهرت استفاده کرده‌اند. شهرت گاهی با محبوبیت نیز همراه است. پیدایش سلبریتی به صورت فرهنگ با بروز رسانه و شبکه‌های اجتماعی و زاییده سال‌های اخیر است.
به بیان وی، روشنفکران سلبریتی را نه فقط فرایند ساده اجتماعی بلکه صنعت می‌دانند. عده‌ای بدون استعداد هم می‌توانند مشهور شوند. او سلبریتی‌ها را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: سلبریتی انتسابی، که به واسطه نسب و پیوندهای خویشاوندی مشهور می‌شوند. سلبریتی اکتسابی، که به واسطه توانایی خود مشهور می‌شوند مانند ستاره‌های سینما و ورزشی. و سلبریتی سرگرمی، که بیشتر مورد بحث هستند. فرهنگ سلبریتی امروزه بر پایه سرگرمی گذاشته شده است.
وی درباره شاخصه تنوع حوزه‌های فعالیت سلبریتی‌ها گفت: مانند گذشته سلبریتی فقط در سینما و ورزش نیستند. آنها در حوزه تجارت، سیاست، آشپزی، و شیرینی‌پزی نیز مشهور می‌شوند. دومین شاخصه از دیدگاه او قابلیت انتقال است. انتقال فرایندی است که طی آن سلبریتی برای توسعه فرایند حرفه‌ای در سایر حوزه‌های اجتماعی وارد آن می‌شوند انتقال از حوزه ورزش به حوزه هنر و یا برعکس.
او در مورد نحوه مدیریت و تعامل با این قشر گفت: راهبرد نخست تعریف و تبیین آنها در جامعه است. راهبرد منطقی‌تر قانونمند کردن رفتار سلبریتی‌ها است که رابطه مستقیم با شفاف سازی آنها دارد. سلبریتی‌ها از دل جامعه برمی‌خیزند و باید راهکاری اتخاذ کنیم که تعامل آنها در جامعه بهتر باشد.
فیروزی با طرح این سوال که آیا به رسمیت نشناختن این قشر می‌تواند تاثیرات فرهنگی آنها را در جامعه کم اثر کند پاسخ داد: امروزه بخش قابل توجهی از مردم در فرهنگ مصرف‌گرایی تحت اعمال فرهنگ سلبریتی‌ها قرار گرفته‌ و برای شبیه شدن به سلبریتی‌ها به دنبال کالایی می‌روند که سلبریتی‌ها مصرف می‌کنند.
او پیشنهاد داد بهتر است مکانیزم‌های اجتماعی برای علایق مردم طراحی شود. سلبریتی‌ها هم باید نسبت به تکالیف خودشان در قبال جامعه آگاه باشند و مطالبات اجتماعی از آنها صورت بگیرد. شیوه زندگی آنها در میان مردم بی‌تأثیر نیست و از تاثیرات بالقوه آنها به عنوان سرمایه اجتماعی استفاده شود. و در تمام جامعه رابطه حاکمیت و سلبریتی باید تابع نظم باشد.

دکتر حسن باقر زاده خجسته، دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاه دفاع ملی و دانشیار دانشگاه صدا و سیما، دومین سخنران این نشست بود. او در ابتدا با اشاره به بخش مدیریت سلبریتی‌ها تاکید کرد: اگر خبری در این باره قطعی نیست نباید منتشر کرد.
سپس وی در بیان تفاوت دو مفهوم معروفیت و سلبریتی‌بودن گفت: ذات انسان معروف و سلبریتی با هم فرق دارد. او به افرادی چون مرحوم علامه طباطبایی، شهید مطهری، مارکس و هگل و غیره اشاره کرد و گفت: این افراد معروف هستند با مسئولیت اجتماعی ولی سلبریتی اگرچه معروف و تاثیرگذار است ولی مسئولیت اجتماعی ندارد.
او تاثیرگذاری گروه اول را از طریق عقل و استدلال معرفی ولی تاثیرگذاری سلبریتی‌ها را از طریق احساس دانست. سپس ادامه داد: کانت موسیقی را هنر غیر اخلاقی می‌داند. چون از طریق عاطفه تاثیر می‌گذارد. سلبریتی امروزه محصول سه عنصر است که نباید از آن غافل بود. اول رسانه‌ها و فضای مجازی که فرصت ایده‌آل برای مشهور شدن هستند. رسانه‌ها ذاتاً خارج از اراده انسان‌ها سلبریتی ساز هستند. وی خاطرنشان کرد اینکه چند نفر شما را لایک کنند مهم نیست. مهم کیفیت و اینکه چه کسی شما را لایک می‌کند.
دومین عنصر به بیان وی ماهیت جامعه مدرن و ارتباطات است. در جامعه جدید ارتباطات مبتنی بر رقابت است. او عنصر سوم را موقعیت اجتماعی و ارتباط با بزرگان یا پولدار بودن دانست و در پایان تاکید کرد: کسی نمی‌تواند مانع سلبریتی‌ها شود ولی می‌توان آنها را در حوزه‌های خودشان هدایت کرد.
چاپ دوم کتاب شهرگی تألیف برنا فیروزی، به‌تازگی از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها انجام شده است.

 

سومین همایش بین المللی مطالعات ایران معاصر برگزار شد

سومین همایش بین المللی مطالعات ایران معاصر برگزار شد


سومین همایش دوسالانه مطالعات ایران معاصر در روزهای ۱۴ و ۱۵ آبان سال ۱۴۰۲ در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه‌، ابتدا دبیر علمی همایش، دکتر محمد سمیعی ضمن توصیف وجوه چندجانبه مساله فرهیختگی و حکمت در شکل سنتی آن و نزد علمای قدیم، به ویژگی های علم آموزی در دنیای جدید اشاره کرد و گفت: تخصصی‌شدن و تقسیم حوزه های شناخت جهان به رشته های جدید، دنیای صنعتی را برای جوامع به ارمغان آورد. در علم شاهد بودیم رشته‌ها از هم جدا شدند و به تدریج همه چیز در فضای آکادمیک تخصصی شد. او وجه مثبت آن را سپری شدن عمر انسان در یک عرصه دانست و ادامه داد: هیچ کدام از مشکلات بشریت با یک تخصص حل نمی‌شود. مثلاً آلودگی هوا فقط جنبه زیست محیطی و اجتماعی ندارد بلکه، به سیاست، اقتصاد، سوخت و مدیریت شهری هم مرتبط است. مسائل واقعی هیچ کدام تک رشته ای نیستند
سپس وی به اشتباه بشر در نیمه دوم قرن بیستم پرداخت و گفت: توسعه فقط به اقتصاد تعمیم ‌داده می‌شد در صورتیکه با مسائل دیگر انسانی نیز درگیر است. این مسئله ایجاب می‌کند تخصص‌ها تجمیع شوند و با هم گفتگو کنند.
او در ادامه به شخصیت‌های مطرح و برجسته‌ای نظیر جلال آل احمد اشاره کرد که در هیچ زمینه‌ای دکترا ندارد. دکتر علی شریعتی نیز لیسانس ادبیات داشت و دکترای خود را در فرانسه گرفت و رساله او با موضوع فضائل بلخ هیچ ربطی به وجوهی که ما از او شناخت داریم ندارد. همچنین، شخصیتی مثل امام خمینی (ره) که در تاریخ معاصر ایران بسیار تاثیرگذار بوده است، درست است که در علم اصول، فلسفه و عرفان صاحب نظر بود ولی این هوش سیاسی ایشان بود که در میان رهبران سیاسی قرن بیستم کمتر دیده می‌شد و موجب این شد که ملت ایران را در برهه های انقلاب به خوبی هدایت کند. چامسکی نیز شخصیت تاثیرگذاری بوده است. او استاد MIT است و تحصیلات زبانشناسی دارد. ولی صحبت‌های وی بیشتر در زمینه روابط بین‌الملل و به رشته او ربطی ندارد. ادوارد سعید هم در زمینه روابط بین‌الملل تحصیل کرده ولی بحث‌های او در روابط بین شرق و غرب و حوزه‌های سیاسی است. این شخصیت‌های تاثیرگذار نگاه تنگ رشته‌ای نداشتند.
مدیر گروه مطالعات ایران ضمن اعلام آماری از موضوعات مقالات پذیرش شده در این همایش گفت: فایده این همایش‌ها این است که محققان از حوزه‌های مختلف در کنار یکدیگر جمع  و از رویکردهای مختلف با هم گفتگو می‌کنند. و این گفتگو بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
وی در پایان ضمن آرزوی برگزاری این همایش‌ها  به طور مستمر ابراز امیدواری کرد این دو روز پر از ارتباطات صمیمانه بین رشته‌ای مختلف باشد.

سخنران بعدی مراسم افتتاحیه، دکتر سعیدرضا عاملی، رئیس دانشکده مطالعات جهان، ضمن سلام و خیر مقدم به حضار و شرکت کنندگان مجازی همایش، در ابتدا به کشتار جمعی مردم مظلوم غزه اشاره کرد که امروز بار سنگینی را به دوش ملت‌های جهان گذاشته است. او ادامه داد: حدود ۴۰۰۰ کودک و ۲۰۰۰ زن جان خود را در غزه از دست داده‌اند. این روحیه قتل عام در دنیا وجود داشته و همچنان وجود دارد. مثلاً آمریکا ۶ سال پس از جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۵۵ جنگ ویتنام را دوباره شروع کرد و ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر انسان کشته شدند. بخش عظیمی از آنها غیرنظامیان بودند. به بیان وی روحیه جنگ‌طلبانه در تاریخ منشأ خسارت‌های بزرگی برای تاریخ بشر بوده است.
دکتر عاملی سپس ضمن اشاره به عنوان سخنرانی خود «مدل فهم جامعه نگر کلان و خرد تاریخی نسلی و بین نسلی انقلاب اسلامی» گفت: با همین رویکرد بین‌رشته‌ای که دکتر سمیعی به آن اشاره کردند از دهه ۸۰ به بعد دانش به سمت دانش یکپارچه سوق پیدا کرده است. وی ضمن محترم شمردن همه رشته‌ها افزود: همکاری‌های بین رشته‌ای به صورت نظام‌مندتری در حال انجام است تا پدیده ها بهدرستی شناخته شوند.
رئیس سومین همایش مطالعات ایران معاصر، منظور از مطالعه ایران معاصر را ایران دوره انقلاب اسلامی معرفی کرد و گفت: یکی از امتیازات دانشگاه تهران تمرکز بر این دوره است. سپس اظهار تاسف کرد که فهم ایران انقلاب اسلامی دچار اختلال‌هایی شده است. اگر مدلی برای فهم آن نداشته باشیم دچار خطا می‌شویم. باید بتوانیم چهره واقعی ایران را به لحاظ جامعه ایرانی، نظام حکمرانی و روابط بین‌المللی درک کنیم. وقوع انقلاب اسلامی در ایران یعنی افزودن دین در روحیات اجتماعی چراکه دین عامل انقلاب بوده است. دینی که نوعی عدالتگرایی در آن وجود دارد. بنابراین دین با اجزایش مورد نظر است. عاملی وقوع انقلاب اسلامی در ایران را جریانی معرفی کرد که منافع آمریکا در منطقه را تامین نمی‌کرد. بنابراین از همان موقع در فهم انقلاب اختلال ایجاد کردند. ایران هراسی آغازش با پیروزی انقلاب اسلامی بود. ابتدا ایران هراسی، بعد اسلام هراسی، و سپس انقلاب اسلامی هراسی را ایجاد کردند و تصویر مغشوش از انقلاب اسلامی به وجود آوردند. او به ۸ سال جنگ تحمیلی بر علیه مردم ایران اشاره کرد و گفت: در جنگ میان عراق و ایران ۱۴ کشور به سرکردگی آمریکا مداخله و همکاری و نظامی با صدام داشتند. جنگ، فضای کشور را به لحاظ فهم و تصویر متفاوت، و ابهاماتی در مورد ایران به وجود آورد
سپس وی با طرح این سوال که با این الگو چطور باید ایران امروز را بشناسیم و آیا باید پیوندهای تاریخی آن را رها کرد افزود: رهایی از تاریخ کشور امکان‌پذیر نیست. ایران را باید در مسیر تاریخی آن شناخت. ‌
به بیان وی ایران شناسان می‌دانند که ایران به لحاظ مستندات پارینه سنگی قدمت ۸۰۰ هزار ساله دارد. شواهدی که نشان می‌دهد ایران از ۸۰۰ هزار سال پیش با دست‌سازهای سنگی وجود داشته است. پهنه جغرافیایی ایران قدیم از ایران امروز بزرگتر بوده است. به لحاظ قدمت و تمدن جزو قدیمی‌ترین تمدن‌های بشر است. پهنه فرهنگی ایران امروز بیشتر از پهنه جغرافیایی آن است. فرهنگ مقاومت موجود در جهان نظیر سوریه، لبنان، فلسطین، پاکستان، ترکیه، آمریکای لاتین، و سایر نقاط جهان برخاسته از ایران است و جریان انقلابی امروز پیوند فرهنگی با ایران دارد. ما به فهم تاریخی در مورد ایران نیاز داریم. در فهم امروز ایران اشتباهی صورت می‌گیرد و آن را گاهی ناشی از تفاوت نسلی می دانند. گفته می‌شود گروه‌های سنی ۱۵ تا ۲۴ و ۱۸ تا ۲۸ سال با دهه‌های قبل متفاوت هستند. در حالی که دهه هشتادی‌ها خودشان چند نسلی هستند. آنها نسل اربعین و مبارزه هستند. سپس تاکید کرد: نمی‌توان به نسل در خط زمان افقی نگاه کرد بلکه، باید بر خط زمان عمودی هم به آن نگریست تا فهم عمیقی از این نسل به وجود آید. وی فهم خط عمودی این نسل را منوط به یافتن خصیصه‌های مشترک برای جامعه ایران دانست و گفت: در ایران امروز می‌توان از دو گروه نسلی صحبت کرد. طرفدار اسلام انقلابی و جامعه‌ای دارای هویت اقتضایی. ذیل این دو هویت هم هویت‌های بی‌شماری وجود دارد که فهم این دو به ما کمک می‌کند لایه‌های اجتماعی را تشخیص دهیم. ما با هویت انقلابی مبارز مواجه هستیم.
به گفته این استاد ارتباطات دانشگاه تهران، چهار عنصر مشترک که نشان می‌دهد همچنان جامعه ایرانی در یک لایه زندگی می‌کنند عبارتند از: ۱- باور به اسلام. او توضیح داد: بنا به پژوهشی که پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارشاد اسلامی انجام داده است ۹۵ درصد باور دارند که من مسلمان ایرانی هستم که به عقیده بنده وجه مشترک مهمی است. او عدالت‌گرایی را وجه دوم مشترک جامعه ایرانی معرفی کرد و گفت: البته ممکن است ظهور و بروز آن متفاوت باشد. در جایی برای غزه فریاد می‌زنند و در جای دیگر برای قومیت، گاه علیه تفاوت‌های اجتماعی و مفاسد اجتماعی فریاد می‌زنند و همه این‌ها به خاطر داشتن روحیه عدالت‌گرایی است. ۳- توجه و مهربانی با دیگری که این روحیه در جامعه ایرانی بسیار قدرتمند است. به عقیده وی، وجه چهارمی که جامعه ایرانی را برجسته و متمایز می‌کند عقلانیت دانش‌گرا و خردگرایی جامعه ایرانی است. خرد از تاریخ و شعر ایرانی گرفته شده است. در پیمایش اخیر سوالی شد و ۷۵ درصد گفته‌اند ما در خانواده خردگرایی را آموزش می‌دهیم. نصایح پدرانه و مادرانه فرزندان را به فکر و خرد دعوت می‌کند.
دکتر عاملی در پایان سخنان خود گفت: ما امروز به الگویی برای مطالعات ایران نیاز داریم و الگو باید چالشی باشد و ایران را در پهنه تاریخ خودش ببیند. در ایران امروز باید چندلایه به جامعه ایرانی نگاه کند تا بتواند فهم رها شده از اختلال را ارائه دهد. وی ابراز امیدواری کرد همایش پرباری در پیش رو باشد و شناخت همه را نسبت به ایران در جوانب مختلف تقویت کند.

سومین سخنران کلیدی همایش، مورخ، پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع، و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین علیه السلام، و رئیس بنیاد ایران شناسی، دکتر محمد حسین رجبی دوانی، بود.
وی ضمن خوشآمدگویی به حضار و تشکر از ریاست دانشکده مطالعات جهان و نیز عرض ارادت به شهدای مظلوم غزه و آرزوی پیروزی آنها به ایراد سخنرانی با عنوان «ضرورت مطالعات چندجانبه درباره ایران معاصر و انعکاس گسترده آن در سطح جهان» پرداخت و گفت: اگر دوران معاصر را از عصر قاجار در نظر بگیریم به این نکته توجه می‌کنیم که تاریخ عصر قاجار توسط پهلوی‌ها و عوامل آنها نگاشته شده و امروزه مورد استناد ما قرار می‌گیرد.  دوران قاجار به لحاظ تجزیه قلمرو ایران و تحریف تاریخ و نیز از نظر سیاسی و نظامی دوران مطلوبی نبوده است، ولی، از نظر تمدنی دوره درخشانی است. هنر دوره قاجار در قلمرو معماری، نقاشی، صنایع دستی، و هنرهای آیینی درخشان بوده است. برخی دوران معاصر را از عصر صفویه می‌دانند. همانطور که قرون جدید غربی‌ها از رنسانس آغاز می‌شود.
دکتر رجبی دوانی در ادامه گفت: بنیاد ایران شناسی برای مباحث ایران شناسی جهان مرجعیت پیدا کرده است و هدف از تاسیس این بنیاد همین بوده است که محققان ایرانی بتوانند ایران را شناخته و معرفی کنند، چرا که امروزه ایران هراسی، اسلام هراسی، و شیعه ستیزی گسترش یافته و همه برای این است که ایران به درستی شناخته نشده است.
وی ادامه داد: در زمان قاجار ۱۰ شهر از جمله قفقاز از ایران جدا شدند و در واقع بیش از وسعت فعلی از ایران جدا شد. ولی باید بدانیم که دولت قاجار با چه دولت‌هایی مواجه بود. دولت روسیه قدرت اول دنیا از نظر نظامی بود و ناپلئون را شکست داد. هر چند در آغاز ایرانیان بر آنها پیروز شدند. ولی در آخر در مقابل روسیه شکست خوردند. در مقایسه در دوران پهلوی نتوانستند حتی یک روز در مقابل انگلیس مقاومت کنند و کشور کاملاً اشغال شد. به عقیده وی، در دوران پهلوی از عظمت ایران کاسته شده بود. حتی ناصرالدین شاه که مظهر بی‌وجودی تلقی می‌شد در آلمان و بلژیک مورد استقبال قرار ‌گرفت. از نظر آنها ایران مهم و با سابقه تلقی می‌شد. ولی در دوران رضاشاه به جز آتاتورک هیچ کشوری برای ایران ارزش قائل نبود.
بنا به اظهارات دوانی، انقلاب اسلامی به ایران عظمت بخشید. عظمت دوران باستان به ایران بازگشت و ایران کانون توجه بین‌المللی قرار گرفت. ایرانِ وابسته به غرب، متحول شد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی قطب سوم در جهان ایجاد کرد. با فروپاشی بلوک شرق و از بین رفتن پیمان ورشو دو قطبی اسلام و استکبار ایجاد شد. از دوران رنسانس غربی‌ها به جهان القا کرده بودند که رمز پیشرفت آنها جدایی دین از سیاست و شخصی‌سازی دین است. ولی انقلاب اسلامی نه تنها مبانی این تفکر را به چالش کشید بلکه آن را شکست داد. در دوران انقلاب اسلامی ایران، دین به عرصه اجتماع بازگشت، جمهوری اسلامی تشکیل داد و مستقل شد.
او به تشکیل شورای کشورهای غیرمتعهد اشاره کرد و گفت: اگرچه آنها مدعی عدم وابستگی به بلوک شرق و غرب هستند ولی در مقام عمل اینطور نبود. نظام سیاسی، اقتصادی، و ارتش آنها یا باید شرقی و یا غربی بود. ولی انقلاب اسلامی به معنای واقعی قطب جدید «نه شرقی و نه غربی» ایجاد و در مقام عمل هم آن را اثبات کرد.
به بیان وی، در حقیقت، انقلاب اسلامی ایران تمدن جدیدی ساخت و تمدن غرب را به مبارزه طلبید. تمام اقدامات ضد ایران به این دلیل است که نگذارند ایران به اهداف بالای خود برسد. تمدن با نظام سیاسی، اقتصادی، فرهنگ، علم و دانش، و هنر ساخته می‌شود. نظام انقلاب اسلامی بی‌بدیل و با هدایت ولایت فقیه و از دیرباز کاملاً متفاوت بوده است.
وی تاکید کرد: اگرچه در زمینه اقتصادی موفق نبوده‌ایم ولی اگر فرامین اسلام در آن پیاده شود در این عرصه نیز موفق خواهیم بود. ایران با ارزش‌های انقلابی، فرهنگ مسلط غرب بر همه عرصه‌ها را رد کرد. او ایجاد بسیج مستضعفان، جهاد سازندگی، نهضت سوادآموزی، و بنیادهای مختلف را منادی ایجاد تمدن جدیدی در ایران معرفی کرد.
او همچنین ابراز تاسف کرد که غربی‌ها بیش از مسلمانان درباره اسلام پژوهش کرده‌اند. آنها با این کار نقاط ضعف مسلمانان را شناخته و جلوی پیشرفت نقاط قوت را می‌گیرند و ضعف‌ها را گسترش می‌دهند. وقتی شرق با اسلام شناخته شد آنها اسلام را شرک معرفی کردند. تلاش غربی‌ها بر این است که ایران نتواند تمدن بزرگ خود را احیا کند. و از جهانی‌شدن ندای انقلاب اسلامی جلوگیری می‌کنند. در دورانی که لامذهبی حاکم شده بود انقلاب اسلامی پدیده‌ای را ایجاد کرد و ایران را در کانون توجهات قرار داد.
بنا به اظهارات دوانی، انقلاب اسلامی، ایران را به ابرقدرتی تبدیل کرده است که با نفوذ در دل‌ها دامنه قدرت نرم خود را در ۵ قاره جهان وسعت بخشیده است. او به غزه اشاره کرد که چگونه در مقابل رژیم تا بن دندان مسلح رژیم صهیونیستی مقاومت می‌کند و حتی آمریکا به کمک اسرائیل شتافته است.
این عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین (ع) ابراز امیدواری کرد بتوانیم با مطالعه عالمانه و استفاده از فرصت بدون سانسور حقایق در فضای مجازی این مطالعات را در فضای علمی گسترش دهیم. ایران تمدن جدیدی ایجاد کند و به فرموده رهبر انقلاب اسلامی شاهد ظهور عظمت‌های ایران در دوران باستان باشیم. بدین ترتیب انقلاب اسلامی را بازشناسی و مطرح کنیم.
وی در پایان تاکید کرد: اگرچه انقلاب اسلامی مورد هجمه شدید دشمن قرار گرفته تا عظمت ایران برای جهانیان شناخته نشود، ولی امیدوارم در این همایش با تلاش و همکاری شاهد معرفی عظمت ایران به جهانیان باشیم.

در بخش ارائه مقالات، دو پنل موازی فارسی و انگلیسی میزبان نویسندگان و شرکت کنندگان بود.
برنامه همایش های ارائه شده به شرح زیر است:

مقالات فارسی:
 

نشست (۱): به زبان فارسی

عنوان نشست: جامعه و فرهنگ (۱)   یک‌شنبه ۱۴ آبان ساعت ۱۰:۱۵ – ۱۲:۰۰

رئیس نشست: دکتر شاهو صبار

سخنرانان و عناوین مقالات: ·       بررسی تطبیقی روایت‌های تاریخی از یهودیان در ایران در ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ش/ شهرزاد اعتمادی، افشین زینی‌زاده (دانشگاه تهران) ·         هم‌زیستی با یهودیان در ایران/ سیدهادی برهانی (دانشگاه تهران) ·         بررسی و تحلیلی حافظۀ جمعی ایرانیان: مطالعه موردی قحطی (۱۲۹۸-۱۲۹۶ش)/ محمد سمیعی، محمد کریمی (دانشگاه تهران)

 

نشست (۳): به زبان فارسی؛

عنوان نشست:  سیاست ۱ یک‌شنبه ۱۴ آبان ساعت ۱۳:۰۰ – ۱۴:۴۵

رئیس نشست: دکتر محمدرضا دهشیری

سخنرانان و عناوین مقالات: ·         گرایش تدریجی روشنفکران ایرانی به اسلام سیاسی پس از پایان جنگ جهانی دوم/ سیدقاسم ذاکری (وزارت امور خارجه) ·         مطالعه تطبیقی نخستین تجربه‌های تحزب در ایران  و ترکیه در عصر مشروطه ۱۹۰۶-۱۹۱۸م/ رضا دهقانی (دانشگاه تهران) ·         بررسی مواجهه علمای شیعه اصفهان و عتبات با بحران خارجی (از منظر سرمایه اجتماعی)/ محمد سمیعی، الهه فرحی (دانشگاه تهران)

نشست (۵): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: سیاست خارجی و روابط بین‌الملل (۱) یک‌شنبه ۱۴ آبان ساعت ۱۵:۰۰ –  ۱۶:۴۵

رئیس نشست: دکتر سید علی مرتضویان

سخنرانان و عناوین مقالات: ·         فراتحلیل مبادلات فرهنگی ایران و چین/ نا شائوکیان (دانشگاه تهران) ·        تبارشناسی امنیتی‌سازی جمهوری اسلامی ایران در دوره پساجنگ سرد و پساقطبی (از ۱۹۹۱م تاکنون)/ محمدجواد ظریف، ساسان کریمی (دانشگاه تهران) ·        کاربرد نظریه‌های عواطف در درک تداوم خصومت بین ایران و آمریکا/ جنیس وبستر (دانشگاه تهران) ·        واکاوی علل دیدگاه‌های متفاوت رؤسای جمهوری فرانسه درباره پرونده هسته‌ای ج. ا. ایران (از دولت ژاک شیراک تا دولت امانوئل مکرون)/ فرزاد سلطانی (دانشگاه اصفهان)

 

نشست (۷): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: هنر، ادبیات و ایران‌شناسی (۱) یک‌شنبه ۱۴ آبان ساعت ۱۷:۰۰ – ۱۸:۴۵

رئیس نشست:   دکتر زینب قاسمی

سخنرانان و عناوین مقالات: ·         تأملی بر سفرنامه ایران و ایرانیان، نوشته لومنیتسکی/ الهه کریمی (دانشگاه تهران) ·         زبان فارسی حلقه پیوند فرهنگ و تمدن ایرانی و ایران‌شناسان فرانسوی/ سیدوحید یعقوبی (پژوهشگر) ·         نقش شبکه فرهیختگان وابسته به انجمن آسیایی فرانسه در مراودات فرهنگی و ادبی بین ایران و فرانسه در قرن نوزدهم (مطالعه موردی: میرزا حبیب اصفهان)/ سمیه حمیدی (بنیاد ایران‌شناسی) ·         بررسی‌ تطبیقی‌ دیدگاه‌ سیدجواد طباطبایی‌ و ادوارد سعید درباره سفرنامه‌های‌ شرق‌شناسان‌/ سیده‌ سارا فاطمیان‌، امید بابلیان (دانشگاه تهران)‌

 

نشست (۹): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: سیاست خارجی و روابط بین‌الملل (۲) دوشنبه ۱۵ آبان ساعت ۰۸:۳۰ – ۱۰:۳۰

رئیس نشست: دکتر عباس ملکی

سخنرانان و عناوین مقالات: ·         ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیایی: توافق تجارت آزاد ۲۰۲۳م/ احسان رسولی‌نژاد، مینا اوتادی (دانشگاه تهران) ·         ایران و بحران قفقاز: تاملی بر ریشه‌های تاریخی، مسائل معاصر و آینده/ سیده مطهره حسینی (دانشگاه پیام نور) ·         فشار حداکثری به‌مثابه جنگ ترکیبی چندلایه علیه جمهوری اسلامی ایران: روایتی آمریکایی/ حسن حسینی، امیرمحسن هادیان (دانشگاه تهران)، محمدکاظم سجادپور (دانشگاه روابط بین‌الملل) ·         تأثیر تحول نظم بین‌المللی بر روابط جمهوری فدرال آلمان با جمهوری اسلامی ایران/ بهزاد احمدی (دانشگاه تهران)

 

نشست (۱۱): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: هنر، ادبیات و ایران‌شناسی (۲) دوشنبه ۱۵ آبان ساعت: ۱۰:۴۵ – ۱۲:۱۵

رئیس نشست: دکتر فریبا افکاری

سخنرانان و عناوین مقالات (*سخنران در نشست): ·         جایگاه ایران‌شناسی در مطالعات اوراسیایی/ جهانگیر کرمی (دانشگاه تهران) ·         شعر فارسی و هویت ایرانی/ روح‌اله حسینی (دانشگاه تهران)

 

نشست (۱۳): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: جامعه و فرهنگ (۲) دوشنبه ۱۵ آبان ساعت: ۱۳:۱۵ – ۱۵:۰۰

رئیس نشست: دکتر یونس شکرخواه

سخنرانان و عناوین مقالات: ·         تحلیل سیاست‌های مدیریت مهاجرت نخبگان در کشور؛ خلأها و راهبردها/ بهناز موحدی (مرکز بررسی‌های استراتژیک) ·         بذر متاورس در زمین امیدها و تردیدها؛ شکوفایی یا نارسایی؟مطالعۀ وجوه برجسته متاورس در فضای وب ایران/ سیدمیلاد موسوی حق‌شناس، احسان شاه‌قاسمی (دانشگاه تهران) ·         مصرف اقلام مد مجازی در بازی‌های برخط بین کودکان ایرانی؛ مطالعه موردی زپتو/ منیژه اخوان (دانشگاه تهران) ·         نگاهی بر موضوع مهاجرت بازگشتی ایرانیان: فراتحلیل نگاشته‌های داخلی/ شیما زارع، مهدی آهویی (دانشگاه تهران)

 

نشست (۱۵): به زبان فارسی؛

عنوان نشست: سیاست (۲) دوشنبه ۱۵ آبان ساعت: ۱۵:۱۵ – ۱۶:۴۵

رئیس نشست: دکتر جهانگیر کرمی

سخنرانان وعناوین  مقالات: ·         مقاومت اقتصادی یا اقتصاد مقاومتی: ‌درس‌هایی از فدراسیون روسیه برای ایران/ احسان رسولی‌نژاد، پریسا صبری (دانشگاه تهران) ·         اسلام و سیاست در ایران؛ دیدگاه‌های متفاوت و متضاد/ علی‌اکبر علیخانی (دانشگاه تهران) ·         شکاف‌های سیاسی و چالش‌های سیاستگذاری سینمایی در ایران/ حجت‌اله ایوبی (دانشگاه تهران)

مقالات انگلیسی

Session (۴):

Speakers and Topics: ·         Living experience of Iranian with African decedents/ Atefeh Toghyani (University of Tehran, Tehran, Iran) ·         The identity of the Iranian Kurdish diaspora in the UK: A study of Iranian Kurdish identity in a transnational context/ Mosleh Daneshvar, Reza Bagheri (University of Tehran, Tehran, Iran) ·         Colonization beyond territory: A study of orientalist self-perceptions among Iranians/ Shahoo Sabbar, Saeed Mohammadi, Zeinab Ghasemi Tari (University of Tehran, Tehran, Iran) ·         Considering Kumzari: Exploring the linguistic and geographic boundaries of Persian studies/ Emily Jane O’Dell (Parami University) (Online)

Chair: Dr Ebrahim Mohseni

Subject: Iranian Society and Culture (۱)   Sunday November ۵ ۱۳:۰۰-۱۴:۴۵

 

Session (۱۰):

Speakers and Topics: ·        The politicization versus securitization of JCPOA: A comparative study of the US and Iranian policy advisory systems/ Majid Afshani (Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran), Seyed Mohamad Sadegh Emamian (Sharif University of Technology, Tehran, Iran) ·         Islamic Republic of Iran “Look East” policy toward Africa/ Amirbahram Arabahmadi (University of Tehran, Tehran, Iran)

Chair: Dr Reza Bagheri

Subject: Iranian Politics (۲) Monday November ۶ ۰۸:۳۰-۱۰:۳۰

Session (۱۲):

Speakers and Topics: ·         Iran and U.S. sanctions: From the perspective of China/ Jihang Zhen (Northwest University, China) ·         Iran’s Eastern oriented foreign policy in the eyes of Western media: news coverage of Iran’s agreement with Saudi Arabia/ Hamideh Molaei (University of Tehran, Tehran, Iran) ·         The rising US-China– India paradigm in Asia-Pacific region and its impact on Iran’s “Look to the East Policy”/ Maziar Mozaffari Falarti, Farzan Safari Sabet (University of Tehran, Tehran, Iran) ·         Ancient Iranian Zoroastrianism in China/ Zhang Xiaogui (Jinan University, China)

Chair: Dr Mohammad Reza Saidabadi

Subject: Iran and Asia Monday November ۶ ۱۰:۴۵-۱۲:۱۵

پنجاه و هشتمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی؛ دو فضایی شدن جهان در روز دوشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۲ با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان برگزار شد. سخنران این نشست، داوود طالقانی، دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه تهران و دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی فرهنگ ارتباطات و گرایش مطالعات سیاست‌گذاری دانشگاه امام صادق (ع) بود.

 

او در ابتدای سخنرانی خود با عنوان «سینمای سایبرپانک: زمینه‌ها مضامین و انشعابات» در تعریف مفهومی و لغوی سایبرپانک گفت: سایبرپانک از ۲ لغت سایبر و پانک تشکیل شده است. پانک به فرهنگ بزهکاری جوانان گفته می‌شود که از دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی شکل گرفت و معنای لغوی آن چوب خیس و غیرقابل استفاده است.
وی سپس به تشریح شرایط به وجود آمدن سایبرپانک پرداخت و گفت: یکی از آنها شرایط تکنیکی است. از نیمه دوم قرن بیستم به بعد گسترش کامپیوترهای شخصی و به خصوص از دهه ۹۰ میلادی به بعد وجود شبکه‌های اینترنت بنیان‌های این فرهنگ را به وجود آورد. بازی‌های ویدیویی نیز امکان رویاپردازی درباره جهان‌های موازی با دنیای واقعی با تم سایبری را فراهم کرد. در شرایط سیاسی، در دوران جنگ سرد دولت‌ها تصمیم گرفتند آرمان‌شهرهای یکدیگر را تخریب کنند. وجه اتوپیایی سینمایی سایبرپانک بسیار زیاد است. در شرایط فرهنگی، هالیوود و تلویزیون‌ها سینما را وارد زندگی روزمره انسان می‌کنند. او ژانر علمی_تخیلی را در بین ژانرهای سینمایی بسیار محبوب دانست و از ژانرهای جدیدی چون ژانر ابر قهرمانی و سایبرپانکی نیز صحبت به میان آورد و از برخی جوانب، ژانر سایبرپانک را زیر شاخه ژانر علمی-تخیلی به حساب آورد.
وی در بخش دوم سخنرانی خود درباره زمینه‌های تکنیکی، فرهنگی و سیاسی که منجر به ظهور سینمای سایبرپانک شده است بحث کرد و از شش مضمون اصلی در سینمای سایبرپانک یعنی سایبورگ، هوش مصنوعی، هکرها، متاورس، ارز دیجیتال، و شبکه‌های اجتماعی نام برد.
طالقانی در تشریح هر یک گفت: با ظهور انسان جدید به نام سایبورگ، روابط کار و جنسیت و تلقی‌های انسان‌شناسانه در فضای سایبری تغییر کرده است و از دوگانه‌های قدیمی دیگر نمی‌توان استفاده کرد. در سایبورگ‌ها بدن متلاشی شده و ارگان‌های انسان تغییر می‌کند و با عرصه جدیدی از اراده سر و کار داشته و در زندگی چالش دارند.
او درباره دومین مضمون یعنی هوش مصنوعی توضیح داد: از ابتدای ظهور سینمای علمی تخیلی اثراتی از هوش مصنوعی وجود داشته است. هوش مصنوعی تاریخ ندارد و نمی‌دانیم در مورد گذشته یا آینده صحبت می‌کند. سومین مضمون به بیان وی حضور هکرها در سینمای سایبر بانک است. تصویر هکر تبدیل به یک نشانه شده است. هکرها می‌توانند قدرت تخریب‌کنندگی بالایی داشته باشند. هکر در سینما یک چهره سیاسی است.
بنا به اظهارات وی در متاورس اینطور تلقی می‌شود که یک دنیای مجازی اطراف ما را فرا گرفته و ما باید از این دنیای پیرامونی رها شده و به دنیای واقعی وارد شویم. سایبرپانک به متاورس نظر منفی دارد. زیرا معتقدند متاورس قصد سلب اراده انسان‌ها را دارد و آنها را به انقیاد می‌کشاند.
او خاطر نشان کرد: ارز دیجیتال اگرچه در دوران کرونا برجسته شد ولی دارای دو رویکرد اصلی در آثار سینمایی یعنی ساختن فیلم‌های جنایی در این زمینه، و پس از کرونا ساختن فیلم‌های آموزشی برای مخاطب بوده است. وی در توضیح مضمون ششم، فیلم اسکرین را مثال زد که تمام وقایع در چهارچوب یک صفحه مانیتور کامپیوتر دیده می‌شود. وی افزود: حضور شبکه‌های اجتماعی در سینمای سایبرپانک لزوماً انتقادی نیست.
در ادامه وی انشعابات سایبرپانک را به این صورت برشمرد: انشعابات آینده باورانه، یعنی پانک‌هایی که تکنولوژی‌های امروز را در آینده‌ای دور یا نزدیک ترسیم می‌کنند. و انشعابات بازآینده‌باورانه، که در آن پانک به جای آنکه سرنوشت تکنولوژی‌های فعلی را در آینده جستجو کند به تکنولوژی گذشته باز می‌گردد. و آنها را دوباره در آینده‌ای دور یا نزدیک به مهم‌ترین تکنولوژی‌های اصل تبدیل می‌کند.
وی سپس به توضیح شاخه‌ها یا ساب‌ژانرهای سینمای سایبرپانک پرداخت و گفت: یکی از این شاخه‌ها بایوپانک یا فیلم‌هایی درباره بیوتکنولوژی است. مورد دیگر نانوپانک است. در نانوپانک مسئله کوچکی اشیا و نفوذ به ریزترین اجزای سازنده بدن انسان و جهان است.
او از استیم پانک به عنوان محبوب‌ترین شاخه سایبرپانک نام برد و گفت: فضای داستان ژول‌ورن که به ژانر علمی تخیلی بسیار نزدیک است اولین زمینه‌ها را برای شکل‌گیری استیم پانک را فراهم کرد. دیزل پانک موتور سوخت، نقش آفرینی جدی و فعالی در فیلم‌های سینمایی دارد. فیلم‌هایی که درباره بمب اتم هستند ذیل سینمایی اتم پانک قرار می‌گیرند. سایه‌های سیاه و خط‌های شکننده و نورهای زننده جزو سینمای نوآر هستند. یکی از شاخه‌های نئونوآر که با ژانر علمی تخیلی و فانتزی نیز تلفیق شده بود نئونوآر فانتزی است که در اصطلاح به آن تکنوآر می‌گویند که جزو انشعابات و شاخه‌های سینمای سایبرپانک نیز به شمار می‌رود.
 وی در پایان پس از معرفی تعدادی از فیلم‌های سینمای سایبرپانک تاکید کرد: روایت فلسفی این فیلم‌ها این است که ناآگاهانه تئوری سایبرپانک را بیان و یا نویسندگانی با نوشتن رمان‌هایی آنها را به وجود آورده‌اند. او همچنین ایده‌های سایبرپانک را برخاسته از هنر و فلسفه دانست نه از سینما.
سخنرانی های کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی با هدف آشنایی مخاطبان با مسائل جدید دنیای علم و فناوری و ارتباط آنها با مسائل فرهنگی برگزار می شود.


 

ششمین سمینار سواد رسانه ای و اطلاعاتی برگزار شد

ششمین سمینار سواد رسانه ای و اطلاعاتی برگزار شد. به مناسبت دوازدهمین هفته‌ی جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، ششمین «سمینار سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی» توسط «کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ؛ دو فضایی شدن جهان» در سوم آبان ۱۴۰۲ با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان در دانشکده‌ مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه این سمینار، ابتدا دبیر اجرایی برنامه، علیرضا صالحی نژاد، به بیان تاریخچه برگزاری این سمینار در سال های گذشته پرداخت و اطلاعات آماری از میزان دریافت مقاله و تنوع موضوعی و ملیتی نویسندگان ارائه داد. بر این اساس، سمینار ششم میزبان سخنرانانی از کشورهای ایران، هند، اتریش، ترکیه، پرتغال، روسیه، فیلییپین، مالزی و بریتانیا بود که به مناسبت هفته جهانی سواد رسانه ای و اطلاعاتی به ارائه نتایج پژوهش های خود پرداختند.
اولین سخنران مراسم افتتاحیه سمینار، دکتر سعیدرضا عاملی، استاد ارتباطات و رئیس دانشکده مطالعات جهان بود. وی ضمن خیرمقدم به حضار، در معرفی مقالات ارائه شده در این همایش گفت: هشت مقاله از مقالات دریافت‌شده در همایش امسال در مورد پویایی رسانه‌های جدید است که در بستر وب قرار دارند و از ظرفیت‌های صوتی و تصویری استفاده می‌کنند. ده مقاله در مورد حوزه‌های نوظهور سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، و شش مقاله در مورد مقابله با همه‌گیری اطلاعات نادرست رسانه‌ای و منابع انتشار اطلاعات است. هفت مقاله در قلمرو ابتکارات آموزشی سواد رسانه‌ای، پنج مقاله در مورد سیاست‌گذاری در امر سواد رسانه‌ای، و چهار مقاله در حوزه ناوبری دیجیتال نسل جوان است.
دکتر عاملی سپس بر اهمیت ظهور فضای مجازی در مقابل جهان فیزیکی تاکید کرد و در تشریح مفهوم فضا در مقابل مفهوم مکان گفت: مکان دارای موقعیت جغرافیایی است. ولی فضا موقعیت مکانی ندارد و در بستری متفاوت ظهور پیدا می‌کند. در عین حال، فضا با مکان پیوند دارد چون موقعیت‌های مکانی را بر مبنای ارتباط ابزارها با محیط مجازی پیوند می دهد. به این ترتیب، پس از ظهور فضای مجازی، همگان منبع تولید نشر، بازنشر و دریافت شده‌اند و امروزه سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای امری جمعی تلقی می‌شود.
وی سپس ادامه داد: جوامع دیجیتال و سکوهای در حال تحول، نگاه سکویی به محتوای قلمرو مجازی دارند و ما هم به این حوزه منتقل شده‌ایم. آموزش عالی کشور دارای ۴ سکوی داده‌ای و اطلاعاتی است. آموزش عالی، وزارت بهداشت و درمان، دانشگاه آزاد، و معاونت علم و فناوری رئیس جمهوری در حوزه آموزش عالی دارای سکوی یکپارچه شده‌اند که موفق‌ترین آن مربوط به آموزش عالی و در حال تحقق یکپارچه‌سازی است.
وی با ذکر مقدمه‌ای کوتاه به بیان موضوع اصلی صحبت خود پرداخت و گفت: حقیقت در عصر پساحقیقت که نگاه فلسفی این حوزه است، نگاه دیگریست که به این موضوع اختصاص پیدا کرده است. با شنیدن واژه سواد، ابتدا توانایی اولیه خواندن، نوشتن، و درک کردن به ذهن می‌آید. ولی در این نشست‌ها فهمیدیم سواد با مفهوم ابتدایی هم دارای لایه‌هایی نظیر سواد مجازی و اینترنتی، سواد هوشمند، سواد دیجیتال، سواد اطلاعاتی، سواد تحلیلی، سواد انتقادی و سواد هوشمند است.
او خاطر نشان کرد: ما در حوزه سواد اطلاعاتی و مجازی به دانش اطلاعاتی و مجازی منتقل شده‌ و مفهوم دانش تغییر کرده است‌. امروزه هوش مصنوعی این ظرفیت را ایجاد کرده است که از سال ۲۰۱۱ به بعد، ۱۳۰درصد رشته‌های جدید مرتبط با آن وارد دانشگاه‌های دنیا شده است. هوش مصنوعی ۳۳ درصد در حوزه رشته‌های دکتری تغییر ایجاد کرده است. مثلاً در کشورهای استرالیا و انگلستان رشته‌هایی نظیر تعامل انسان و ماشین و متاورس، قلمرو رشته‌ای گسترده‌ای به وجود آورده است.
عاملی اضافه کرد: رشته‌هایی تحت عنوان واقعیت افزوده و واقعیت مجازی و ترکن‌ها NFT که برای تبدیل دیتاها است، رشته علوم داده، کامپیوتر، علوم ماشین، پردازش زبان طبیعی، و گردشگری در متاورس، و در هنر رسانه رایانشی، و در پزشکی ۲۴ قلمرو جدید به وجود آمده است. او سپس اظهار تاسف کرد: تغییر پارادایمی در حوزه پزشکی هنوز در ایران فراگیر نشده است. تحت تاثیر فناوری‌های جدید ما با رشته‌های جدیدی روبرو شده‌ایم که دستور کار جمعی است و منابع مختلفی می‌توانند در این حوزه دخالت کنند.
رئیس کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی در پاسخ به این سوال که چرا به دانش مجازیِ شناخت داده‌ای جدید نیاز داریم با تاکید بر ۵ مقوله گفت: اول اینکه، ما با تغییر روح‌واره‌ای مواجه شده‌ایم و در کنار جهان فیزیکی جهان دومی به وجود آمد که جهان داده‌ای است، پس به دانش متناسب با جهان دوم و جهان ترکیب‌شده با جهان اول نیاز داریم. دوم اینکه، فناوری‌های جدید در حال نو شدن هستند.
وی در توضیح دلیل دوم گفت: وجه اشتراک دانش‌هایی که در این سه دهه تحت تاثیر فناوری‌های جدید به وجود آمده است این است که دانش فیزیکی، جغرافیای مکان را تبدیل به دانش داده‌بنیان کرده است. بنابراین دانش تنوعی از الگوریتم‌ها می‌شود که هر بار ما وجهی از این الگوریتم‌ها را بیان می‌کنیم. متاورس در بستر وب ۳ در حال طراحی فضایی است که در آن فضا ملموس و واقعیت مجازی باشد. به بیان وی، گسترش قلمرو دانش نیز یکی دیگر از دلایل نیاز ما به سواد مجازی است. اگر دانش مجازی نداشته باشیم در دنیاز امروز بی‌سواد هستیم و گرفتار وضعیتی می‌شویم که نمی‌توانیم به مسیر زندگی ادامه دهیم.
او تغییر بنیادین در نظام‌های حکمرانی و مدیریت را دلیل دیگر نیاز ما به دانش مجازی عنوان کرد و افزود: حکمرانی‌های سنتی جای خود را به ابراتوماسیون‌ها داده‌اند. در سیستم اداری همه ما با اتوماسیون آشنا هستیم. ابراتوماسیون‌ها همه روندهای اداری را اتوماتیک می‌کند. اگر ما فناوری و دانش اتوماسیون نداشته باشیم با وضعیت سختی زندگی می‌کنیم. انفجار تولید و انتقال محتوای جدید ما را ناگزیر کرده است که با حجم زیادی از داده‌ها مواجه باشیم.
دبیر علمی این سمینار، دلیل برگزیدن عنوان «دستور کار جمعی جهانی» برای سمینار ششم را عملکرد انسان‌ها در بستر این داده‌ها بیان کرد و ادامه داد: ما در سطح ملی با داده‌های بزرگی نظیر داده بانک‌ها، داده‌های خدمات الکترونیک، شهرداری‌ها، داده‌های شهرهای مجازی، و داده‌های پیشخوان دولت روبرو هستیم. او با اشاره به کشور چین گفت: فقط در چین با انباری از داده‌ها روبرو هستیم. بیش از ۶۰۰ مرکز داده با حجم بالای ۵۰۰۰ سرور در جهان وجود دارد که ۳۹% آن در آمریکا، ۳۰% آن در اروپا و استرالیا و ما بقی در چین، ژاپن و سایر کشورها قرار دارد. حجم داده های بارگذاری شده بر شبکه اینترنت و مراکز داده بزرگ جهان در سال ۲۰۱۸، ۳۳زتابایت معادل ۳۳ تریلیون گیگابیتس بوده که در سال ۲۰۲۰ به ۵۹ زتابیت رسیده که پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۵ به ۱۷۵ زتابیت برسد. زتابایت یعنی ۱۰ به توان ۲۱.
او در ادامه تاکید کرد: جهانی شدن قلمرو زندگی، ما را به سمت کشورهای دیگر می‌کشاند. جهانی شدن به مفهوم فراملی شدن است. پس ما نیز به سواد مجازی و دانش جدید داده‌بنیان نیازمند هستیم که بر منابع انبوه دانش تکیه دارد.
سپس وی در مورد ۵ تغییر موجود در بستر فضای جدید که ما را ناگزیر به گسترش حوزه سواد و دانش مجازی می‌کند، گفت: اول، تغییر در علوم و دانشگاه است. امروزه دانش محاسباتی قطعیت بیشتری نسبت به دانش تجربی دارد. موضوع دانش تجربی سعی و خطا بود. حتی در عرصه عمل هم در یافته‌ها عدم موفقیت‌هایی وجود داشت. ولی دانش محاسباتی تلاش دارد در عرصه مطمئن‌تری از دانش پیش برود.
دومین تغییر به بیان وی تغییر بزرگ در کسب و کارهاست. سوم، تحول عظیم در حوزه حکمرانی هوشمند است. امروزه دولت‌های قدرتمند و توانا کسانی هستند که از ظرفیت قدرت خدمات هوشمند بیشتری برخوردار هستند. دلیل این است که ما انسان‌ها خطا می‌کنیم ولی سامانه‌ها و الگوریتم‌ها خطا نمی‌کنند.
عاملی چهارمین تغییر بزرگ را در عرصه گذران اوقات فراغت دانست و ادامه داد: اکثر سامانه‌های جدید در حوزه بازی‌ها شکل گرفته و بعد به حوزه‌های خدمات دولت و کسب و کار راه پیدا می‌کند. اگرچه متاورس هنوز در حوزه بازی‌ها قدرتمند عمل می‌کند. او پنجمین تحول را در قلمرو رسانه‌ای دانست که امروزه در ایران با آن درگیر هستیم.
وی در پایان توصیه کرد: باید حوزه سواد را توسعه و دانش را به دانشِ شناخته شده‌ی محاسبه‌ای گسترش دهیم.

سخنران بعد دکتر یونس شکرخواه، عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران بود.
او ضمن خیر مقدم به حضار به تعریف واژه سواد پرداخت و گفت: سواد به نظر من نوعی سلاح خطرناک است. کسی که اصرار به باسوادی دارد و کسی که بی‌سوادی خود را پذیرفته است هر دو پایه‌های اصلی مسئله هستند. این موضوع نه تنها در جهان معاصر مصداق دارد بلکه دارای ریشه تاریخی است. در دوره‌ای که فیلسوف بزرگی چون افلاطون رسماً شعر و موسیقی را امری طبیعی و غیرمتعالی می‌دانست، این حوزه بزرگ سال‌ها از عرصه سواد حذف شده بود. و یا ارسطو که باعث شد همچنان شعر از سواد معاصر فاصله داشته باشد. او با اشاره به یکی از داستان‌های مولوی گفت: مولانا میگوید مرغ جان وقتی از گربه ترسید در سوراخی پناه گرفت. سوراخ خود را کَند و دانایی آن به همان اندازه و بنابراین ریشه سواد و مهارت آن به همان اندازه شد.
وی معنای سواد در فارسی را اینگونه توصیف کرد که مثلاً اگر از دور به شهری نزدیک می‌شوید دورنمایی مورد مشاهده از شهر سواد آن است. در واقع همان برداشت اولیه‌ای است که از مفهومی داریم ولی هنگام ورود به موضوع، داستان تغییر می‌کند. و آن سواد مبنا است. سپس تاکید کرد: اگرچه نمی‌توان نقطه پایانی برای سواد قائل شد ولی زمانی نقطه پایانی می‌توان برای سواد متصور بود که آن را از یک پدیده خارج کنیم. گذراندن کلاس سواد رسانه‌ای به معنای کسب مهارت آن نیست. اصلاً نمی‌توان به آن مهارت گفت. اگر به جایی برسیم که به فهم و برداشت متفاوتی از جهان پیرامون خودمان برسیم شبکه‌ای جدید برای ما متولد می‌شود.
پدر روزنامه نگاری آنلاین ایران در ادامه به این شعر بیدل دهلوی اشاره کرد که:
عاقبت بویی نبردیم از سراغ عافیت
ساحل گم‌گشته‌ی ما را به دریا ریختند
و در توضیح گفت: ما اگر آرام نمی‌گیریم برای این است که ساحل را از ما گرفته‌اند. سواد خط لاینقطع است و ادامه دارد. سواد را باید به یک پدیده درونی تبدیل کنیم که خود به خود حرکت کند. او در این زمینه ایام نوروز را مثال زد که مکانیسمی درونی، شما را وادار به نظافت و تهیه مایحتاج آن می‌کند و حاضر به هر کاری و هر خرجی هستید. زیرا تبدیل به آیین و فرهنگ شده است. سپس گفت: سواد هم باید در انسان حل شود. تعریف‌های امروزه سواد به دلیل ترس از رسانه‌هاست. وی به یک بیماری ناشی از مواجهه با مدیا اشاره کرد و گفت: بیماری فومو یعنی ترس از گم کردن خود که ناشی از مواجهه با مدیا است.
دکتر شکرخواه در نقد اصرار برخی افراد به خودنمایی با مقولات مرتبط با سواد رسانه ای گفت: اگر فردی اصطلاحات عدیده‌ای به کار می‌برد تردیدی نیست که بی‌سواد است و با آن اصطلاحات قصد غلبه بر مخاطب را دارد، یعنی به کار بردن این کلمات لزوما ناشی از فهم عمیق آنها نیست. سرگرم بودن با گوشی های موبایل هم به معنای یافتن یک همراه واقعی نیست. امروزه مردم با موبایل، وقت می‌گذرانند و نمی‌توان به چشم مونس به آنها نگریست. در واقع آن وسیله است که وقت فرد را مصرف می‌کند.
او در توضیح معنای دانش گفت: مسیر ارتباطات از دیتا شروع و مرحله دوم اطلاعات و سپس پردازش اطلاعات است که به آن دانش می‌گویند. بعضی افراد نه به مدرسه و نه به دانشگاه رفتند ولی معرفتی دارند که کارگشاست. امروزه برای دریافت معنای دقیق داده و اطلاعات باید خودمان را از حالت مدرسه‌ای خارج کنیم و به معرفت واقعی برسیم. نباید اسیر فناوری های جدید باشیم بلکه باید از آنها استفاده کنیم. حتی ابزاری مانند هوش مصنوعی فقط یک تکلونولوژی است نه موجودی خردمند. نکته پایانی دکتر شکرخواه که توجه حضار را برانگیخت این بود که: سواد تا درونی نشود، به انسان چشم باز نمی‌بخشد. در سال ۲۰۰۰ دامنه توجه انسان به ۱۲ ثانیه رسیده بود. امسال این عدد به ۸ ثانیه رسیده است. در حالی که دامنه توجه ماهی طلایی ۹ ثانیه است.
پس از مراسم افتتاحیه، ارائه مقالات در دو پنل موازی طبق برنامه زیر ادامه یافت:

نشست ۱: سخنرانی

سیدمیلاد موسوی حق‌شناس (دانشگاه تهران): مطالعه فناوری‌های شاخص در حوزه گرافیک‌های سه‌بعدی مبتنی‌بر وب (فارسی)

هیمانشو شکر میشرا (تلویزیون دهلی‌نو، هند): تغییرات آب‌وهوایی، بلایا و تهدیدهای توسعه پایدار: چارچوبی برای تقویت نظام‌های اطلاعات عمومی در مسیر توانمندسازی شهروندان (انگلیسی)

یونس یونسیان و محمدرضا وصفی (دانشگاه تهران: سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در نظریه شناختی و نوروساینس: مفهوم خاطره و نوستالژی در اقتصاد توجه (فارسی)

مهدیه ساده‌دشت (دانشگاه علامه طباطبایی): مهارت‌های مورد نیاز شهروندان عادی در دستیابی به سواد هوش مصنوعی (فارسی)

احسان شاه‌قاسمی (دانشگاه تهران): پیمایش در زمین بازی: درک سواد ورزشی (انگلیسی)

پراکاش کونا (پژوهشگر مستقل، هند): حقیقت عینی در ارتباطات جمعی: آموزش عموم مردم در پردازش انتقادی اطلاعات (انگلیسی)
 

نشست ۲: کارگاه آموزشی

صالح اصغری (همراه اول): سواد رقومی و اهمیت آن در آینده جهان شبکه‌ای (فارسی)

نواب همتیان (همراه اول): چالش‌های نظام‌سازی در مواجهه با مسئله بیوسایبورگ (زیست‌اندام‌های سایبری) در آینده تمدن ایران (فارسی)
 

نشست ۳: سخنرانی

دبیر نشست: دکتر زهره خوارزمی (دانشگاه تهران)

آلو اوزاراوغلو (دانشگاه اوزیگین، ترکیه): راه‌حل‌های حقوقی برای مبارزه با سخنان نفرت‌انگیز در سکوهای رقومی (انگلیسی)

علیرضا صالحی‌نژاد (دانشگاه تهران): سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی و سیاست: چگونه سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی سواد سیاسی را در عصر دیجیتال تکمیل می‌کند (انگلیسی)

پائولو باروسو (دانشگاه جدید لیسبون، پرتغال): درک سواد بصری فتوژورنالیسم در عصر اطلاعات نادرست (انگلیسی)

زینب قاسمی طاری (دانشگاه تهران): رسانه‌های اجتماعی و سواد رسانه‌ای: بررسی دستکاری و اطلاعات نادرست رسانه‌های اجتماعی در چارچوب ناآرامی‌های ۱۴۰۲ ایران (انگلیسی)

اولگا ویخروا، یاروسلاوا گورلووا، و کریستینا فلوریاک (دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو، روسیه): تلگرام بستری برای حفظ و اشاعه ارزش‌های سنتی در دیاسپورای آسیای مرکزی فدراسیون روسیه (انگلیسی)

الهام کدخدایی (دانشگاه تهران): پاسخ به خودنمایی اسرائیل برای ایرانیان: تحلیل موضوعی پاسخ‌ها به توییت‌های اسرائیل به زبان فارسی (انگلیسی)
 

نشست ۴: سخنرانی

دبیر نشست: دکتر احسان شاه‌قاسمی (دانشگاه تهران)

المیرا خانلرخانی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، صبا سادین خرم، و ساناز رهروانی (دانشگاه شیراز): بررسی روش‌مند سیاستگذاری آموزش سواد رسانه‌ای دانش‌آموزان در فنلاند: مدلسازی و بومی‌سازی (انگلیسی)

الهه نوری غلامی‌زاده (دانشگاه تهران): برنامه آموزش رسانه ملی آرژانتین: فرصت‌ها و چالش‌ها (انگلیسی)

ابراهیم محسنی آهویی (دانشگاه وین، اتریش): ظهور هومو کاگنیتکسس: پیامدهایی برای چشم‌انداز رسانه‌های جدید (انگلیسی)

ملیندا تی. کوئینونس، لای چنگ ونگ، و رودولف آنتونی آ. لاسرنا (سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در شبکه انجمن کشورهای جنوب‌شرقی آسیا، فیلیپین و مالزی): شایستگی‌های سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای معلمان آسه‌آن: مطالعه مقطعی دانش، نگرش‌ها و عملکردها در دسترسی، ارزیابی و ایجاد محتوای رسانه‌ای (انگلیسی)

زهرا معظمی (دانشگاه آزاد واحد تهران شمال): تبیین نقش کتابخانه‌های عمومی در آموزش سواد اطلاعاتی به کاربران در عصر دیجیتال (فارسی)

بنجامین دوک (دانشگاه لستر، بریتانیا): آینده مؤسسات انتشارات دانشگاهی: اهمیت شایستگی رسانه و سوادآموزی در صنعت ۰/۴ (انگلیسی)

فریبا افکاری (دانشگاه تهران): از دریای سنت تا موج نو: نقش هوشمندسازی کتابخانه‌ها در سپهر جهانی (فارسی)
 

نشست ۵: سخنرانی

دبیر نشست: دکتر محمد آقاسی

زهرا سادات روح‌الامین (دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی): تأثیر هوش مصنوعی بر سواد تاریخی (فارسی)

محمد آقاسی (دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی): هوش مصنوعی و لغزنده‌سازی افکار عمومی: چشم‌انداز جدید مفهومی (فارسی)

محمد عاملی (دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی): بازگشت هیولای سیستم (فارسی)
 

نشست ۶: کارگاه آموزشی

محسن فینی‌زاده (همراه اول): دگرگونی‌های سواد اطلاعاتی و سواد رسانه‌ای در نسبت با هوش مصنوعی (فارسی)