نشست «گفتمان اسلام در اروپا» با حضور اساتید دانشگاه وین و با مشارکت انجمن ایرانی مطالعات جهان، گروه و انجمن علمی مطالعات کشورهای آلمانی زبان و نیز سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی روز سه شنبه اول اسفند ۱۳۹۱ در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
پیش از برگزاری نشست اساتید اتریشی، آقایان دکتر اشتفان هامر و دکتر ولفگانگ میلر فانک در دیدار با دکتر محمد مرندی،ریاست دانشکده مطالعات جهان، و مشاور امور بین الملل دانشکده، دکتر مهدی آهویی، بر اهمیت و نقش کرسی های علمی در باب اسلام شناسی و کشورشناسی تاکید کردند. در این گفتگو به نقش اتریش به عنوان پایگاهی مناسب برای اسلام شناسی و ایران شناسی در اروپا در کنار آلمان به عنوان یکی از میزبانان مهم مراکز فرهنگی در اتریش اشاره شد.
در نشست اصلی که در تالار ایران دانشکده مطالعات جهان برگزار شد، دکتر یونس نوربخش، مدیر گروه مطالعات کشورهای آلمانی زبان، این رشته و زمینه های مطالعاتی آن را معرفی کرد و بر اهمیت و شناخت دو جانبه و هرمنوتیک مطالعات تأکید نمود. گفتمان اسلام، فرصت ها و مشکلات پیش روی آن، مقدمه ای در سخنرانی ایشان بود که دکتر سعید فیروزآبادی به این بحث ادامه داد. بر این اساس شناخت مطالعات کاربردی راجع به مسلمانان و مخصوصاً مهاجرین مسلمان در اروپا از مهمترین مسائل اروپا محسوب می شود. اتحادیه اروپا با در برگیری ده میلیون مسلمان از جمعیت چهارصد و هشتاد میلیونی خود با فرصت ها و مشکلاتی رو به رو شده که بحث در مورد گفتمان اسلام را به درجه بالایی از اهمیت می کشاند.
دکتر اشتفان هامر با اشاره به جنبه های حقوقی این موضوع اشاره کرد: حقوق مهاجرین و مسلمانان در چارچوب سیاست های فرهنگی و مهاجرتی این کشور قرار دارد و کمتر جایی با مشکلی اساسی در این موضوع برخورد شده است. به بیانی دیگر اتریش جزو کشورهایی به شمار می رود که از همگرایی بالایی نسبت به مهاجران و برخوردار است. از جمله آنها مهاجران ایرانی هستند که با برخورداری از سطح تحصیلات بالا و مشاغلی درجه اول از این حیث وضعیت مناسبی دارند.
در ادامه، دکتر میلر فانک دیگر استاد اتریشی از دانشگاه وین با اشاره به چهارچوب های همگرایی و قاعده های اصولی این حیطه، اذعان نمود: در هر ایالت چهارچوبی خاص بر اساس تنوع و فشردگی مهاجران اجرا می شود. مسلمانان در کنار ملیت ها و فرهنگ های دیگر فرصت حضور در جامعه اتریش را دارند، وجود رشته های مربوط به اسلام شناسی و مراکز فرهنگی و اسلامی (که ایران خود از بیشترین موسسات در این کشور برخوردار است) از نمونه های بارز این فرصت ها به شمار می آیند.
در ادامه سخنرانی سوالات و نقدهایی از سوی دانشجویان و اساتید گروه مطالعات کشورهای آلمانی زبان پرسیده و مطرح شد که نگاه مغرضانه رسانه ها و مطبوعات تا حدی مانع از ایجاد گفتمانی مناسب و بی طرفانه می باشد. در پاسخ به این بحث، اساتید اتریشی تنوع قومیت های مسلمان و اتفاقات متنوع در گوشه گوشه دنیا به اسم مسلمانان را تا حدی عامل این موضوع دانستند.
در پایان این نشست، این اساتید با ابراز خرسندی از این نشست، انگیزه علمی و نقد دانشجویان و اساتید گروه مطالعات آلمان را تمجید و عنوان کردند که مایل به برگزاری چنین نشست هایی در آینده نیز هستند.