| تاریخ ارسال: 1404/3/7 |
نشست علمی «دیپلماسی مقاومت(عزت، حکمت و معرفت)» در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
به منظور گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خدمت، آیت الله سید ابراهیم رییسی و حسین امیرعبداللهیان، نشست علمی با عنوان «دیپلماسی مقاومت؛ عزت، حکمت، مصلحت» در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
به منظور گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خدمت، آیت الله سید ابراهیم رییسی و حسین امیرعبداللهیان، نشست علمی با عنوان «دیپلماسی مقاومت؛ عزت، حکمت، مصلحت» در تبیین و توسعه مفهوم مقاومت و کاربست دیپلماسی در راستای اهداف و منافع ملی، در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه، دکتر جواد شعرباف، دبیر علمی نشست، ضمن سلام و خیر مقدم به شرکت‌کنندگان، حضور آنها را بیانگر میزان ارادتی دانست که به مسیراین دو شهید داشته‌اند. سپس افزود: دانشکده مطالعات جهان خودش را به نحوی صاحب عزا می‌داند. چون شهید امیرعبداللهیان تا قبل از انتخاب در سمت وزارت امور خارجه عضو پیوسته دانشکده مطالعات جهان بود. او در ستایش عملکرد این شهید گفت: امیرعبداللهیان از پذیرفتن هرگونه هدیه و حق الزحمه برای تدریس امتناع می‌کرد و حضور خود در دانشگاه را بسان دستمزد می‌دانست.
او ادامه داد: در این دانشکده رشته و مباحث حوزه دیپلماسی با برگزاری کارگاه‌های مختلف همواره پیگیری شده است. از یک ماه قبل نیز در صدد برگزاری این همایش بوده و حدود ۳۰ مقاله از دانشگاه‌های مختلف به دفتر همایش ارسال شد. وی خاطر نشان کرد: مراحل شورای علمی و ارزیابی مقالات برگزار شده و در انتهای مراسم کتاب همایش نیز رونمایی خواهد شد.
دبیر علمی همایش ضمن اشاره به این شعر از سلطان شعر غنایی و حماسی، محمود درویش؛ «همانطور که فلسطینیان دور از خانه و زندگی دچار افسردگی و ناراحتی شده و می‌میرند، خانه‌ها هم در غیاب صاحبان خود همین حس را پیدا می‌کند» که در وصف غزه و فلسطینیان سروده شده است گفت: ولی دیگر محمود درویش نیست که ببیند خانه‌ها نه تنها در غیاب بلکه، با حضور صاحبان خود آسیب دیده و از بین می‌روند و از برادران عربی که وی در اشعارش بدان‌ها افتخار می‌کرد، دیگر اثری باقی نمانده و همه آنها در سالگرد اشغال فلسطین به پیشواز حامی قصاب فلسطین (ترامپ) رفته‌اند.
او عمر اشغال و اشغالگری را ناپایدار توصیف کرد و گفت: اشغال توسط ابرقدرت‌های وقت خیلی دوام نداشته است. همانطور که اشغال عراق، مغول‌ها، الجزایر توسط فرانسوی‌ها و مصر از سال ۱۸۳۰ و اشغال ۱۵۰ ساله هند به اتمام رسید و مردم این کشورها با روحیه امید کشور خود را حفظ کردند.
وی در پایان تاکید کرد: سایه بلند اشغال با بلندتر شدن، به پایان عمرش نزدیک می‌شود. دکتر شعرباف در پایان سخنان خود با اشاره به برگزاری همایش‌هایی از این دست و تاثیر مهم آن در دلگرم کردن مبارزان و امیدوار کردن ملل تحت ستم و خصوصا فلسطینیان افزود مقاومت، امید و حفظ روحیه، رمز پیروزی است. او بر انتقال امید و روحیه مقاومت به مردم فلسطین تأکید کرد و گفت اگر این امید زنده بماند، مقاومت نیز پایدار خواهد ماند.
حفظ امید و بیان تجارب تاریخی در ختم اشغالگری، سبب می‌شود روحیه فلسطینیان مستحکم‌تر باقی بماند و در نهایت آزادی فلسطین محقق و منافع و مصالح و امنیت ملی ایران تامین وتضمین شود.
سخنران بعدی مراسم افتتاحیه همایش علی اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران شناسی، بود. وی سخنان خود را با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای عزیز مقاومت حضرت آیت الله رئیسی خادم ملت و دکتر امیرعبداللهیان وزیر فهیم امور خارجه و با آرزوی سلامتی برای مقام معظم رهبری آغاز کرد و بیان داشت که سخن گفتن درباره موضوع مهم مقاومت در جمع فرهیختگان، کاری دشوار اما ارزشمند است. وی با اشاره به آیه‌ای از قرآن، شرایط امروز فلسطین و غزه را یک "فتنه الهی" دانست که همه جهان را در معرض آزمایش قرار داده است.
او در ابتدا در تعریف واژه فتنه گفت: فتنه نوعی امتحان است که در آن اغواگری دیده می‌شود. فتنه دارای کششی است که انسان را همواره به طرف خود می‌کشد. ولی در امتحان چنین کششی وجود ندارد. فتنه بالاتر از امتحان است. موضوع غزه و فلسطین فتنه الهی است که ملت ما، مسلمانان، غرب، و دنیا را آزمایش می‌کند که ببیند در برابر نسل کشی که دل همه انسان‌ها را به لرزه در می‌آورد آیا وجدان‌ها بیدار می‌شوند. او افزود: همانطور که در فیزیک ماهیت ماده هنوز مشخص نیست در مورد مقدرات الهی نیز نباید دخل و تصرف کرد. باید صبر داشته باشیم تا این فتنه الهی برچیده شود.
سپس ادامه داد: سخن از مقاومت تنها بازخوانی یک روایت تاریخی نیست. بلکه تلاش برای تدوین یک منطق تمدنی، عقلانیت پویا، و ضرورت زیست جهانی است که ریشه در فرهنگ ما دارد. او در پاسخ به این سوال که چرا مقاومت می‌کنیم گفت: مقاومت نیاز به اثبات ندارد. همانطور که نفس کشیدن برای انسان امری بدیهی است. مقاومت برای ملت‌های مستقل بدیهی‌ترین حق و عین حیات است. مقاومت می‌کنیم چون زنده‌ایم، آزاده‌ایم، و نمی‌خواهیم تسلیم ظلم و سلطه شویم. مقاومت تنها یک واکنش خشک و بی‌حال در برابر سلطه‌گری نیست. مقاومت یک هنر است. که عزت، حکمت، و مصلحت را با عقلانیت و هوشمندی در هم می آمیزد.
او مقاومت را هنری شبیه باغبانی توصیف کرد که زمان کاشت دانه، آبیاری و هرس شاخه‌ها را می‌داند تا درخت بار دهد. سپس افزود: با این تشبیه مقاومت شناخت فصل‌ها، شناخت خود، و صبر در برابر سرما و گرما و امید به بهار است. مقاومت شجره طیبه و درختی استوار با تنه‌ای تنومند است و ریشه‌های عمیق در ژرفای تاریخ، فرهنگ، و خون پاک شهدا دارد. شاخه‌های سبز و منعطف که ثمره شیرین آن عزت، استقلال، و پیشرفت ملت‌هاست. در مکتب اهل بیت مقاومت مفهوم خشک و غیر منعطف نیست. بلکه جریانی زنده و عقلانی است که در گذر زمان در اشکال مختلف تجلی می‌یابد. بنابراین مقاومت را می‌توان به موجودی زنده و پویا تشبیه کرد که برای حفظ حیاتش به تقویت و مراقبت همیشگی نیاز دارد. این موجود زنده تنها در صورتی می‌تواند تاثیرگذاری موثر داشته باشد که همواره در اوج بالندگی نگه داشته شود. این موجود باید زمان شناس باشد. باید بداند بهترین تاثیر خود را زمانی می‌گذارد که در قله آمادگی و ظرفیت قرار دارد.
خون شهیدان، ایمان مردم، و تدابیر خردمندانه رهبران صالح به اعتقاد وی عناصر حیاتی این پیکر هستند. او ادامه داد: نکته مهم در مسیر مقاومت ائمه (ع) حفظ ثبات در ارزش‌ها در عین انعطاف در روش‌ها است. آنان از اصول توحیدی عدالت طلبی و انسان ساز خود عدول نکردند. شیوه پیشبرد این اصول را با حکمت و متناسب با شرایط زمان و مکان تنظیم می‌کردند. عناصری که اگر به دست فراموشی سپرده شوند روح مقاومت را به سستی می‌کشاند. اما اگر به خوبی پاسداری و تقویت شوند مقاومت را نیرومند و شکست‌ناپذیر نگه خواهند داشت. امروز نیز برای پایداری در مسیر مقاومت باید همین رویکرد را برگزید. پافشاری بر اصول در کنار تدبیر، انعطاف، و شناخت دقیق شرایط زمانه و نیز استفاده هوشمندانه از ابزارهای نوین. در جهانی که معیارها وارونه شده‌اند مقاومت زبان فطرت و وجدان بیدار است. این راه، راه انسان‌هایی است که با وجدان بیدار در برابر سلطه‌جویی سکوت نمی‌کنند و نمی‌توانند شاهد ستم بر بی‌گناهان باشند.
وی بالاترین و اصیل‌ترین الگوی مقاومت برای بشریت را پیامبران الهی، اولیای معصوم (ع)، و پیام آوران و حاملان نور الهی دانست که مجسمه عقلانیت، عزت، حکمت، و صبر در مقابل طوفان‌های ظلم و انحراف هستند. آنها نمادی از پایداری در برابر طاغوت، نفاق، جهل، و فساد هستند. آنان اگرچه در ظاهر شخصیت‌های جدا از هم هستند ولی در حقیقت در امتداد یک حقیقت واحد سیر می‌کنند. حقیقتی که از امام علی (ع) آغاز و به امام حسن عسکری (ع) ادامه یافت و در نهایت در وجود امام عصر عجل الله به کمال می‌رسد.
دکتر صالحی مقاومت در جمهوری اسلامی ایران را بر سه رکن عزت، حکمت، و مصلحت استوار دانست و در توصیف معانی آنها گفت: عزت، سرافرازیست که مومن در برابر ایمان، آزادگی و بی‌نیازی از قدرت‌های سلطه‌گر به دست می‌آورد. حکمت به معنای عقلانیت، دانایی و قدرت تصمیم گیری صحیح در لحظه مناسب است. نوری است که انسان را در مواجهه با موقعیت‌های پیچیده به تحلیل دقیق، شناخت صحیح، و انتخابی مدبرانه هدایت می‌کند. مصلحت، هنری برخاسته از بصیرت و هوشمندی، که چهارچوبی منطقی برای تصمیم گیری فراهم می‌آورد. هوشمندی یعنی شناخت فرصت‌ها و بهره‌برداری در زمان مناسب و نباید مصلحت را با سازش کاری اشتباه گرفت.
امروزه در جهانی که حقیقت را با ابزار رسانه می‌پوشانند او رسالت دانشگاهیان را بی‌بدیل توصیف کرد و گفت: عالمان باید مقاومت را از تقلیل‌گرایی نجات و در چهارچوب عقلانی و کرامت انسانی صورت‌بندی کنند تا نسلی باورمند، منطقی، منصف، و هوشیار پرورش دهند. که نه مرعوب سلطه شوند و نه با روایت‌های جعلی فریب بخورند. سپس افزود: دانشگاه باید فانوس فهم و اخلاق باشد. در روزگاری که معیارها وارونه شده‌اند وظیفه ماست که صدای وجدان و عقلانیت را بلند نگه داریم. مسئولیت ما نه فقط در حوزه سیاست بلکه در حوزه اندیشه، تحلیل، و تدوین نیز سنگین‌تر است. تداوم آن به آبیاری اندیشه ورزان، مراقبت عالمانه، شناخت تحلیل‌ها، و وارونه گویی‌های معنایی وابسته است.
او در پایان ابراز امیدواری کرد این ملت با اتکا به دانش نخبگان، بیداری نسل جوان، و مقام معظم رهبری به عزت و سرافرازی پایدار برسد.
سخنران بعدی، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، حجت الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، بود. او در ابتدا از توجه اساتید دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران در گرامیداشت نام و یاد این دو شهید مقاومت تشکر و ضمن اشاره به فرمایش امیرالمومنین (ع) که دلیل پذیرش خلافت را استقبال مردم و تعهد بیان کرده بود گفت: مسئولیت بزرگ عالمان این است که در برابر ظلم به انسان‌های مظلوم بی‌تفاوت نباشند. این مسئولیت بر دوش تک تک کشورهاست. این امتحان فقط مربوط به مردم غزه نیست. بلکه انسانیت در حال آزمایش است. دانشمندان به خصوص حوزه علوم انسانی در برابر وقایع غزه مسئول هستند. علما و دانشگاهیان موظفند به رسالت خود عمل کنند. مقاومت در این بستر شکل می‌گیرد.
وی به همکاری شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و واتساپ با رژیم صهیونیستی در تسهیل جنایات علیه فلسطینیان اشاره کرد و بر لزوم حساسیت و واکنش علمی نسبت به این موضوعات تأکید کرد. او با اشاره به سفر اخیر رییس جمهور ایالات متحده به کشورهای عربی گفت: ترامپ کشورهای خاورمیانه را تشنه محبت و دست دادن قلمداد کرده و گفته است وجود شما منوط به وجود ماست.
بنا به اظهارات رستمی شهدای خدمت ظرفیت‌ها را فعال و از همه ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی رسانه‌ای و غیره استفاده کردند تا خاموش نباشند و ندای مظلومان باشند. سفرهای خستگی ناپذیر آنها به نقاط ناامن دنیا و تلاشی که برای دفاع از این ملت مظلوم داشتند بی‌بدیل است.
در پایان، حجت‌الاسلام رستمی با آرزوی پایان یافتن ظلم و تحقق عدالت جهانی، از همه دست‌اندرکاران همایش و شرکت‌کنندگان تشکر کرد و از حاضران خواست تا یاد شهدای مقاومت را گرامی بدارند.
دکتر محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت شهید آیت الله رئیسی، سخنران دیگر همایش بود. او ضمن تشکر از دست‌اندرکاران و دکتر عاملی برای برگزاری گردهمایی اندیشمندانه مراسم گفت: افتخار داشتم که در چند سفر اخیر با شهید همراه باشم. او حتی یک جلسه، گفتگو، مصاحبه، و نشست تخصصی را بدون اختصاص دادن بخش مهمی از آن به بحث غزه و فلسطین به پایان نمی رساند. حتی در جلسه با تجار و بازرگانان کراچی به بحث غزه و اتفاقاتی پرداختند که در آنجا رخ می‌داد. معتقد بودند چون هیچ تریبونی این حرف‌ها را نمی‌زند احساس وظیفه می‌کنم از هر جایگاهی برای رساندن فریاد مردم مظلوم فلسطین استفاده کنم.
وی با اشاره به حرکت امام راحل برای پیروزی انقلاب اسلامی گفت: جنس نهضت امام از حرکت‌های معاصر خود متفاوت و از جنس نهضت انبیا بود. مخاطبان آن محدود به مرزهای جغرافیایی ایران نبودند. با گذشت سال‌ها واژه‌های جدیدی نظیر انقلاب برای توصیف آن به کار برده شد. از دهه ۹۰ مفهوم جدیدی به نام نظریه مقاومت برجسته‌تر شد. او در تعریف واژه مقاومت گفت: مقاومت تنها یک واژه نیست. به تعبیر مقام معظم رهبری نظریه مقاومت است. نظریه مقاومت همه ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، و رسانه‌ای را شامل می‌شود. با گذشت زمان ایران نشان داد نظریه مقاومت، نظریه رهایی و پیروزی اوست. به بیان مقام معظم رهبری هزینه مقاومت کمتر از سازش است.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس به دانشگاهیان توصیه کرد: در حوزه دانشگاه باید نسبت به غنی‌سازی ادبیات مقاومت اقدام کنیم. در قالب نشست‌ها و مقالات این نظریه را در فرایند علمی دارای ابعاد روشنی برای ارائه در جوامع آکادمی و دانشگاهی نماییم.
او عملکرد دانشکده مطالعات جهان به عنوان پیشانی فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه تهران در این حوزه را قابل ستایش دانست و به جوانان توصیه کرد نظریه مقاومت در برابر دشمن قوی پنجه را ترویج کنند. تصور نکنند که چون دشمن سلاح و دستگاه‌های تبلیغاتی دارد ما عقب نشینی کنیم. نظریه مقاومت بسیار اصیل و درست است. هم از لحاظ عملی و هم نظری باید تبیین شود.
اسماعیلی تقویت این جریان‌ها را به معنای تقویت نظریه مقاومت بیان و گفت: کاری که امروزه جوانان یمن انجام می‌دهند ایستادگی است و باید تقویت شود. در سال‌های اخیر جوانان مقاوم در کشورهای مختلف آیت الله رئیسی را «رئیس جمهور مقاومت» و آقای امیرعبداللهیان را «وزیر امور خارجه مقاومت» می دانستند.
سخنران دیگر نشست خوزه گریگوریو بیومورگی موزاتیس، فرستاده ویژه رئیس جمهور ونزوئلا، در ابتدا گفت: دنیا در حال تجربه شرایط سختی است و بی‌نظمی و بحران در همه جا دیده می‌شود. در این دنیای پر از تغییر و تحول، هیولای زخمی شده سعی می‌کند خودش را تاجدار کند. این هیولا در این شرایط به کشتار و وحشی‌گری می‌پردازد. مثل آنچه درعراق، سوریه، لبنان و غزه در حال وقوع است. او کشورهایی نظیر ایران و ونزوئلا را از جمله کشورهایی دانست که در این دنیای بحران زده در مقابل امپریالیسم مقاومت می‌کنند.
بیومورگی با اشاره به شرایط بحرانی و بی‌ثباتی در جهان، عملکرد رژیم صهیونیستی و ایالات متحده را مصداق خشونت و جنایت دانست و گفت: در این میان، شخصیت‌هایی چون شهید رئیسی و شهید عبداللهیان با تکیه بر اخلاق و ارزش‌های انسانی، نماد مقاومت و ایستادگی هستند.
او همچنین با اشاره به روابط دوستانه و تاریخی ایران و ونزوئلا، تأکید کرد که دو کشور با همکاری و اتحاد، نقش مهمی در شکل‌گیری نظم جدید جهانی و مقابله با سلطه‌گری ایفا می‌کنند. بیومورگی ابراز امیدواری کرد که با تداوم مقاومت و همبستگی میان ملت‌های مستقل، دوران جدیدی از رنسانس و پیشرفت برای منطقه و جهان رقم بخورد.
وی در پایان شرکت خود در مراسم را باعث افتخار قلمداد و برای پیروزی ابراز امیدواری کرد.
روحانی برجسته بحرینی، شیخ عبدالله الدقاق، سخنران پایانی نشست بود. او اصول دیپلماسی و مقاومت را مبتنی بر عزت، حکمت، و مصلحت دانست و گفت: هر سه اینها پشتوانه قرآنی داشته و عزت مهمترین آنهاست. سپس افزود: بعضی از مومنان برای عزت به کفار پناه می‌برند. در حالی که در قرآن آمده عزت نزد خداوند است.
رییس دانشگاه امام هادی با اشاره به شخصیت شهید آیت‌الله رئیسی و شهید دکتر امیرعبداللهیان، آنها را نمادهای عزت و کرامت در عرصه دیپلماسی ایران معرفی کرد و گفت که حضور این دو شهید در هر صحنه‌ای، جلوه‌ای از عزت و بزرگی برای جمهوری اسلامی بود. وی همچنین اصل حکمت و مصلحت را برگرفته از آموزه‌های قرآنی دانست و نمونه‌هایی از رفتار جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی، از جمله حضور شهید رئیسی در سازمان ملل و دفاع از ارزش‌های اسلامی را مصداق این اصول برشمرد.
شیخ الدقاق در بخش دیگری از سخنان خود، به نقش معنوی شهید امیرعبداللهیان در دوران سفارت ایران در بحرین اشاره کرد و گفت که ایشان توجه ویژه‌ای به مساجد و حسینیه‌ها داشتند و همواره در مراسم مذهبی حضور پیدا می‌کردند. او همچنین شهید امیرعبداللهیان را مذاکره‌کننده‌ای قوی و شخصیتی شجاع در سیاست خارجی ایران توصیف کرد. سپس ارائه ها طبق برنامه ادامه یافت.
مراسم اختتامیه این نشست، عصر ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در تالار حنانه دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.
در این مراسم ابتدا حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در پاسخ به این سوال که چه نظریه‌ای نزد عالمان پذیرفته شده است گفت: به نظر برخی عالمان نظریه باید هوشمند، مقبول، و کاربردی باشد. همچنین کارکرد زبانی داشته و در تربیت و رفتار انسان‌ها اثربخش باشد.
او در باب فلسفه نظریه گفت: یکی از بحث‌های جدی فلسفی، نظریه است. در رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی نظریه‌های مختلفی مطرح می‌شود. در فلسفه علم با رویکرد حکمت، نظریه‌ای قابل قبول است که هم بنیان نظری داشته باشد و هم با منطق بتوان درستی آن را ثابت کرد. همچنین اثرگذار باشد و بتواند در مسیر هدف درست تغییر ایجاد کند. سپس درباره نظریه دیپلماسی مقاومت توضیح داد: این نظریه با بنیان‌های اسلامی ما سازگار است. اثرگذار بوده و تنها یک دکترین دفاعی منفعلانه نیست. بلکه در میدان حضور فعالانه دارد. انسان دوستی را به همراه داشته و مسلمان و غیرمسلمان برایش فرقی ندارد. شهید رئیسی و شهید امیرعبداللهیان و شهدای مقاومت دیگر هم در این حوزه عمل کردند. سپس افزود: دیپلماسی مقاومت بنا به فرمایش مقام معظم رهبری مبتنی بر عزت، حکمت و مصلحت است.
او در پایان تاکید کرد: با تفکر در ترتیب نزول سوره های قرآن می‌بینیم آنچه اهمیت دارد مسئله بندگی است. و مهمترین رکنی که جامعه بشری را به سمت دیپلماسی مقاومت سوق می‌دهد باورمندی نسبت به ربوبیت خداست.
سخنران بعدی این مراسم محمد حسین امید، رئیس دانشگاه تهران، بود. او ابتدا خاطرنشان کرد: دیپلماسی مقاومت در کشور ما مخالفان و موافقان زیادی دارد و موشکافی حول این موضوع برای جامعه مفید خواهد بود. دیپلماسی مقاومت فقط به ایران اختصاص نداشته و ۶ کشور به طور مشخص از این نوع دیپلماسی بهره برده‌اند. سپس به توضیح کاربرد دیپلماسی مقاومت در این ۶ کشور پرداخت و گفت: قدیمی‌ترین آنها کوبا است. این کشور با پشتوانه اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه فعلی توانسته است با مقاومت نظام خود را حفظ کند ولی مردم آن فقیر هستند. آنها در زمینه دیپلماسی پزشکی هم قوی هستند. پزشک تربیت کرده و به کشورهای دیگر می‌فرستند و به این ترتیب رفاقت بسیاری از کشورها را به دست آوردند.
به بیان وی کشورهای دیگری که از دیپلماسی مقاومت بهره گرفته اند کره شمالی و همچنین سپس فلسطین است که سال‌هاست از دیپلماسی مقاومت استفاده می‌کند. منابع طبیعی و اقتصادی قوی ندارد و به عنوان نیروی غیرقابل حذف خود را حفظ و نظر بسیاری از کشور های سازمان ملل را به خود جلب کرده است. وی چهارمین کشور را ونزوئلا دانست که سال‌ها با آمریکا درگیر بوده و از این شیوه مقاومت بهره گرفته است. تا حدودی از سلاح نفت استفاده کرد. تا اینکه نقش نفت در دنیا کمرنگ شد. ولی علی‌رغم تلاش‌های آمریکا و اروپا توانست مقاومت کند.
وی به عنوان پنجمین کشور از روسیه نام برد که پس از جنگ اوکراین از دیپلماسی مقاومت بهره گرفت. سپس با تحریم‌های ترامپ مواجه شد. در کنار دیپلماسی مقاومت از حربه نفت و انرژی و بستن آن به روی اروپا استفاده کرد و به این ترتیب اقتصاد خود را حفظ کرد. او ایران را نیز کشوری دانست که از ابتدای انقلاب اسلامی ایران دیپلماسی مقاومت را به کار گرفته و در برابر پذیرش سلطه مقاومت کرده است. شعار نه شرقی و نه غربی را مطرح و پس از تسخیر لانه جاسوسی، وقایع پس از جنگ، و حملات غرب که در دهه‌های اخیر هم بیشتر شد به مقاومت پرداخت.
وی در این باره افزود: ایران در کنار دیپلماسی مقاومت با استفاده از ابزارهایی نظیر منابع انسانی عظیم، مقاوم در برابر مسائل عقیدتی، حضور رهبری فکور، منابع طبیعی، منابع نظامی و موشکی، مزایای ژئوپلیتیکی توانست در برابر دشمن بازدارندگی ایجاد کند. ولی با مشکلات مدیریت منابع طبیعی، منابع انسانی، بحران آب، و ناترازی‌های موجود در زمینه انرژی روبروست که باید با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و تخصصی دانشگاه‌ها برای عبور از مشکلات تلاش کرد.
در پایان، دکتر امید بر لزوم استفاده از نتایج علمی اینگونه نشست‌ها برای بهبود سیاست‌گذاری و مدیریت کشور تأکید کرد و ابراز امیدواری نمود که با رفع موانع داخلی، ایران بتواند الگویی موفق از دیپلماسی مقاومت همراه با رفاه و پیشرفت برای مردم خود ارائه دهد.
دکتر غلامحسین اسماعیلی، رئیس دفتر شهید آیت الله رئیسی، سخنران بعدی مراسم بود. او ابتدا در وصف خصوصیات این شهید گفت: من به عنوان شاگرد شهید رئیسی درس تئوری و نظری و عملی آموختم. او شهید رئیسی را مدیری اندیشمند، خدا محور و عملگرا توصیف کرد که باور داشت مسئولیت و قدرت، نعمتی الهی است و باید در مسیر خواست خداوند صرف شود.
به بیان وی کشورهای دیگری که از دیپلماسی مقاومت بهره گرفته اند کره شمالی و همچنین سپس فلسطین است که سال‌هاست از دیپلماسی مقاومت استفاده می‌کند. منابع طبیعی و اقتصادی قوی ندارد و به عنوان نیروی غیرقابل حذف خود را حفظ و نظر بسیاری از کشور های سازمان ملل را به خود جلب کرده است. وی چهارمین کشور را ونزوئلا دانست که سال‌ها با آمریکا درگیر بوده و از این شیوه مقاومت بهره گرفته است. تا حدودی از سلاح نفت استفاده کرد. تا اینکه نقش نفت در دنیا کمرنگ شد. ولی علی‌رغم تلاش‌های آمریکا و اروپا توانست مقاومت کند.
وی به عنوان پنجمین کشور از روسیه نام برد که پس از جنگ اوکراین از دیپلماسی مقاومت بهره گرفت. سپس با تحریم‌های ترامپ مواجه شد. در کنار دیپلماسی مقاومت از حربه نفت و انرژی و بستن آن به روی اروپا استفاده کرد و به این ترتیب اقتصاد خود را حفظ کرد. او ایران را نیز کشوری دانست که از ابتدای انقلاب اسلامی ایران دیپلماسی مقاومت را به کار گرفته و در برابر پذیرش سلطه مقاومت کرده است. شعار نه شرقی و نه غربی را مطرح و پس از تسخیر لانه جاسوسی، وقایع پس از جنگ، و حملات غرب که در دهه‌های اخیر هم بیشتر شد به مقاومت پرداخت.
وی در این باره افزود: ایران در کنار دیپلماسی مقاومت با استفاده از ابزارهایی نظیر منابع انسانی عظیم، مقاوم در برابر مسائل عقیدتی، حضور رهبری فکور، منابع طبیعی، منابع نظامی و موشکی، مزایای ژئوپلیتیکی توانست در برابر دشمن بازدارندگی ایجاد کند. ولی با مشکلات مدیریت منابع طبیعی، منابع انسانی، بحران آب، و ناترازی‌های موجود در زمینه انرژی روبروست که باید با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و تخصصی دانشگاه‌ها برای عبور از مشکلات تلاش کرد.
در پایان، دکتر امید بر لزوم استفاده از نتایج علمی اینگونه نشست‌ها برای بهبود سیاست‌گذاری و مدیریت کشور تأکید کرد و ابراز امیدواری نمود که با رفع موانع داخلی، ایران بتواند الگویی موفق از دیپلماسی مقاومت همراه با رفاه و پیشرفت برای مردم خود ارائه دهد.
دکتر غلامحسین اسماعیلی، رئیس دفتر شهید آیت الله رئیسی، سخنران بعدی مراسم بود. او ابتدا در وصف خصوصیات این شهید گفت: من به عنوان شاگرد شهید رئیسی درس تئوری و نظری و عملی آموختم. او شهید رئیسی را مدیری اندیشمند، خدا محور و عملگرا توصیف کرد که باور داشت مسئولیت و قدرت، نعمتی الهی است و باید در مسیر خواست خداوند صرف شود.
اسماعیلی تأکید کرد که شهید رئیسی دیپلماسی مقاومت را اقدامی الهی و مأموریتی فراتر از مرزهای دینی و ملی می‌دانست و معتقد بود مقاومت تنها راه حراست از دستاوردها و عقب راندن دشمن است. اسماعیلی با اشاره به اینکه تکیه به دشمن و اقتدار ظاهری او را عامل هلاکت می‌دانست، افزود شهید رئیسی دیپلماسی مقاومت را برگرفته از آموزه‌های عاشورا و کربلا می‌دانست و بر ایستادگی در برابر دشمنان تأکید داشت.
وی با ذکر نمونه‌هایی از عملکرد شهید رئیسی و شهید امیرعبداللهیان، نقش قاطعیت و اقتدار در عرصه دیپلماسی و میدان را یادآور شد و گفت هرگاه ایران در موضع اقتدار ظاهر شد، دشمن عقب نشست و دستاوردهای بزرگی حاصل شد. اسماعیلی در پایان شهید رئیسی و شهید امیرعبداللهیان را الگوهای دیپلماسی مقاومت و خدمت به مردم و اسلام معرفی کرد و بر ادامه راه آنها تأکید نمود.
سخنران بعدی آقای مسعود شجره، رئیس مرکز حقوق بشر اسلامی لندن، رئیس مرکز حقوق بشر اسلامی لندن، با تأکید بر اینکه مفهوم مقاومت بسیار فراتر از مبارزه نظامی است، بر ضرورت تعریف گسترده‌تر و فراگیرتر مقاومت تأکید کرد. وی گفت مقاومت باید به عنوان حرکتی بدون مرز و جهانی دیده شود که علاوه بر عرصه نظامی، از طریق جنبش‌های مدنی و مردمی در سراسر جهان نیز پیگیری می‌شود. او با اشاره به تجربیات خود در غرب و فعالیت‌های حقوق بشری، نمونه‌هایی از حمایت افراد غیرمسلمان و حتی یهودیان علیه صهیونیسم را ذکر کرد و بر اهمیت هزینه‌کردن و ایستادگی واقعی در برابر ظلم و استکبار تأکید نمود. شجره خاطرنشان کرد که مقاومت و جهاد باید از انگ منفی رها شود و به عنوان یک ارزش انسانی و اسلامی معرفی گردد.
وی همچنین بر نقش حرکت‌های مردمی و تحریم‌های جهانی در موفقیت مبارزات ضدآپارتاید در آفریقای جنوبی تأکید کرد و گفت پیروزی تنها زمانی حاصل می‌شود که حرکت‌های مردمی داخلی و حمایت‌های جهانی به هم بپیوندند. شجره از همه خواست تا هرکس با هر توان و امکانی که دارد، در مسیر مقاومت فعال باشد و تأکید کرد که پیروزی نهایی با جبهه حق خواهد بود، به شرط آنکه هر فرد مسئولیت خود را در این مسیر بپذیرد و عمل کند.
رئیس همایش و رئیس دانشکده مطالعات جهان، سعیدرضا عاملی، ضمن تشکر از همکاران و برگزارکنندگان و بطور خاص تشکر از دبیر علمی نشست ملی دیپلماسی مقاومت جناب آقای دکتر شعرباف و جناب حجه الاسلام و المسلمین رستمی و جناب آقای دکتر کلانتری، در خصوص پایه و مبانی دیپلماسی مقاومت گفت: آن مبتنی بر عقلانیت، فهم جهان امروز، و تدبیری برای تغییر وضعیت است. چون در جهان نیازمند یک تغییر بزرگ هستیم. دیپلماسی مقاومت در برابر دیپلماسی سلطه مطرح می‌شود. نباید به دیپلماسی مقاومت مهر هیجان زد.
دیپلماسی سلطه بنا به اظهارات وی سابقه طولانی در جهان داشته و بر مبنای استثناگرایی آمریکایی چتر بزرگی را بر سر مردم جهان باز کرده است. سپس افزود: ۸۵ درصد مردم گرفتار تبعیض هستند. گرسنگی، نبود امکانات لازم برای تحصیل، نبود بهداشت و درمان مناسب، آوارگان و کشته شدگان که دو سوم آن کودکان و افراد ناتوان بودند. مبنای دیپلماسی سلطه، قدرت است. هرچه قدرت بیشتر باشد حق بیشتری نسبت به جهان خواهی داشت. در حالی که دیپلماسی مقاومت بر حق و عدالت و استقامت مبتنی است. عاملی همچنین به اهمیت عقلانیت مبتنی بر عزت، حکمت و مصلحت در این رویکرد اشاره کرد و تأکید کرد که دیپلماسی مقاومت مبتنی بر سازگاری مبتنی بر توحید و عدالت است.
رئیس انجمن علمی مطالعات جهان در ادامه ابراز امیدواری کرد که این همایش سرآغاز گسترش بحث دیپلماسی مقاومت باشد و با توجه به پیچیدگی‌ها و ابعاد چندگانه این موضوع، پژوهش‌ها و نشست‌های بیشتری در این زمینه برگزار شود تا به فهم و راهکارهای عملی عمیق‌تری دست یابیم. وی در پایان پیروی از رهبر انقلاب را افتخار توصیف و گفت: در این ۴۶ سال این دو رهبر فاخر تاریخ ایران را عوض کردند. سپس اظهار امیدواری کرد که بتوان دامنه‌های دیپلماسی مقاومت را باز و اینگونه همایش‌ها ادامه داشته باشد.
سپس مراسم رونمایی از دو کتاب «مجموعه مقالات همایش دیپلماسی مقاومت» و «نظریه مقاومت» نوشته دکتر حسین اکبری، سفیر ایران در سوریه و از چهره‌های شاخص مقاومت که خود تجربه حمله به سفارت ایران توسط رژیم صهیونیستی را داشته‌است، برگزار شد. این اثر حاصل سه دهه فعالیت علمی و میدانی نویسنده در حوزه مقاومت است.
سخنان دکتر حسین اکبری نویسنده کتاب«نظریه ای بر مقاومت‌پژوهی: نظریه گفتمان مقاومت» حسن ختام اختتامیه این همایش بود. ایشان بر ماهیت فراگیر و فطری مقاومت تأکید کرد و آن را مفهومی فراتر از مرزهای دینی و ملی دانست. وی با اشاره به تجربه تاریخی کشورهای مختلف، یادآور شد که بسیاری از ملت‌ها روز استقلال و مقاومت خود را جشن می‌گیرند و این اصل، ریشه در فطرت انسانی و آموزه‌های قرآنی دارد که وعده پیروزی صالحان و مستضعفان را داده است.
دکتر اکبری تأکید کرد مقاومت نه‌تنها یک موضوع مذهبی یا منطقه‌ای نیست، بلکه راهبردی جهانی و انسانی است که امام خمینی نیز بر آن تأکید داشت و آن را مقابله مستضعفان با استکبار معرفی می‌کرد او با اشاره به نمونه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان و یمن، خاطرنشان کرد که مقاومت حتی در شرایط سخت و ضعف ظاهری، توانسته اقتدار خود را حفظ کند و مانع پیشروی دشمن شود.
وی همچنین توضیح داد که در کتاب خود به بیش از ۵۰ نظریه مختلف درباره مقاومت پرداخته و جایگاه مقاومت را در ادیان الهی، حقوق اساسی کشورها و تحولات بین‌المللی بررسی کرده است. دکتر اکبری در پایان تأکید کرد تنها راه نجات بشر امروز، تکیه بر مقاومت در برابر زیاده‌خواهی و ظلم است تا وعده الهی پیروزی صالحان بر زمین محقق شود.
مطالب مشابه
دفعات مشاهده: 36 بار |
دفعات چاپ: 3 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
آخرین مطالب سایت